Soma Katliamı’nın 7. yılında adalet mücadelesi hala sürüyor

Soma Katliamı’nın üzerinden 7 yıl geçerken, madenci ailelerinin adalet mücadelesi hala sürüyor.

Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 tarihinde Soma Holding bünyesindeki Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin işlettiği madende vardiya değişimi sırasında çıkan yangın ve su baskını sonucu 301 madencinin yaşamını yitirdi. Soma Katlimanı’nın 7. yıldönümü nedeniyle pek çok kişi ve kurum açıklamalarda bulundu.

‘MADEN SAHİPLERİ KORUNDU, KOLLANDI’

Hayatını kaybeden madenci ailelerinin adalet arayışının hala devam ettiğini belirten Emek Partisi (EMEP), adalet talebinde bulundu. “Ancak göz göre göre gerçekleşen bu toplu iş cinayetine rağmen iktidarın tutumu açıkça Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’den yana oldu. Maden sahipleri korundu, kollandı. Yetmedi mahkemelerde yargıçlar, hakimler değiştirildi. Maden patronları duruşmalarda madenci ailelerini tehdit etmekten çekinmedi” denilen açıklamada iktidarın da sermayeden yana tutum sergilendiği belirtildi. “Bir tek tutuklunun dahi kalmadığı Soma Katliamı davası, unutturulmak ve gözlerden kaçırılmak isteniyor. Bu vahim gidişat korunaklı villalarında sefa süren patronlara cesaret veriyor. Buradan cesaret alanlar madencileri yerin altında gazdan, dumandan, koronadan ölmek ile yerin üstünde açlıktan ölmek arasında bir tercihe zorluyor” ifadeleri yer alarak Soma’nın hesabı sorulmadığı için işçilerin ölmeye devam ettiği dile getirildi.

‘BU SİSTEMDEN İNSAN HAYATINA SAYGI BEKLENEBİLİR Mİ?’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba da yayınladığı mesajda adalet vurgusu yaptı. Aradan geçen yıllara rağmen adaletin yerine gelmediği gibi bir de suçluların neredeyse ödüllendirildiğini belirten Ağbaba, şunları söyledi: “Bir katliamı basit bir suça dönüştürmek için ellerinden geleni yaptılar. Facianın dosyasını inceleyen Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2020 yılının ekim ayında verdiği kendi kararını 2021 Şubat ayında bozdu. 12. Ceza Dairesi üyelerinin değişmesinin ardından tutuklu kalan dört sanık da tahliye edildi. 7 bin 500 yıl hapsi istenen madenin sahibi kurtarılmak istendi. Daha önce ‘olası kastla insan öldürme’ suçundan ceza alan sanıklar, ‘bilinçli taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma’ suçundan yargılanıyorlar. Mahkeme, davayı 24 Mayıs 2021 Pazartesi gününe erteledi. 301 emekçi göz göre göre hayatını kaybetmiş. Yedi yıldır suçluları cezalandırmayı bile becerememiş bir sistemden insan hayatına saygı beklenebilir mi?”

‘SORUMLULAR HAK ETTİĞİ ŞEKİLDE CEZALANDIRILMALI’

DİSK Yönetim Kurulu Üyesi ve İSİG Daire Başkanı Seyit Aslan, yargı sürecindeki adaletsizliklere değindi. “Demokrasi isteyenlerin, basın özgürlüğüne sahip çıkanların, yaşamı savunanların, barış talep edenlerin, iktidarı eleştirenlerin hapishanelere doldurulduğu bir ülkede, 301 kişiyi göz göre göre ölüme yollayanların serbest olması, ülkenin hukuk düzeninin gömüldüğü karanlığı bize gösteriyor” diyen Aslan, düzenin hukuki, politik, ekonomik ve ahlaki olarak çöktüğüne dikkat çekti. DİSK Gıda-İş Genel Sekreteri Olcay Ozak da yaptığı açıklamada “İşçi ailelerinin, çocuklarının, eşlerinin kaçıncı yaslı bayramıdır bu bayram?” diye sordu. “Hakimi değişen, avukatı tutuklanan, ölen madencilerin hesabını soranlara atılan tekmelerin sorumluları aynı sınıftandır” ifadelerini kullanan Ozak, adalet duygusunun güçlendirilmesi için sorumluların hak ettiği cezalarını alması gerektiğini vurguladı.

‘301 MADENCİNİN ACISINA ADALETSİZLİK DUYGUSU EKLENDİ’

TMMOB Bursa İKK Sekreteri Ferudun Tetik imzasıyla yayımlanan açıklamada, “Aradan geçen yedi yılda, faciada kaybettiğimiz 301 madencinin acısı üzerine, yaşanan adalet faciasının yarattığı haksızlık duygusu eklenmiştir” denildi. Yargı sürecinde adalet duygusunun zedelendiği hatırlatılarak şu cümleler yer aldı: “Üzerinden kaç yıl geçerse geçsin, yargı ne karar verirse versin, bizler, 301 madencinin ölümünü, siyasi iktidarın ve kamu kurumlarının sorumluluğunu, madenci şirketin açgözlü sahiplerini ve faciaya sebep olan kişileri asla unutmayacağız”

Dava sürecinde neler oldu?

Soma Katliamı Davası 2015 yılında Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı. Davada, sekiz tutuklu sanık bulunuyordu.

19 Haziran 2018’de verilen mütalaada, madenin patronu Can Gürkan’ın da aralarında bulunduğu sanıklar için “Olası kastla öldürme” suçundan 301 kez ve 20 ile 25 yıl, “Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” suçundan ise 162 kez ve 2 ile 6 yıl arası hapis cezasının verilmesi istendi.

Mahkeme tarafından 11 Temmuz 2018’de, davanın 23. duruşmada Can Gürkan’a 15 yıl, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş Genel Müdürü Ramazan Doğru’ya 22 yıl 6 ay, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı’ya 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik’e 18 yıl 9 ay, Maden Mühendisi Ertan Ersoy’a 18 yıl 9 ay hapis cezası verildi. Ayrıca Can Gürkan, 3 yıl süreyle maden faaliyetlerinden men edildi.

Tutuksuz sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik’e 11 yıl 8 ay, Maden Mühendisleri Yasin Kurnaz ve Hilmi Kazık’a 10 yıl 10’ar ay, Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Sevinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın’a 8 yıl 4’er ay ve Murat Bodur’a 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Can Gürkan’ın babası Alp Gürkan’ın da bulunduğu 37 sanık ise beraat etti.

19 Nisan 2019’da ise istinaf mahkemesi, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararını onadı ve tutuklu yargılanan madenin patronu Can Gürkan tahliye edildi.

Ardından davada verilen kararlar Yargıtay’a taşındı. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2 Ekim 2020’de verdiği kararda, sanıklara verilen cezayı az bularak kararı bozdu.

Yargıtay’ın kararına göre, Can Gürkan’ın da aralarında bulunduğu dört sanığa “Olası kastla” 301 kez öldürme ve 162 kez yaralama suçundan ceza verilmesi istendi. İki Yargıtay savcısı, bu kararın düzeltilmesi için 8 Ocak 2021’de başvuru yaptı.

Bu sırada Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin beş üyesinden üçü değiştirildi. Yapılan itirazlar üç üyenin oylarıyla kabul edilmesinin ardından Can Gürkan’ın da aralarında bulunduğu dört sanığa “Bilinçli taksirle ölüme sebep olma” suçundan yeniden yargılanmasına karar verildi.

Bu karar ile Can Gürkan’a en fazla 22 yıl hapis cezası verilebilecek. Geçen yıl yapılan tartışmalı ‘infaz düzenlemesi’ ile de bu cezanın yarısı infaz edilebilecek.

Soma Katliamı Davası’nda şu an hiç tutuklu sanık bulunmuyor.