İstanbul’da 10 milyon yıl önceye ait ölü faylar hareket ediyor

Yayın tarihi: 4 Nisan 2023 Salı 11:52 am - Güncelleme: 4 Nisan 2023 Salı 11:52 am

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, İstanbul’da yapılan deprem hazırlıklarında ‘ölü faylar’ın da dikkate alınması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından beklenen büyük İstanbul depremi endişeleri sürerken, uzmanlar yeni bir uyarıyı daha gündeme getirdi. 10 milyon önceye ait ölü fayların hareket ettiğini belirten Prof. Dr. Hüseyin Öztürk, “Deprem burada nereden çıktı’ dediğimiz depremler, bunlarla ilgili depremler” dedi.

“ÖLÜ FAYLAR HESABA KATILMALI”

Ölü fayların da hesaba katılarak çalışmalar yapılması gerektiğini belirten Öztürk, şunlara dikkat çekti:

Bizi korkutan faylar bizim diri fay dediğimiz faylar. Bunlar son on bin yıldan beri çalışan faylar. Peki on bin yıl önceden başka faylar yok muydu? Ya da on milyon yıl önce de yok muydu? İstanbul faysız mıydı? Hayır değil. İstanbul’da hep faylar vardı. Onların çoğu çoktan öldü. Onlar hareketini bıraktılar, onlar sustular. Başka faylar girdi buraya çünkü bölge başka stresler altına girince başka faylar gelişiyor. Başka faylar oluşuyor. Ben bunu kastederek şöyle demiştim.

İstanbul’un çizgiselliğini oluşturan, İstanbul’a şekil veren büyük fayın bir tanesi Tuzla’dan başlayıp Haliç’e kadar devam eden fay. Bu fay, kıyıyı dümdüz çizer. Haliç’in içine girer ve devam eder. Bu kuzeybatı, güneydoğu doğrultulu bir fay. Bu fayın bir paralel fayı ise Beykoz’dan Tuzla’ya yetişen bir fay. Yine onun paralelleri var. Marmara içinde ölmüş faylardan bir tanesi. Yine işte Babaeski Fayı diye bilinen Trakya havzası içindeki faylar.

Bu faylar ölmüşler evet, bunlar beş, on milyon yıl önce varlıklarını sürdürmüşlerdi. Ama ara sıra stres gelince buralarda küçük kırılmalar gerçekleşiyor. Dolayısıyla bu faylar birkaç nedenle bizim için önemli. Bir tanesi bu faylar sismik hareketi zayıf zonlardır. Yeraltında sular çalışır, bu fay zonları ölse bile. Dolayısıyla bu bizim altımızdaki maddeyi harekete geçirir, göçmelere neden olur. Bu fay öldü ama oradaki su çalışması devam ediyor. Dolayısıyla biz bu fayları da hesaba katarak İstanbul’daki bütün yerleşime uygunluk çalışmalarını yaptık.

Çünkü o faylar ara sıra ‘tamamen de ölmedik’ diye ses veriyorlar. Üçlük, ikilik, depremlerle ses veriyorlar. ‘Deprem burada nereden çıktı?’ dediğimiz depremler, bunlarla ilgili depremler.

İstanbul’daki eski binalara ‘deprem’ indirimi