Kayyım mı Kayyum mu? Hangisi doğru?

Kayyum mu yoksa Kayyım mı? sorusu günün en çok konuşulan konularından biri oldu. HDP’li 3 büyükşehir belediye başkanının görevden alınanların yerine gelen isimler kayyum kelimesini yeniden gündeme oturttu. Peki kayyum mu yoksa kayyım mı? Hangisi doğru?

Diyarbakır, Mardin ve Van Büyükşehir Belediye başkanlarının yerine yapılan atamaya ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve haber siteleri şöyle bir twit attı ‘Kayyım olarak twit atarken, başta AKP’li Bülent Turan olmak üzeri bazı haber kanalları da kayyım diye yazdı.

Kayyum mu doğru kayyım mı?

Peki gerçekte hangisi doğru; kayyum mu kayyım mı? Türk Dil Kurumu TDK sözlüğü ne diyor?

Sözcüğün önce kökenine bakalım. “Kayyum”, Arapça kökenli bir sözcük. Kaynaklarda, “kayyum”un “kıyâm” ve “kayyim” (yerine geçmek, yürütmek) sözünden türediği yazıyor.

‘Kayyum’un anlamı ne?

Türk Dil Kurumu’nun Türkçe sözlüğündeki açıklaması ise şöyle:
“a. Ar. 1. esk. Cami hademesi.
2. huk. Belli bir malın yönetilmesi ya da belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimse.”

Hangi yazılış şekli doğru?

TDK’nin ve Dil Derneği’nin sözlüklerinde “kayyum” ve “kayyım” yazımlarının ikisi de doğru sayılıyor. İslam Ansiklopedisi’nde ise “Kayyum”un Allah’ın adlarından biri olduğu belirtilmekle birlikte, bu sözcüğün hukuk terimi olan “kayyım” yerine kullanılan yaygın bir galat durumuna geldiği notu düşülmüş. Meydan Larousse’ta da bu iki sözcük eşanlamlı olarak yazılmış.

Ferit Devellioğlu’nun Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat’inde ise “kayyım” ve “kayyum” sözcükleri önce eşanlamlı gösterilmiş, sonra “Kayyûm” için ayrı bir madde açılarak, “Bâki ve kaim olan, ezeli” anlamında “Allah” diye açıklanmış.

Hukuk kitaplarındaki yazımı

Yürürlükte olan Türk Medeni Yasası ve Türk Ticaret Hukuku’nda, Prof. Baki Kuru’nun Hukuk Muhakemeleri Usulü adlı yapıtında ve Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu’nun Medeni Hukuk kitabında ise “kayyum” değil, “kayyım” sözcüğü yer almış. Ayrıca Prof. Dr. Ejder Yılmaz’ın Hukuk Sözlüğü ile Av. Hüseyin Özcan’ın Ansiklopedik Hukuk Sözlüğü’nde de “kayyım” diye yazılmış…