İran, ABD’yle görüşme seçeneğine kapıları kapattı

İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran’ın ABD’yle hiçbir zaman teke tek görüşme yapmayacağını ancak Washington’un 2015 nükleer anlaşmasına geri dönmesi halinde çoklu görüşmelere katılabileceklerini belirtti.

ABD Başkanı Donald Trump ise daha önce İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile BM Genel Kurul toplantıları çerçevesinde bu ay New York’ta bir araya gelebileceğini söylemişti. İran devlet televizyonuna göre Hamaney, “İranlı yetkililer Amerikalı yetkililerle hiçbir düzeyde asla görüşmeyecek. Bu İran’a baskı uygulama politikalarının bir parçası. Maksimum baskı politikaları başarısız olacak” ifadelerini kulandı. Hamaney, İranlı tüm yetkililerin bu görüşü benimsediğini söyledi. Başkan Trump geçen yıl ABD’yi İran’la altı ülke arasında yapılan 2015 tarihli ululslararası nükleer anlaşmadan çekmiş ve nükleer programını sona erdirmesi karşılığında kaldırılan ekonomik yaptırımları yeniden devreye sokmuştu. ABD’nin maksimum baskı politikası karşısındaysa İran anlaşmayla öngörülen yükümlülüklerini adım adım bırakmaya başlamıştı. İran, AB ülkelerinin ekonomisini yaptırımlardan korumayı başaramaması halinde bu anlaşmanın daha çok maddesini ihlal etmeye hazırlandığını söylüyor. Devlet meselelerinde son sözü söyleyen isim olan Hamaney, Amerikalılar’la görüşmenin maksimum baskı projesinin başarılı olduğunu göstereceğini kaydetti. Tahran ve Washington arasındaki gerilim Suudi Arabistan’daki petrol sahalarına haftasonunda düzenlenen saldırıların ardından artmıştı. Saldırı petrol fiyatlarında ani artışa ve Ortadoğu’da yeni çatışma kaygılarına neden olmuştu. Trump Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Saldırının arkasında İran var gibi görünüyor” demiş ancak savaşa girmek istemediği mesajını da vermişti. İran ise saldırılarla bağlantısı olduğunu reddetmişti. Suudi Arabistan ise saldırıların İran silahlarıyla yapıldığını belirtmiş ve güçlü şekilde yanıt verme kapasitesine sahip olduğu uyarısında bulunmuştu. Suudi Arabistan BM uzmanlarından saldırıyı araştırmaya yardım etmelerini istedi. Suudi hükümetinden yapılan açıklamada, saldırıların uluslararası güvenlik ve küresel enerji tedariğine tehdit oluşturduğu belirtildi ve uluslararası camiaya, bu saldırıların arkasında olanlara karşı koymak için “sorumluluklarını üstlenme” çağrısında bulunuldu.

İran ve Almanya’dan İran’a “ortak yaklaşım” kararı

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Almanya Başbakanı Angela Merkel’le Suudi Arabistan’daki petrol tesislerine düzenlenen saldırılara toplu yanıt verilmesi konusunda hemfikir olduklarını kaydetti. İki lider ayrıca bölgede gerilimi azaltma ve İran konusunda ortak bir yaklaşım sergileme ihtiyacı olduğu konusunda görüş birliği içinde olduklarını bildirdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ofisinden yapılan açıklamada da, Fransa’nın Körfez krizini çözmek için diplomatik çabaları sürdürdüğü vurgulandı.