ABD Başkanlarının Atatürk ilke ve demokrasi hayranlığı

Yayın tarihi: 10 Kasım 2021 Çarşamba 10:15 am - Güncelleme: 10 Kasım 2021 Çarşamba 10:15 am

Yılmaz Polat

Arşivlerde ABD Başkanlarının Atatürk hakkında söylediği sözleri gözden geçirirken öncelikle Başkan Yardımcılığı görevinden beri Türkiye’yle ilişkilerde kritik roller üstlenen Başkan Biden’ın Atatürk’le ilgili konuşup konuşmadığını merak ettim.

Başkan Obama’nın 8 yıl yardımcılığını yapan Biden’ın 2011 yılında Ankara’ya yaptığı ziyaret sırasında Anıtkabir ziyaret fotoğrafları ve yazdıkları dikkat çekiyor.

Beyaz Saray kayıtlarında resmi fotoğrafçısı David Lienemann’ın Atatürk’ün mozalesine çelenk koyan Biden’ın saygı duruşu ve anı defterine yazarken çektiği fotoğraflar yer alıyor.

Biden’ın Anıtkabir defterine Mustafa Kemal Atatürk’le ilgili ingilizce yazdığı Atatürk’ün ‘demokratik ilkelerine’ vurgu yapan sözleri bugün Türkiye’yi yöneten siyasetçiler için adeta ders
niteliğinde. Biden şöyle diyor:

‘ABD adına Türkiye’nin büyük kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün anısına en derin saygılarımı ifade ediyorum. Bugün, dünya çapında insanlar, nasıl yönetildikleri konusunda seslerini daha çok duyurmak için çaba gösterirken Atatürk’ün, Türkiye’nin kendi gelişmesindeki demokratik ilkelere yaptığı vurgudan ilham alabilirler. ve dinamik bir Türkiye, Atatürk’ün Türk Cumhuriyeti’nin 10’ncu yıl dönümde vatandaşlarına yönelttiği “Fakat yaptıklarımızı asla yeterli göremeyiz. Çünkü daha çok ve daha büyük işler yapmak zorunluluğunda ve kararındayız’ anımsatmayı yaşatıyor. Bu son sözler, hepimize ilham vermeli.’

Başkan Obama da 2009 yılında Ankara’ya yaptığı ziyaret sırasında Anıtkabir’I ziyaret etti, özel defteri imzalayıp şunları yazdı:

‘Vizyonu, kararlılığı ve cesaretiyle Türkiye Cumhuriyeti’ni demokrasiye yönelten ve mirası tüm dünyaya kuşaklar boyunca ilham vermeye devam eden Mustafa Kemal Atatürk’e saygılarımı sunmak, benim için bir onurdur.’

Yine Demokrat bir Başkan olan Bill Clinton’ın Atatürk’ün ‘ demokrasi vizyonuna’ vurgu yaptığı 1999 yılında Anıtkabir özel defterine yazdı cümleler ‘itibarın’ ne anlama geldiğini anlatıyor.

‘ABD Başkanı olarak, Türk-Amerikan ilişkilerini güçlendirmeyi, Atatürk’ün, halkına umut veren modern ve müreffeh bir demokrasi olarak Türkiye vizyonunu desteklemeyi ve ‘Yurtta barış, dünyada barış’ ilkesini gerçekleştirmeyi sabırsızlıkla bekliyorum. O’nun bırakmış olduğu mirası devam ettirmek ve hissetmek için, bu mirası genişletmekten daha iyi bir yol yoktur.’

Başkan John F. Kennedy’nin ABD kayıtlarında yer alan Atatürk’le ilgili şunları söylediği de yer alıyor:

‘Atatürk kazandığı tarihi başarılarla 20’nci yüzyılın en büyük liderlerinden biriydi. O insan ideallerinin en üst düzeyde temsilcisiydi. Gösterdiği olaganüstü liderlik ve askeri zeka ülkesi
için önce savaş meydanlarında sonra ülkesinin imarında hem maddi, hem manevi olarak vatanı için çok şey başardı. Yenik bir imparatorluğun küllerinden modern ve eğemen bir devlet
yarattı. Çok büyük bir barışsever, gerçek bir reformcu ve özgürlük meşalesi taşıyıcısıydı. Sadece kendi ulusunun değil, aynı zamanda bütün baskı altında yaşayan ulusların kalplerini kazanmıştı. Onu çok özlüyoruz.’

‘Ilımlı İslam’ projesiyle AKP iktidarına destek veren 43’ncü Başkan Cumhuriyetçi oğul George Bush ise 2004 yılında Ankara’ya yaptığı ziyarette Anıtkabir’de basamakları çıkarken ne düşünüyordu bilinmez ama Anıtkabir özel defterine yazdıklarını iyi algılamış olsaydı ‘Ilımlı İslam’ın tutmayacağını, Cumhuriyetin yıkılamayacağını anlardı.

‘Atatürk, reformculuğa önderlik ederek eşit haklara dayalı demokrasiye sahip Türkiye’yi parlayan bir örnek olarak kurdu.’ Dünya lideri böyle olunur.

Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü minnet ve şükranla anıyorum.