ABD 6 bin yıllık Yıldız Avcısı heykelinin Türkiye’ye iadesini reddetti

Türkiye’den çalınarak ABD’ye götürülen Yıldız Avcısı heykeli için nihai karar verildi. ABD Temyiz Mahkemesi,  Türkiye’nin uzun yıllar boyunca heykel için hareket geçmediği argümanı ile iadeyi reddetti.

6 bin yıllık Yıldız Avcısı heykeli, 2017’de ABD’de açık artırılmaya çıkarılmasıyla Anadolu’dan çalındığı anlaşıldı. Türkiye, eserin iadesi için yargı yoluna başvurdu. İlk derece mahkemenin iade davasının reddetmesinin ardından Türkiye, konuyu ABD Temyiz Mahkemesi’ne taşıdı. Mahkeme, Yıldız Avcısı’nı (Guennol Stargazer) iade edilmeyeceğini hükmetti. Mahkeme karara gerekçe olarak, Türkiye’nin heykelin yağmalandığı iddiasını öne sürmek için ‘anlamsız derecede uzun bir süre’ beklemesini gösterdi.

Manhattan’daki ABD Temyiz Mahkemesi 2. Dairesi, Türkiye’nin 1990’lar boyunca Yıldız Avcısı’nın topraklarından yasa dışı şekilde çıkarıldığını biliyor olduğunu ve buna rağmen 2017’ye kadar hiçbir adım atılmadığını belirtti.

“SORUŞTURMAMASI MANTIKSIZ”

Independent Türkçe’nin haberine göre; Daire Başkanı Hakim Rosemary Pooler kararda, “Türkiye, kendi kültür bakanlığından gelen Yıldız Avcısı’nın New York’ta bulunduğu uyarılarına rağmen konuya kayıtsız kaldı. Türkiye’nin 2017’ye kadar iddiasını ortaya koymaması ve hatta konuyu soruşturmaması mantıksız” ifadelerine yer verdi.

Davada Türkiye’nin avukatlığını üstlenen Lawrence Kaye, ülkenin atılacak adımları değerlendireceğini ve haklarını savunmak için kararlı olduğunu söyledi.

“TÜRKİYE’Yİ ALIKOYMAYACAK”

Kaye, “Karar, Türkiye Cumhuriyeti’ni kendisinden çalınan kültürel varlıkların geri dönüşü için yollar aramaktan alıkoymayacak” şeklinde konuştu.

22,9 santimetre uzunluğunda olan Yıldız Avcısı heykeli ismini, heykelin kafa kısmının hafif şekilde gökyüzüne doğru eğimli olmasında alıyor.

OSMANLI KARARNAMESİ DELİL GÖSTERİLDİ

Türkiye hükümeti heykelin ülkeye ait olduğu iddiasını 1906’da yayınlanan bir Osmanlı kararnamesine dayandırıyor.

Mahkemede Türkiye adına yapılan savunmalarda, nerede olduğu bilinmeyen geniş antik eser koleksiyonundaki her parçanın araştırılmasının mümkün olmadığı belirtildi. Savunmada Christie’s Müzayede Evi’nin heykelin kaynağını açıkladığı müzayede kataloğuna kadar durumun farkında olunmadığı, bunun da gerekli olmadığı tezi paylaşıldı.

Karar metninde, “Yıldız Avcısı gizlilik içinde tutulmuyordu” diyen hakim Pooler, heykelin 30 yıldan uzun süredir New York Metropolitan Sanat Müzesi’nde sergilendiğini ve Kültür Bakanlığı’nın 1990’lı yıllar boyunca heykelle ilgili makaleler ve sunumlar yayınladığına dikkat çekti.

Yatırım fonu sahibi milyarder Michael Steinhardt ve eşi, heykeli 1993’te 1,5 milyon dolar karşılığında satın almıştı. 2017’de Christie’s tarafından yapılan müzayedede ise eser 14,5 milyon dolara alıcı bulmuş ancak alıcı daha sonra eseri almaktan vazgeçmişti.