Taksim 1 Mayıs’a yine kapatıldı

Taksim 1 Mayıs kutlamalarına kapatıldı. Taksim taleplerinin reddedildiğini söyleyen İstanbul Valisi Davut Gül “Kutlama alanı hafta içi netleşecek” dedi.

İşçiler için bir öneme sahip olan Taksim Meydanı bu sene de 1 Mayıs kutlamalarına kapatıldı. Konuyla ilgili açıklama yapan İstanbul Valisi Davut Gül “Taksim Meydanı bu yıl 1 Mayıs kutlamalarına kapalıdır. Kutlamaların yapılacağı alan bu hafta içi netleşecek” dedi.

“Biliyorsunuz 1 Mayıs, 2012’den itibaren Taksim’de kutlanmıyor” diyen Gül, “Taksim bu tür etkinliklerin tümüne kapalı. Biz DİSK, KESK ve benzeri kuruluşlar başta olmak üzere hepsiyle konuştuk. Taksim’de olmayacağını hepsine izah ettik. Başka bir yerde talep ederlerse kutlanması için üzerimize düşeni yapacağımızı söyledik. Kendi aralarında istişare ediyorlar. Muhtemelen bu hafta içerisinde kesinleşir” ifadelerini kullandı.

Vali Gül, gazetecilerden gelen “Bu sene kesinlikle Taksim’de bir 1 Mayıs kutlaması planlanmıyor yani?” sorusuna, “Evet efendim, biliyorsunuz 2012 yılından beri öyle. Taksim’in dışında herhangi bir alanda kutlanacak. O alanın neresi olacağına karar verip bizden talep edecekler. Biz de güvenlik tedbirleri başta olmak üzere, üzerimize ne düşüyorsa yapacağız” yanıtını verdi.

KESK, DİSK ve CHP, 1 Mayıs’ın Taksim’de kutlanmasına yönelik açıklamalarda bulunmuştu.

CHP’den 1 Mayıs’ta Taksim çağrısı

TAKSİM’İN ÖNEMİ: KANLI 1 MAYIS

Türkiye’de ilk 1 Mayıs 1905 yılında İzmir’de 200’e yakın işçinin katılımıyla kutlandı. İkinci meşrutiyetin ilanından bir yıl sonra 1909 yılında 1 Mayıs Üsküp ve Selanik’te kitlesel olarak kutlandı. Selanik’te Rum, Türk, Yahudi, Bulgar işçiler birlikte yürüyüş düzenlediler. Dört farklı dilde yayımlanan ortak 1 Mayıs bildirisinde, herkese seçme ve seçilme hakkı başta olmak üzere, emeği koruyacak yasaların çıkarılması talep edildi.

İstanbul’da ise ilk 1 Mayıs kutlaması 1912 yılında yapılırken 1913 yılından itibaren 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı. 1920 yılındaki 1 Mayıs kutlamaları tarihi açıdan sembolik önem taşıyordu. İşgal altındaki İstanbul’da işgal idaresi ve Osmanlı hükümetinin yoğun baskısına rağmen Haliç’ten Beyoğlu’ya kadar yürüyen işçiler ‘Bağımsız Türkiye’ pankartı taşıdılar. 1921 yılında tersane işçileri, işgal altındaki İstanbul’da 1 Mayıs’ı kutladı. Hüseyin Hilmi Bey (İştirakçi Hilmi) öncülüğünde Osmanlı Sosyalist Fırkası 1 Mayıs’a kızıl bayraklarla katıldı. 1922 yılında 1 Mayıs İmalat-ı Harbiye işçileri tarafından kutlandı.

1923 yılında askeri fabrika işçileri, fırıncılar, İstanbul tramvay, telefon, gaz tünel işçileri 1 Mayıs’ı kutladılar. ‘Yabancı şirkete el konsun’, ‘8 saat iş günü’, ‘Hafta tatil günü’, ‘Özgür sendika ve grev hakkı’ pankartları taşındı. 1925 yılında Takrir-i Sükûn Kanunu’yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklandı. Amele Teali Cemiyetinin (İşçi Yardımlaşma Derneği) 1 Mayıs’ın İşçi Sınıfının Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü olarak kutlanması için kampanya başlatması üzerinde dönemin hükümeti 1935 yılında 1 Mayıs’ı ‘Bahar ve Çiçek Bayramı’ olarak ilan etti.

Türkiye’de 1 Mayıslar 1975 yılına kadar gizli olarak kutlandı. 1 Mayıs İstanbul’da izinli olarak ilk kez 1975 yılında Türk-İş tarafından bir gazinoda kutlandı. 1976 yılında DİSK’in öncülüğünde Taksim Meydanı’nda 400 bin işçinin katılımıyla o zamana kadarki dönemde yaşanan en görkemli kutlama yapıldı. Buna karşılık hemen bir yıl sonraki 1977 1 Mayıs’ı tarihe ‘Kanlı 1 Mayıs’ olarak geçti. Kalabalığın üzerine çevredeki binalardan ateş açılması sonucu en az 34 kişi öldü, 200’den fazla kişi yaralandı. 1980 darbesi sonrasında 1 Mayıs kutlamaları süresiz yasaklandı.

1980’li yılların sonundan itibaren 1 Mayıslar İstanbul başta olmak üzere, pek çok bölgede yoğun baskılar altında fiili olarak kutlandı. 1989’da ve 1996’daki 1 Mayıs kutlamalarında polis ateşiyle hayatını kaybedenler oldu. 22 Nisan 2009’da TBMM’de 1 Mayıs ‘Emek ve Dayanışma Günü’ olarak kabul edildi ve 32 yıl sonra Taksim’de ilk izinli 1 Mayıs 2010 yılında kutlandı. 2011 ve 2012’de İstanbul 1 Mayıs’ının Taksim’de kutlanmasına izin verilirken 2013’ten sonra Taksim Meydanı 1 Mayıs kutlamalarına kapatıldı. Sonraki yıllarda kimi zaman 1 Mayıs kutlamalarında alan tartışmaları, kimi zaman da sendikal bürokrasinin işçisiz 1 Mayıs girişimleri gündem oldu. Ancak özellikle sık sık ekonomik ve siyasi krizlerin yaşandığı son on yılda 1 Mayıs’ın ülke çapında ve yaygın olarak kutlanması için büyük çaba harcandı.

1 Mayıslar dünyada ve Türkiye’de tarihine, anlamına ve özüne uygun olarak kutlandığında, işçi ve emekçiler arasındaki birlik, dayanışma ve mücadele isteği somut olarak alanlara yansıtıldığında, sermayeye ve onun sözcülüğünü yapan iktidara en anlamlı ve en güçlü yanıtlar verilebildi.

Sendikalar ve meslek örgütlerinden 1 Mayıs’ta Taksim çağrısı

Kaynak: TELE1