Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) da TÜRKEN, ENSAR, TÜRGEV ve MAARİF Vakıfları gibi ABD Adalet Bakanlığı’na her 6 ayda bir ‘gelir- gider ve faaliyetleri’ konusunda hesap vermek zorunda ve basın kartları iptal edildi.

TRT’nin Washington’daki normal haber bürosundan ayrı olarak ticari bir şirket konumunda bir örgütlenmesi var. ‘TRT World’ adıyla İngilizce yayın yapan kurum ABD yasalarına göre ‘şirket’ statüsüyle ABD Adalet Bakanlığı’nın denetiminde faaliyet gösteriyor.

Eski TRT Genel Müdür Yardımcısı Tuncay Yürekli ‘TRTAmerica Inc’ şirketin Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapıyor.

Adalet Bakanlığı ‘Ulusal Güvenlik Bölümü’ 1 Agustos 2019 yılında 12 sayfalık resmi bir mektup göndererek (mektubun kime hitap edildiği ve bilgi için gönderildiği bölümleri karartılmış) TRT World’un ‘siyasi kimliği bulunduğu’ gerekçesiyle lobi faaliyetleri yapan kurumlar statüsünde kayıt yaptırmasını istedi.

Mektupta ‘TRT’nin Türkiye hükümetinin yönlendirme ve kontrolünde hareket ettiği için FARA’ya kayıt yaptırmak zorunda’ olduğu bildirildi.

Adalet Bakanlığı, (Yabancı Ülke Temsilcileri Kayıt Yasası- Foreign Agents Registration Act) FARA Bölümü Başkanı Brandon Van Grack imzalı mektupta, geçmiş yılları da kapsayacak şekilde ‘TRT World’un ‘gelir ve harcamalarının ‘ bildirilmesini ve hemen FARA’ya kayıt yaptırmaları istendi.

Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Yürekli 1 Haziran 2020 tarihinde geçmiş yıllardaki gelir ve harcamaları da beyan ederek FARA’ya resmi kayıt yaptırdı. Böylece ‘TRT’ FARA’nın ‘Türkiye’ bölümünde lobi şirketleriyle birlikte yerini aldı.

ABD Adalet Bakanlığı kayıt yaptırmaya mecbur bırakmasa Washington’da yayın yapan ‘TRT World’ şirketine akan milyonlarca dolardan haberdar olmayacaktık.

2018: 3 milyon 76 bin 704 dolar
2019: 1 milyon 463 bin 90 dolar
2020: 1 milyon 39 bin 980 dolar
2021: 850 bin dolar
2022: 360 bin dolar

5 yılda toplam: 6 milyon 789 bin 774 dolar

TRT World Washington’da bir stüdyodan yayın yapıyor ve çok sayıda çalışanı var. Benim en fazla ilgimi kime ödendiği belli olmayan bir milyon dolarlık ‘Freelancers’ diye adlandırılan (serbest iş yapan ama gazeteci mi yoksa başka bir meslekten mi) belli olmayanlar için ödenen ‘ücretler’ çekti. (Bir milyon dolar-06/30/2018 Freelancers Compensation paid to various)

‘ABD’de izlenme oranı nedir?’ derseniz elimizde bir ölçüm yok ama ABD’de yaşayan Türkler’in büyük bölümünün böyle bir kanaldan haberi olmadığını biliyoruz.

BASIN KARTLARI İPTAL

TRT ABD Adalet Bakanlığı’na hesap vermekle kalmadı, ABD Kongresi Radyo ve Televizyon Muhabirleri Derneği (RTCA), Adalet Bakanlığı’nın (FARA) ‘lobi faaliyeti’ yapan kuruluş statüsüne aldığı TRT World muhabirlerine verdiği basın tanıtım kartını da iptal etti.

RTCA’ya göre, Kongre kuralları medyanın ‘herhangi bir kişi, şirket, kuruluş veya hükümet için lobi, reklam, tanıtım veya tanıtım çalışmalarına katılmasını’ yasaklıyor.