Türkiye'de son günlerde patlak veren sahte dolar krizi, ülkedeki fiziki döviz alım-satımını neredeyse durma noktasına getirdi. Kalpazanların ürettiği banknotların, para sayma makineleri ve bankadaki makineler tarafından tanınmaması, piyasalarda paniğe neden oldu. Yaşanan krizin nasıl ortaya çıktığı merak edilirken, sahte banknotlarla ilgili ilk bilgiler gelmeye başladı.
Ekonomim'in aktardığı bilgilere göre, olayın sanılanın aksine çok daha kapsamlı ve organize olabileceği iddiası gündemde.
GÜNEYDOĞU SINIRINDAN GİRMİŞ OLABİLİR
Konuyla ilgili Habertürk'e konuşan kaynaklara göre, sahte dolarların Güneydoğu sınırından kaçak yollarla ülkeye sokulduğu düşünülüyor.
TURİSTİK BÖLGELERDE PATLAK VERDİ
Edinilen bilgiye göre sahte dolar banknotlarıyla ilk işlemler; Antalya, İzmir, Gaziantep ve İstanbul gibi turistik kentlerde yapılmaya başladı. Olayın ilk patlak verdiği şehrin Gaziantep olduğu ileri sürüldü. Bu kent, Suriye ve Irak ile ilgili ticaret hareketliliğin en yoğun olduğu il olarak biliniyor.
KRİPTO TİCARETİ YAPMAYA ÇALIŞTILAR
Sahte dolarların kullanıldığı ilk büyük vakalardan birinin ise Antalya'daki bir kripto para alımında yaşandığı iddia ediliyor. Bir süredir Rusya ve çeşitli Arap ülkeleriyle ticaret yapanlar ödemelerini 1 dolara denk gelen bir kripto para olan Tether (USDT) ile yapıyor.
UZMANLAR FARK ETTİ
Çeşitli döviz büroları dolar, Euro karşılığı Tether satışı yapıyor. Tartışmalara konu olan bu uygulama kapsamında müşterilerine söz konusu kripto paraları soğuk cüzdanlarla temin ediyor. Kaynakların verdiği bilgiye göre geçtiğimiz günlerde Antalya'da yüzbinlerce dolarlık bir kripto para alımı gerçekleştirilmek istendi. Ancak bu sefer alımlar döviz bürosundaki makinelerin tespit edemediği sahte dolarlarla yapıldı. Sahte parayı sokmaya çalışanlar döviz bürolarındaki para sayma makinaların yetersizliğinden faydalanmak istedi. Bankalardaki makinelerin de tespit etmekte yetersiz kaldığı sahte paraları ancak çok usta bir şekilde elle inceleme yapan uzmanlar fark etti.
OPERASYONLAR BAŞLATILDI
İstanbul başta olmak üzere farklı illerde güvenlik birimleri kara para ve terörün finansmanı iddiası üzerine operasyonlar başlattı. Soruşturma sonucunda İstanbul Emniyeti yakın zamanda konuyla ilgili olarak onlarca kişiyi gözaltına aldı.
TOPLAM TUTAR MİLYAR DOLARI AŞABİLİR İDDİASI
Bankalar ve döviz büroları yaşanan bu olaylar üzerine fiziki dolar alım-satımını neredeyse tamamen durdururken ilk başta piyasaya sokulan sahte dolarların 600 milyon doları bulabileceği tahmin edilmişti. Ancak kaynaklar bu tutarın milyar doları aşabileceğine işaret ediyor. Sahte para tartışmaları nedeniyle döviz büroları ve bankalarda yüklü miktarlardaki döviz alım satımları durma noktasına geldi.
"PARA SAYMA MAKİNELERİNE YAZILIM GÜNCELLEMESİ GELECEK"
Dün, yaşananlarla ilgili konuşan Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Bürolar Derneği (TÜYEMDER) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver, “Vatandaşların yanlış anlaşılmaya mahal vermemek adına ve mağduriyet yaşanmaması adına şu anda döviz büroları yetkili müesseseler 50 dolar ve beyaz bir önceki baskı olan 100 dolarların alım ve satımını bir müddet durdurdu. Bunlarla alakalı para sayma makinelerine yazlım güncellemeleri gelecek. Muhtemelen bir hafta 10 günü bulur diye tahmin ediyorum” demişti.
"BİRE BİR SAHTECİLİK"
Ünver, basılan sahte dolarların neredeyse bire bire yakın bir sahtecilikte olduğunu dolayısıyla konunun uzmanı olmayan sıradan bir yurttaşın anlamasının mümkün olmadığını belirterek, şu ifadeleri kullanmıştı:
“2 tane para düşünün. Birisini darphane basmış birisini de darphane gibi bir yer basmış. Materyaller klişeler ve kâğıt kalitesi benzer yapıldığı için çok küçük detayları var. Bunları da uzmanlar ince ince, detaylı bir şekilde incelediğinde ortaya çıkıyor ve konunun uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlaması zor. Piyasada neredeyse bire bire yakın bir sahtecilikten bahsediyoruz. Çünkü cihazlardan geçiyor, ATM'lerden, banka para sayma makinelerinden geçiyor. Hepsi değil ama bazıları geçebiliyor. Dolayısıyla sektörümüz de buna yönelik böyle bir tedbir durumuna geçmiş durumda.”
Bu arada Kapalıçarşı'da bazı döviz büroları para sayma makinelerinin gerçeklerinden ayırt edemediği banknotlarla ilgili iş yerlerine uyarı broşürleri astı. 100 ve 50 dolar görsellerinin kullanıldığı afişte "Piyasadaki sahtelerden dolayı görseldeki paralar alınmayacaktır" ifadesi yazıldı.
