Heisiella (Fince merhaba demek).Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 20 Mart günü 2013’den bu yana her yıl mutluluğun önemi konusunda farkındalık yaratmak için Dünya Mutluluk Günü (DMG) olarak belirlenmiş. BM, DMG ile ilgili basın açıklamasında, 2015’de yayınladığı 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile mutluluk arasında doğrudan ilişki olduğunun altını çiziyor. Şöyle ki, 17 SKA’nın neyi hedeflediğine bakalım: Yoksulluğa son / Eşitsizliğin azaltılması / Gezegenin korunması. Bunlar iyilik hali ve mutluluğa yol açan üç kritik boyut!
Hemen belirtelim, BM’de bu konunun gündeme gelmesini sağlayan ülke Bhutan. Bu ülke ulusal mutluluğun değerini çok iyi kavramış. Bhutan, 1970’lerin ilk yarısından beri Gayri Safi Milli Hasıla yerine Gayri Safi Milli Mutluluk diye bir amaç benimsemiş, ayrıca BM’de de “Mutluluk ve İyilik Hali: Yeni Bir Ekonomik Paradigma” başlıklı yüksek düzeyli katılımcıların olduğu bir toplantıya da ev sahipliği yapmış.
MUTLULUĞUN TANIMI VE ÖLÇÜMÜ
Mutluluğun nasıl tanımlandığı konusunda çalışmalar ve tartışmalar çok boldur. Mutluluk amacına yönelik hedefler olarak “gayrisafi yurt içi hasıla”, “sosyal destek”, “sağlıklı yaşam beklentisi”, “yurttaşların kendi yaşamlarıyla ilgili karar alabilme özgürlüğü”, “cömertlik”, “ülkedeki yolsuzluk algısı düzeyi” ve “distopya ve artık”ın ölçülüp değerlendirildiği Birleşmiş Milletler Dünya Mutluluk Raporu (DMR) hazırlanırken 149 ülkeden insanlarla görüşülmüş. Rapor BM Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (SDSN) ve Columbia Üniversitesi’nde ünlü ekonomist Jeffrey D. Sachs’ın yönettiği Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi’nin ortak eşgüdümünde hazırlanıyor.
2021 MUTLULUK RAPORUNDAN BAŞLIKLAR
Raporda iyilik hali ve Covid-19 arasındaki ilişkilere odaklanılmış. Raporun bölüm başlıkları şöyle: Covid-19 altında yaşam / Mutluluk güven ve ölümler / Doğu Asya’dan dersler / Asya Pasifik’in başarısının nedenleri / Zihinsel sağlık / Sosyal bağlantısallık / İş yaşamında ortaya çıkan sorunlar (etkiler, eşitsizlik, dayanıklılık) ve işin geleceği / Uzun yaşam ve iyi yaşam için bir model: WELLBY yaklaşımı. Son bölüme dikkat!
Rapordaki temel vurgulara bakalım. 2020’de salgının en önemli etkisi 2 milyon ölüm ki, bu yıllık yüzde 4’lük bir artışa karşılık geliyor ve toplumsal gönençte ciddi bir yitime neden olmuş. Yaşam için ekonomik güvensizlik, anksiyete, yaşamın her boyutunda bozulma ve genelde hem zihinsel hem de fiziksel stres devam edegelmektedir. Ülkelerin yaşam tatmini düzeylerinde genelde düşme var; ülkelerin performanslarında farklılaşma var ama sıralamaları değiştirmemiş. Güven konusu ile ölümler ve mutluluk arasındaki ilişki çok yüksek çıkmış. Doğu Asya’daki ve Asya-Pasifik’deki ülkelerde insanların kollektifçiliği, alınan önlemlere uyma özellikleri Atlantik dünyasındaki bireyciliğe göre mücadelede başarıyı artırmış. Salgın döneminde zihinsel sağlık düzeyinde yüzde 7,7’ye varan oranlarda azalış söz konusu olmuş. Küresel GSYH yüzde 5 azalınca işçi aranan işler de yüzde 20 düşmüş, bu da yaşam doyumunu yüzde 12 düşürmüş. Sağlık ekonomistlerinin kullanageldiği ortalama beklenen yaşam süresinin ve yaşam kalitesinin eşdeyişle iyilik halinin birlikte ele alındığı WELLBY yaklaşımına dikkat çekilen son bölümde yüzde 1,3 oranında artan seviye 2020’de yavaşlamış.
Rapordaki sıralamada Finlandiya dört yıldır en mutlu ülke. Ardından gelenler sırayla Danimarka, İsviçre, İzlanda, Hollanda, Norveç, İsveç, Lüksemburg, Yeni Zelanda, Avusturya.
149 ülke içinde en mutsuz ülke Afganistan (149), ayrıca onunla birlikte Zimbabwe (148) ve Ruanda (147).
Rusya’nın 76. sıraya oturduğu çizelgenin yıldızı Çin, 10 sıra birden yükselmiş ve 84. olmuş. Ulusal gelir şampiyonu ABD taa 19. sırada. Birleşik Krallık 4 sıra gerileyip 17. olmuş, Brexit etkisi mi acep? En iyisi İskoç kardeşlerimiz bağımsızlıklarını ilan etsin, yaşasın İskoçların ve Karadenizlilerin kardeşliği!
TÜRKİYE’NİN DURUMU
Ülkemizin mutluluk puanı düşmüş ve 2021 çizelgesinde son üçte birlik bölüme yani 104. sıraya yerleşmiş. Daha önce 2019’da 79. sıradaydı, geçen yıl 14 sıra birden düşerek değişerek (!) 93. olmuştu; şimdi bir 11 sıra daha düşerek 104. oldu! Ahali mutsuzlaşıyor, ama azınlık birileri (?) mesudve vaziyetleriinkişaf halinde! Nasıl olmasınlar, hastaneye hasta garanti, köprüye yolcu garanti hem de yeşilinden helal yani!
SONSÖZ
Mutlu yaşamak bir sanattır, başarmak için bilmek gerekir.
