Türkiye’nin ilk kadın siyasi parti genel başkanı Behice Boran kimdir?

1970-1980 yılları arasında TİP’in genel başkanlığını yapan Sosyolog Doç. Dr. Behice Boran Türkiye’de bir siyasi partinin genel başkanlığını yapan ilk kadın oldu.

Behice Boran, 1 Mayıs 1910 tarihinde Bursa’da doğdu. İlkokul eğitimine başladığı sırada Yunan askerlerinin Bursa’ya girmesinin ardından ailesiyle birlikte İstanbul’a göç etti ve ortaöğretimini Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde eğitim görmeye başladı. Şimdiki adı Amerikan Kız Koleji’nin orta bölümünü 1927’de, lise bölümünü de 1931’de birincilikle bitirdi ve bunu başaran ilk Türk kadın öğrenci oldu.

Amerikan Kız Koleji’ndeki tarih öğretmenini önerisi üzerine ABD’den Michigan Üniversitesi Behice Boran’a burs teklifinde bulundu. Doktorasını Michigan Üniversitesi Sosyoloji bölümünde tamamlayan Behice Boran, 1939’da Türkiye’ye döndü. Boran, Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi(DTCF) Sosyoloji Bölümü’ne doçent olarak atandı. Behice Boran, 1948’de DTCF’den siyasi görüşleri nedeniyle uzaklaştırıldı.

Behice Boran, 1950’de kurucu başkanı olduğu Barışseverler Cemiyeti’nin Türk askerinin Kore Savaşı’na gönderilmesine karşı çıkan bir bildiri yayınladığı için 15 ay hapis cezası aldı.

SOSYALİSTLER İLK KEZ MECLİS’TE: TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ

Behice Boran, 1962 yılında Türkiye İşçi Partisi’ne(TİP) üye oldu. Behice Boran, yüzde 2.9 oyla 15 milletvekili çıkaran TİP’ten Şanlıurfa Milletvekili seçildi. 1969 Seçimleri’nde TİP, Mehmet Ali Aybar öncülüğünde girdi ve yüzde 2.7 oy almasına rağmen milletvekili sayısı ikiye düştü. Mehmet Ali Aybar ile görüş ayrılığı yaşayan Behice Boran, 1970 Kurultayı’nda genel başkan seçildi. 12 Mart 1971 muhtırasının ardından TİP’in kapatılmasıyla 15 yıl hapis cezası alan Behice Boran, 1974 Genel Affı ile birlikte cezaevinden çıktı ve 1975’te yeniden kurulan TİP’in tekrar genel başkanı oldu. 12 Eylül 1980 Darbesi ile iktidarı ele geçiren askeri cunta tarafından 1981’de yurttaşlıktan çıkarıldı. 8 Eylül 1987 tarihinde TİP’in Behice Boran’ın da bulunduğu Belçika’nın Brüksel kentinde Türkiye Komünist Partisi(TKP) ile birleşmesiyle Türkiye Birleşik Komünist Partisi(TBKP kuruldu.

Behice Boran, TBKP’nin ilanından iki gün sonra Brüksel’de hayatını kaybetti.

Türkiye’nin ilk kadın parti genel başkanıydı: Behice Boran mezarı başında anılacak