Rapor gözler önüne serdi! Türkiye’de rüşvetle mücadele edilmiyor

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Yolsuzluğun İhracı 2022 Raporu’na göre Türkiye, rüşvetle mücadele sözleşmesini ‘az uygulayan ya da hiç uygulamayan’ ülkeler arasında yer aldı.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü, ‘Yolsuzluğun İhracı 2022 Raporu’nu yayınladı. Rapora ilişkin açıklamada, “2022’de 47 ülkeden yalnızca ikisi yolsuzluğun ihracına karşı hukuki yaptırımları aktif uygulayanlar kategorisinde yer aldı. 2020-2022 arasında sadece Letonya ve Peru önceki döneme göre üst seviyelere çıktı. İngiltere, İsrail, Portekiz, İsveç, İspanya, Brezilya, İtalya, Litvanya, Danimarka ise düşüş kaydetti” denildi.

Yaptırımları orta seviyede uygulayan ülkeler arasında ise Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, Avustralya, Norveç ve İsrail yer aldı. ABD ve İsviçre ise aktif uygulayan ülkeler oldu.

“YALNIZCA 1 SORUŞTURMA BAŞLATILDI, YAPTIRIM UYGULANMADI”

Raporda Türkiye’ye ilişkin “2020 raporuna göre yerinde saydı. Küresel ihracatın yüzde 1’ini gerçekleştiren Türkiye, yurtdışında rüşvet veren şirketlere karşı yalnızca 1 soruşturma başlattı; yaptırım uygulanan dava olmadı. Bu nedenle bu yıl da hukuki yaptırım ‘az uygulayan/hiç uygulamayan’ kategorisinde yer aldı” denildi. Aynı zamanda 2016-2022 döneminde herhangi bir davanın başlatılmadığı ve yaptırım uygulanmadığı ifade edildi.

Değerlendirmede, “Yasal çerçevede, yaptırım sisteminde veya içtihatta 2020 raporunda bu yana önemli bir gelişme olmadı. Bunun, artan kutuplaşma ve toplumsal kaynaşmaya zarar veren Türkiye’nin giderek artan otoriter iklimi ve yaklaşan 2023 genel ve cumhurbaşkanlığı seçimleri ile ilgisi olduğu söylenebilir. Ayrıca, düzgün işleyen bir yargı sisteminin mevcut hükümetin otoritesini baltalayabileceği ve dolayısıyla hükümetin bağımsız bir yargı istemediği tartışılan sorun başlıkları arasında.” denildi.

Rapor kapsamında Türkiye’ye yönelik öneriler ise şöyle aktarıldı:

Mahkemelerin yurtdışında verilen rüşvetlerle ilgili tüm kararların yayımlanması ve soruşturma ve davalara ilişkin verilerin uygulama raporlarında toplanarak paylaşılmalı.

Yargının ve savcılıkların uygunsuz siyasi etkiden bağımsızlığı sağlanmalı.

Polis, savcı veya hâkimlerin görev değişikliklerinin yurt dışı rüşvet soruşturma ve kovuşturmalarını olumsuz yönde etkilenmemesi sağlanmalı.

Yurtdışı rüşvet iddiaları ileriye dönük ve etkili bir şekilde soruşturulmalı.

Şirketleri yurt dışında rüşvet vermekten caydırmak için mevcut yaptırımlar artırılmalı.

Kamuoyunda yurt dışında verilen rüşvet konusunda farkındalık yaratılmalı.

Teknoloji şirketi ‘Oracle Corparation’, Türkiye’de ‘Rüşvet’ dağıtmış