Covid-19 pandemisi ikinci yılına girerken Çin yeniden ‘sıfır vaka’ politikası uğruna çok sert karantina tedbirleriyle gündemde. Çin’in 13 milyon nüfuslu Şi’an kentinde halk 23 Aralık'tan bu yana evlerinde karantinada ve yiyecek satın almak için dışarı çıkamıyor. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde karatina altındaki şehirde lahana karşılığı sigara, bulaşık deterjanı karşılığı elma, hijyenik ped karşılığı sebze hatta bir kilo pirinç karşılığında akıllı telefon, tablet takasları yer aldı.
Çin’in tüm dünyayı hayrete düşüren ikinci karantina tedbirlerini uyguladığı Şi’an kenti, tıpkı ilk karantinanın uygulandığı Wuhan gibi ağırlıklı işçi orta sınıfın yaşadığı bir sanayi kenti. Dünya medyasına yansıyan haberlere göre Şi'an şehrinin güneyindeki Mingde 8 Yingli adındaki toplu konutta yaşayanlara, 1 Ocak gece yarısından hemen sonra evlerini terk etmeleri ve karantina tesislerine gitmeleri gerektiği söylendi. Olaya tanık olduğunu aktaran bir sosyal medya kullanıcısı, yerleşkenin dışında 30 otobüs gördüğünü bildirirken; bir başka kullanıcı ise bin kadar kişinin nakledildiğini iddia etti. Karantina tesislerine alınanlar arasında ağırlıklı yaşlılar, küçük çocuklar ve hamile kadınların da bulunduğu yazıldı. Hatta tek başına karantina tesisine nakledilmeyi bekleyen yaşlı bir adamın fotoğrafı internette viral oldu.
Peki, biz bunları nerden öğreniyoruz, Çin'in Twitter'ı olarak bilinen sosyal medya platformu Weibo’dan. Aşina olmayanlar için Çin ve sosyal medya yan yana gelmesi oldukça zor iki sözcük. Oysa ki, Çin devlet medyasının, Facebook ve Twitter yani Çin’de yasaklı olan sosyal medya platformları aracılığıyla İngilizce konuşan kitlelere günlük İngilizce içerik ürettiği bilinmekte. Çünkü Çin dünya liderliğinin önce psikolojik olarak kazanıldığının farkında. Covid-19 sürecinde Çin pandemiyi adeta bir politik psikoloji aygıtı olarak başarıyla kullandı. Hazırladığı sosyal medya içerikleri aracılığıyla virüsle mücadelede kendisini bir dünya lideri ve etkili bir yönetim modeli olarak konumlandırmakla kalmayıp aynı zamanda Covid-19 salgınından ABD’yi sorumlu tutan yayınlar yaptı. Öyle ki, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien, Çin’in virüsü ihbar eden doktorları susturmasının ve erken vakaları örtbas etmesinin küresel salgını daha da kötüleştirdiğini anlatırken Çin devlet medyası, Twitter’da Çin’i ziyaret eden Dünya Sağlık Örgütü Genel Müdür Yardımcısı Bruce Aylward’ın Çin’in “dünyaya zamanı satın aldığını” ve küresel topluluğun kendisine “minnettar olması” gerektiğini içeren açıklamasını aktarıyordu.
Trump Covid-19’u Çin virüsü diye yaftalamaya çalışırken, Çin Avrupa ülkelerine tıbbi ekipman ve uzman gönderip hastalığın ABD ordusunun biyoloji terörizminden kaynaklandığı şeklinde bir iddia yayıyordu. Çin’in küresel imajı o kadar ama o kadar önemliydi ki bu tarihte kendi nüfusunun %85’i aşılıyken; dünyanın ‘aşı meleği’ olmuş ülke dışına gönderdiği 263 milyon doz aşıyla BM’nin aşı paylaşma girişimi Covax’ı açık ara geride bırakmıştı.
Öyle ki, 19.yy’a kadar dünya ekonomisinin başat güçlerinden biri olan Çin devleti için İngilizlerin zaferiyle sonuçlanan Afyon Savaşları 100 yıl sürecek bir “aşağılanma” döneminin başlangıcı olmuş ve Çin halkına utanç yüzyılından övünç yüzyılına geçildiğini müjdelemek bugünkü liderleri Xi Jinping’e kısmet olmuştu. Bugün Çin Rüyası, devrimden dört yıl sonra dünyaya gelen ve ailesi Çin Kültür Devrimi sırasında ÇKP’den uzaklaştırılan ancak buna rağmen sıkı bir Mao hayranı olarak değerlendirilen liderleri Xi Jinping’in önderliğinde istikrarlı biçimde yol almakta. Yıllardır adeta siyasi karantinada yaşayan Çin Halkı için Covid-19 karantinası bir kez daha ulusal birlik sınavına dönüştü ya da dönüştürüldü. Salgının en kuvvetli olduğu günlerde canı pahasına hasta bakan doktorların ve hemşirelerin sırtında isimlerinin yanı sıra şu cümle yazıyordu: Anavatan kazanacak.
Ekim’de ÇKP Xi Jinping’in 3. kez başkanlığını oylayacak. O zamana dek henüz kazanan yok. Ama yine karantina var. Yine yasaklar, cezalar var. Hedefleri sıfır vaka. Çünkü Çin’in küresel imajı o kadar ama o kadar önemli ki… Mahsur kalmış bir kentte bir cep telefonu bir kilo pirinç kadar…