İstifalar, siyasi krizler, tehdit ve hakaretler… İşte 2020 siyasetinde yaşananlar

TBMM'de Libya'ya asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi 2 Ocak 2020 tarihinde 184 red oyuna karşılık, 325 oyla kabul edildi. Tezkereye AKP ve MHP 'evet' oyu verirken, CHP, HDP ve TİP 'hayır' oyu verdi. Saadet Partisi ise tezkereyi destekleme kararından son dakika vazgeçti. Tezkere 22 Aalık tarihinde 18 ay daha uzatılldı.

9 Mart 2020 tarihinde Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) adıyla kurulan partinin 90 kişilik kurucu listesinde AKP'den ayrılan isimler, Milliyetçiler ve Kürt siyasetçiler yer aldı. Partisinin kuruluşunda konuşan Babacan, "İnsan haklarının ihlali, özgürlüklerin kısıtlanması toplumun nefes almasını zorlaştırıyor. Korku siyaseti ve kavgalar, hepimizi yordu artık" diyerek kutuplaşmış Türkiye vurgusu yaptı. Babacan, "Dini kutsallarımızı günlük siyasete malzeme etmeyecek, Dini kutsallarımızı siyasi propaganda aracı haline getirmeyeceğiz" dedi.

Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında 10 Nisan gecesi 31 ilde ilan edilen sokağa çıkma yasağıyla ilgili duyurunun saatler kala yapılması market, fırın, ve caddelerde 'izidham' görüntüleri yarattı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun salgını önlemek adına aldığı kısıtlama kararı aksine insanları sokağa dökünce sosyal medyadan tepki topladı. Soylu, tepkilerin ardından istifa ettiğini açıkladı. Ancak AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Soylu'nun istifasını kabul etmedi.

Partili Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) öncesi sosyal medya üzerinden gençlerle video konferans buluşmasında binlerce genç #OyMoyyok diyerek Erdoğan'a dislike attı. Gençlerin Erdoğan’a ‘oy yok’ yorumları sonrası videonun yazışma sistemi durduruldu. Olayın ardından Erdoğan sansür sinyali vererek, "Sosyal medya mecralarının tamamen kaldırılmasını, kontrol edilmesini istiyoruz” dedi. Yandaş yazar Abdülkadir Selvi de gençlere gözdağı vererek, "Gençler, şimdiden uyarayım dislike atan dislike’lanır" dedi. Öte yandan muhalefet partileri ve sosyal medya kullanıcıları gençlere destek verdi.

Avukatların protestosuna ve muhalefetin itirazına rağmen "çoklu baro" öngören yasal düzenleme AKP ve MHP'nin oylarıyla TBMM'de kabul edildi. Baroları bölmeye yönelik yeni yasa, avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde en az 2 bin avukatın imzası ile yeni barolar kurulabilmesinin önünü açtı.

TBMM'de "çoklu baro" öngören kanun teklifine ilişkin görüşmeleri sürerken, tasarıya karşı çıkan baro başkanları ve avukatlar "Savunma Nöbeti" başlattı. Eyleme destek veren milletvekilleri, polis barikatını aşarak parkın içine girdi. CHP Milletvekili Mahmut Tanal, Bağımsız İstanbul Milletvekili Ahmet Şık ve TİP Milletvekili Erkan Baş, parkın kapatıldığının hukuksuz olduğu gerekçesiyle, polisin kurmuş olduğu barikatı yıktı. Baro başkanları, direniş alanına 27 saat sonra gelen Metin Feyzioğlu'na sırtlarını döndü ve alana girmesine izin vermedi. Başkanlar, Feyzioğlu'na "Bunların sorumlusu sensin, sana rağmen baroları böldürmeyeceğiz. İstifa et Metin Feyzioğlu" diyerek tepki gösterdi. Feyzioğlu, protestonun ardından açıklama yapamadan alandan ayrıldı.

Bakanlar Kurulu kararıyla 1934 yılında müzeye dönüştürülen Ayasofya, Danıştay'ın söz konusu kararı iptal etmesinin ardından 24 Temmuz Cuma günü ibadete açıldı.

16 Mart 2019 Tekirdağ mitinginde Aysofya'nın cami yapılmasına "Yan tarafta Sultanahmet'i doldurmayacaksın, Ayasofya'yı dolduralım… Bu oyunlara gelmeyelim, bunların hepsi tezgah" diyen Erdoğan bu açıklamadan 1 hafta sonra fikrini değiştirerek, bu konuda adım atabileceklerini söyledi. Erdoğan'ın Kuran-ı Kerim okuduğu, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'ın kılıçla minbere çıkarak cuma hutbesi verdiği açılışta koronavirüs salgınına rağmen kalabalıklar oluştu.

AKP milletvekilleri tarafından hazırlanan, 29 Temmuz'da muhalefetin sert itirazlarına rağmen TBMM'de kabul edilerek yasalaşan ve 31 Temmuz'da Resmi Gazete'de yayımlanan 9 maddelik 'sosyal medya düzenlemesi' 1 Ekim'de yürürlüğe girdi. Yasaya göre, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyon fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, yetkili en az 1 kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirleyecek.

İpek Er'e tecavüz ettikten sonra ölümüne sebep olan Uzman Çavuş Musa Orhan'ın serbest bırakılması İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile TİP Milletvekili Barış Atay arasında tartışma yarattı.

Atay, sosyal medya hesabından Soylu'yu etiketliyerek, "Sen bir seri tecavüzcüyü korudun, kolladın. Hayatın boyunca her fırsatta yüzüne vurulması, asla unutmaman için uğraşacağız" diye yazdı. Soylu ise Atay'a, “Tecavüzcü PKK yöneticilerinin talimatıyla HDP’den milletvekili olan PKK ve DHKP-C artığı; benden ‘tecavüzcü kollayıcı’ olmaz da senden tam tecavüzcü olur… Tuma’nın kollayıcısı, dikkat yakalanma…” diye yanıt verdi.

Soylu'nun Atay'a "dikkat yakalanma" sözleri sonrası TİP Hatay Milletvekili Barış Atay, İstanbul Kadıköy’de bir mekandan çıkarken saldırıya uğradı. Saldırının, Atay ile İçişleri Bakanı Süleyman Soylu arasında yaşana 'tecavüz polemeiği' sonrası gerçekleşmesi, muhalefet kanadında tartışma yarattı. Atay'a saldıranlardan 3'ü serbst bırakılırken, hakkında iddianame düzenlenen 4'üncü saldırgan ise 27 Ocak 2021 yargılanacak.

AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan “Türkiye’de yeni bir dönemin açılacak” diyerek doğalgaz 'müjdesi' verdi. Ancak Erdoğan'ın yeni keşif diye açıkladığı 'Karadeniz'de doğalgaz müjdesi', 1 Mart 2019 tarihinde yerel seçimlerinden önce yine kendisi tarafından açıklanmıştı. Aynı 'müjde' 2012 yılında dönemin Enerji Bakanı Taner Yıldız tarafından da duyurulmuştu.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan arasında tartışma, AYM'nin 'şehirlerarası yollarda gösteri yürüyüşünü yasaklayan kanunu iptal etmesiyle başladı. Soylu, Arslan'a "Bisikletinle işe git gel bakalım. Özgürüz ya. Tamamen her şey güvenlik altında, hadi git. Niye polis koruması alıyorsun, niye eskortlarla geziyorsunuz” diye seslendi. AYM Başkanı Arslan ise Soylu'ya "AYM kararları kutsal metinler değildir, eleştirilebilir. Herhangi bir metni eleştirmek için öncelikle onu okuyup anlamak gerekir " diye yanıt verdi. Soylu tartışmanın büyümesi ile Aslan'a FETÖ imasında bulundu.

AYM üyesi Engin Yıldırım, sosyal medya hesabından AYM binasının fotoğrafını “Işıklar yanıyor” notuyla paylaştı.

Paylaşım sosyal medyada tartışmaya neden olurken, bazıları Yıldırım'ın bu gönderisini İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nin Enis Berberoğlu hakkında verilen "yeniden yargılama" kararını tanımamasına gönderme olarak, bazıları ise Yıldırım'ın darbe imasında bulunduğu şeklinde yorumladı. Engin Yıldırım'ın paylaşımı sonrasında İçişleri Bakanlığı Twitter hesabından ise "Işıklarımız hiç sönmüyor" denilerek bir paylaşım yapıldı. Yıldırım gelen tepkiler üzerine "Gayem, AYM’nin bir hukuk ışığı olduğuna vurgu yapmaktı. Demokrasi dışı tüm oluşum, araç ve teşebbüsleri ima etmem asla söz konusu değildir" dedi.

25 Eylül tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 2014'teki "Kobani eylemleriyle" ilgili olarak Ankara merkezli 7 ilde başlatılan operasyonda 82 kişi hakkında gözaltı kararı çıkardı. HDP'li Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen ile eski HDP milletvekilleri Ayla Akat Ata, Sırrı Süreyya Önder, Altan Tan, Nazmi Gür, Emine Beyza Üstün, Emine Ayna ve MYK üyesi Alp Altınörs'ün de aralarında bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı. HDP, operasyonu 'darbe planı' ve 'intikam operasyonu' olarak değerlendirdi. Gözaltına alınan 20 HDP'liden 17'si tutuklanırken; Sırrı Süreyya Önder, Altan Tan ve Gülfer Akkaya adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

Kars Belediye eş başkanları Ayhan Bilgen ve Şevin Alaca'nın gözaltına alınmasıyla HDP'nin elindeki son ile de kayyum atanmış oldu. Kayyum olarak atanan Vali Türker Öksüz, belediye önünde namazı kılarak, dua etti. Öksüz'ün belediye binasına koruma ordusuyla giriş yapması dikkat çekti.

Ayhan Bilgen’in tutuklanarak yerine kayyum atanmasının ardından HDP'nin 31 Mart 2019’da yapılan yerel seçimlerde kazandığı 65 belediyeden 59’una kayyum atanmış oldu. Elinde hiç il belediyesi kalmayan HDP’nin şu anda 4 ilçe ve 2 belde belediyesi var.

AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın damadı olan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 8 Kasım tarihinde resmi Instagram hesabından istifa ettiğini duyurdu. 'Sağlık gerekçesi' ile istifa ettiğini bildiren Albayrak'ın ilkokul düzeyinde yazdığı metin alay konusu oldu. Albayrak, istifasının üzerinden 53 gün geçmesine rağmen tek bir açıklama bile yapmazken, nerede olduğu da merak konusu....

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında Kanal İstanbul projesine karşı çıktığı için soruşturma açıldı. İçişleri Bakanlığı, "Ya Kanal Ya İstanbul" "Kanal İstanbul’a Kimin İhtiyacı Var" afişlerinin kamu kaynağı kullanılarak hazırlanması nedeniyle soruşturma başlatıldığını söyledi. Soruşturmayla ilgili HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy tarafından verilen önerge, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından cevaplanmayarak geri gönderildi.

AKP-MHP desteğiyle cezaevinden çıkan organize suç örgütü lideri Alaatin Çakıcı, MHP Genel Başkanı Bahçeli'yi eleştiren CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'na yönelik tehdit ve hakaret dolu bir mesaj yayımladı. Çakıcı'nın tehdidine muhalefetten sert tepkiler gelirken, Bahçeli 'dava arkadaşım' diyerek Çakıcı'ya sahip çıktı. AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan ise Çakıcı hakkında soruşturma başlatıldığını söyleyerek, "Hukuk çerçevesinde gereği yapılmalıdır” dedi.

CHP lideri Kılıçdaroğlu, kendisini tehdit eden Çakıcı için, "Beş paralık adam. Beni üzen o beş paralık adamın devletin arkasına sığınması ve Bahçeli’nin onu desteklemesi. Sizin siyasi bir sorumluluğunuz yok mu?" açıklamasında bulundu. Çakıcı 27 Kasım tarihinde Kılıçdaroğlu'na yazdığı bir başka mektubunda “Sende beni öldürtecek yürek var mı Bay Kemal” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Üyesi Bülent Arınç'ın, bir televizyon kanalında cezaevinde tutuklu buluna HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile iş insanı Osman Kavala hakkında yaptığı açıklama istifasına sebep oldu. Arınç, "Kavala'nın tutuklu kalmasına hayret ediyorum, Demirtaş'ın da tahliyesi olabilir" deyince MHP ve AKP'li isimlerin tepkisini topladı. Erdoğan, Arınç'ın açıklamalarına karşı çıkarak "Bunları herhalde ödüllendirecek halimiz yok" dedi. Arınç, Erdoğan'ın eleştirileri sonrası 'rencide' olduğunu söyleyerek Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Üyeliğinden istifa ettiğini duyurdu.

Tank Palet Fabrikası'nın özelleştirilip Katar ortaklığına devrine tepki gösteren CHP'li Ali Mahir Başarır, "Öyle bir noktadayız ki; Cumhuriyet tarihinde ilk kez devletin ordusu (Tank Palet fabrikasını kast ederek) Katar'a satılmış. Ben değer biçemiyorum. 50 milyon dolara satılmış…" dedi. Başarır, açıklamasının ardından AKP ve MHP'li ismler tarafından hedef gösterildi. RTÜK, Başarır’ın sözleri nedeniyle Habertürk’e yüzde 5 para, 5 kez de program durdurma cezası verdi.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun 7 Aralık tarihinde Meclis’teki bütçe konuşması büyük yankı uyandırdı. Kılıçdaroğlu, iktidara geldiklerinde ‘beşli çete’ olarak adlandırdığı grubun yatırımlarını kamulaştıracaklarını açıklayarak, "Bu soygun düzenine son vereceğiz" dedi. Kılıçdaroğlu, "Bu nasıl bir millilik, nasıl bir politika ki ülkeyi bu hale getirdi. Türk Lirası’nı kim itibarsızlaştırdı, kim bu hale getirdi” diye sordu. Kılıçdaroğlu’nun sert eleştirileri sonrası AKP sıralarında “aday ol aday” şeklinde sözler sarf edildi. Kılıçdaroğlu ise, “Benim aday olamayacağımı size kim söyledi?” diyerek Cumhurbaşkanlığı adaylığına yeşil ışık yaktı.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, önceki Belediye Başkanı Melih Gökçek döneminde yaşanan usulsüzlükleri ve yapılan abartılı harcamaları teker teker açıkladı. Yavaş, 40’a yakın suç duyurusunda toplam kamu zararının 3 katrilyon olduğunu söyledi. Yavaş yolsuzlukları açıklamaya başlarken AKP'li ve MHP'li meclis üyeleri salonu terk etti.

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun gündeme getirdiği ‘cezaevlerinde çıplak arama' iddiaları, AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin tarafından ‘FETÖ yöntemi’ diyerek yalanlandı. AKP’li Zengin, iddiaları gündeme getiren Gergerlioğlu’nu ‘Meclis’i terörize etmek’le suçlarken, ‘çıplak aramaya’ maruz kaldığını söyleyen kadınlar "Yok saydığınız, inkar ettiğiniz çıplak aramayı ben de bizzat yaşadım" diyerek sosyal medya hesaplarından açıklama yaptı. Çıplak arama konusunun araştırılması için HDP Grup Başkanvekilleri Saruhan Oluç ve Meral Danış Beştaş tarafından verilen araştırma önergesi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Bakan Soylu da HDP'li Gergerlioğlu’na "FETÖ'cü terörist" dedi.

ABD, Türkiye'ye Rusya'dan satın alınan S-400 hava savunma sistemi yüzünden CAATSA (ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) kapsamında yaptırım uyguladığını açıkladı.Bu yaptırımlar nedeniyle Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ABD'den ihracat lisansı alamayacak, ABD'li ve uluslararası finans kuruluşlarının kredilerinden faydalanamayacak. Yaptırım listesine Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Başkanlık yetkililerinden Mustafa Alper Deniz, Serhat Gençoğlu ve Faruk Yiğit eklendi.

Eski Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, Türkiye Değişim Hareketi'ni yıllar sonra partileştirme kararı aldı. Genel başkan seçildikten sonra parti kurucuları ile birlikte Anıtkabir'i ziyaret eden Sarıgül, delegelik sistemini kaldırarak, partinin genel başkanını tüm üyelerin seçeceğini belirtti, "Türkiye'nin tek demokratik partisi biz olacağız" iddiasında bulundu. Mustafa Sarıgül'ün kurduğu Türkiye Değişim Partisi, Türkiye'nin 104. siyasi partisi olarak kayıtlara geçti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Selahattin Demirtaş'ın derhal serbest bırakılması gerektiğine hükmetti. Karar sonrası Demirtaş, "Altı yıldır benim ve arkadaşlarım hakkında yürütülen sözde yargı faaliyetlerinin tamamının siyasi amaçlı olduğu, hukuki olmadığı, bizim suçsuz olduğumuz, bizi içeri atanların ise bize karşı siyasi kumpas kuracak kadar ağır suçlar işledikleri kesinleşmiş oldu" dedi. AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan ise AHİM'in kararını tanımayarak "Bu adımlar tamamıyla siyasidir. Bunun da gerekçesini biliyoruz. Resmen çifte standarttır, hatta iki yüzlülüktür" ifadelerini kullandı. AİHM'in tahliye kararı sonrası avukatları tarafından Demirtaş'ın tutukluluğuna yapılan itiraz Ankara 7. Sulh Ceza Hakimliği tarafından reddedildi. Mahkemenin kararına tepki gösteren Demirtaş’ın avukatı Mahsuni Karaman, “Demirtaş'ın ‘makul bir şüphe bile yok, derhal serbest bırakılmalı’ diyen AİHM kararını tüm dünya duydu. Ama tahliye ret kararı veren hakim ‘kararın hangi dosya ve suça ilişkin olduğunu’ bilmediğini söylüyor. Suç işliyorsunuz, bunlar ilerde kendi iddianamelerinizde yer alacak” siteminde bulundu.