Kamu bankalarından iktidara yakın televizyonlara reklam aktı. En çok reklam alanlar sıralamasında ilk 10'a Turkuvaz Medya Grubu'ndan 5 kanal girerken, TELE1'e 1 saniye bile reklam verilmedi.
Gazete Duvar'dan Kenan Şeker, 'İktidar destekçisi medyaya akan kamu kaynağı' yazı dizisinin ikinci bölümünde 'Televizyonlar arasında kamu bankaları reklamları dağılımı'nı ele aldı.
Araştırmasını medya takip şirketlerinin raporlarına dayandıran Şeker'e göre, kamu bankalarından iktidara yakın televizyonlara reklam aktı, en çok reklam alanlar ilk 10 kanala Turkuvaz Medya Grubu'ndan 5 kanal girdi.
"Kamu bankaları 2020’de FOX TV, Halk TV, Tele-1, KRT ve TV5’e tek bir saniye reklam vermedi. Buna karşın iktidarı destekleyen televizyonları reklama boğdular" diye yazan Şeker, şu ifadeleri kullandı:
"Turkuvaz grubu televizyonlarına 1,1 milyon saniyenin üzerinde reklam akıttılar. Ulusal Kanal kamu bankası reklamında çok izlenen üç haber kanalını geride bıraktı. İzleyici sayısı bakımından diğer kanalların yanından bile geçemeyecek Akit TV kamu bankalarından en çok reklam alan altıncı haber kanalı oldu, Ülke TV sekizinci, TV Net onuncu. En az reklam alan kanallar ise yayın çizgisini iktidara tam olarak teslim etmemiş Ciner grubu kanalları oldu. 2020’de reytingi en yüksekler arasında başı çeken Habertürk, Bloomberg HT ve Show TV kamu bankalarından en az reklam alan televizyonlar oldu. AB izleyici grubunda yılı en çok izlenen haber kanalı olarak birincilikle kapatan Habertürk’e 13 özel banka 194 bin 826 saniye reklam verirken kamu bankaları yıl boyunca sadece 2 bin 260 saniye reklam verdi. Aynı izleyiciden Habertürk’ün yarısı kadar reyting alabilen A Haber kamu bankalarından -sıkı durun- 140 kat fazla reklam aldı: Tam 317 bin 481 saniye!"
İLK 10'A TURKUVAZ'DAN 5 KANAL
"Kamu bankalarından en çok reklam alan televizyonlar sıralamasında ilk 10 içinde beş televizyonun Turkuvaz Medya Grubu’na ait olması ilk çarpıcı sonuç" ifadesini kullanan Şeker, şöyle devam etti:
Reyting alsın almasın, izlensin izlenmesin, kamu reklamı hortumu Turkuvaz televizyonlarına bağlanmış. A Haber zirvede, kamu bankalarından 317 bin 481 saniye reklam almış. Sırayla A2 kanalı 193 bin 295 saniye, A Spor 171 bin 115 saniye, A Para 152 bin 602 saniye ve ATV 146 bin 294 saniye reklam süresi satmış. Reklam alabilen 25 kanaldan 6’sı Turkuvaz, üçü ilk beş içinde. Toplam 1 milyon 100 bin saniyenin üzerinde kamu bankası reklam geliri hepimizin cebinden çıkmış. Grubun özel bankalardan aldığı toplam reklam ise 515 bin saniye seviyesinde. Tüm banka reklamlarının üçte ikisi Halkbank, Vakıfbank ve Ziraat Bankası’ndan. Bu üçlü, iktidar propagandasının -ve arada zengin olanların- dayandığı sacayağıdır.
[caption id="attachment_424559" align="alignnone" width="740"]
Turkuvaz Medya Grubu televizyonlarının en çok reklam alanlar sıralamasındaki yeri, özel bankalar ve kamu bankalarından aldıkları reklam süresi ve özel banka reklamlarının tüm banka reklamları içindeki oranı- 2020/saniye[/caption]
BİR SANİYE BİLE REKLAM ALAMAYANLAR ARASINDA TELE1'DE VAR
"İktidar destekçisi olmayan gazeteleri boykot edip reklam vermeyen kamu bankaları aynı tavrı televizyonlara reklam dağıtırken de sürdürüyor" diyen Şeker, "2020’de kamu bankalarının tek bir saniye bile reklam vermediği kanallar FOX TV, Halk TV, Tele-1, KRT ve TV5. Bu beş kanalın ortak özelliği iktidara biat etmemeleri, talimat gazeteciliği yapmamaları. Örneğin dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın istifasının haberini vermek için saatlerce talimat bekleyen televizyonlar arasında yer almamışlardı.
Televizyonların izlenme oranlarına TİAK internet sitesinden ulaşılabilir. Buna göre 2020 yılında tüm izleyici grupları için ve tüm gün ölçümüne göre FOX TV en çok reyting alan ikinci kanal oldu, AB grubunda ve çok izlenen saatler olan prime-time’da yani 19.00-24.00 arasında ise açık ara birinci. Ülkenin en çok izlenen televizyonuysanız reklamvereniniz de çok olur. 2020’de FOX TV’den 12 özel banka 164 bin 420 saniye reklam alanı satın almış. Bu devasa bir reklam süresi ve doğal bir sonuç. Buna karşın aynı kanala kamu bankalarının hiç reklam vermemesinin nedeni ne olabilir?" ifadeleri kullandı.
ÇOK İZLENEN EKONOMİ KANALINA SIFIR REKLAM
En çok izlenen kanalı Bloomberg HT'ye değinen Şeker, "2020 yılında haber kanalları arasında en çok banka reklamı alan kanal 218 bin 867 saniye ile Bloomberg HT oldu. Bu ekonomi kanalı finans çevreleri, girişimciler ve büyük-küçük yatırımcılar tarafından çok takip edilmesi nedeniyle bankaların adeta reklam akınına uğramış. Bu doğal bir sonuç. Peki Bloomberg HT özel bankalardan bu kadar çok reklam alırken üç kamu bankası ne kadar reklam vermiş dersiniz? Sıfır! Sadece kamu katılım bankaları topu topu 650 saniye reklam vermiş. Kamu-özel arasında 336 kat fark var!" diye yazdı.
TELE1 İLK 10’DA AMA KAMU REKLAMI SIFIR
Şeker, muhalif kanallara ilişkin verileri ise şöyle aktardı:
"2020 yılında özel bankaların en çok reklam verdiği haber kanalları listesinde Halk TV 19 kanal arasında altıncı sırada. Dokuz özel bankaya 110 bin 801 saniyelik reklam alanı satmış. Haber kanalları arasında ilk 10’a girmeyi başaran Tele1'de de durum benzer. 10 haber kanalını geride bırakarak dokuzuncu sıraya çıkmış. 2020 yılında yedi özel banka 86 bin 798 saniye reklam vermiş.
RTÜK cezaları ve ekonomik ambargoya karşın izleyici kitlelerini arttırmışlar ve reklamveren de bunu görerek ticari getiri hedefiyle süre satın almış. Geride bıraktıkları kanallara oranla banka reklamvereni tarafından çok daha fazla tercih edilen Halk TV ve Tele-1’e kamu bankaları tek bir saniye için bile ödeme yapmamış. Bu sonuç hangi ekonomik-idari gerekçeye açıklanabilir?"
[caption id="attachment_424570" align="alignnone" width="740"]
Kamu bankalarından en az reklam alanlar ve özel bankalardan aldıkları reklam süresi[/caption]
KAMU BANKALARI REKLAMLARINDA 'SİYASİ İTTİFAK' FARKI
Kamu bankalarında reklamlarına siyasi ittifak farkına dikkat çeken Şeker, şunları yazdı:
"Saniye bazında en çok kamu bankası reklamı alan televizyon Bengütürk TV oldu. Bengütürk TV, 2020 yılı içinde kamu bankalarına 601 bin 381 saniye reklam süresi sattı. Buna karşın kanal 2020’de sadece üç özel bankadan reklam alabilmiş, hepi topu 12 bin 392 saniye. MHP’nin gazetesi ve televizyonu olarak bilinen Bengütürk ve Türkgün’ün kamu reklamı bolluğu bu çalışmanın en çarpıcı sonuçlarından biri. Ancak tekrar hatırlatmalıyım, bu sonuç kamu bankalarından en çok geliri bu yayıncıların aldığını göstermez. Aşağıda ayrıca belirteceğim.
Sadece MHP yayınları değil. Cumhur İttifakı destekçisi Vatan Partisi ve Doğu Perinçek’in Ulusal Kanal’ı da kamu reklamlarından rakiplerinin çok çok üzerinde pay alıyor. İzleyici kitlesinde sayısal çoğunluğa bakıldığında Ulusal Kanal’ın yanından bile geçemeyeceği Habertürk, Halk TV gibi kanalları geride bırakabilmesi siyaset dışında nasıl açıklanabilir? Özel bankalardan sadece 18 bin 938 saniye reklam alabilen Ulusal Kanal kamu bankalarından 53 bin 348 saniye reklam almış. Bu süreyle Ulusal Kanal şu kanalları geride bırakıyor: TV8, Habertürk, Show TV, Bloomberg HT, FOX TV, Halk TV, Tele-1, KRT, TV5."
CİNER GRUBU DA 'AMBARGOYU' AŞAMIYOR
"Televizyonları iktidarla ilişkilerine göre gruplandırdırken 'destekçi', 'karşıt' ve 'diğer' kullanacak olursak Ciner Medya Grubu için 'diğer' en uygunu olur" diyen Şeker, Habertürk'e dikkat çekerek, "AB grubunda yılı en çok izlenen haber kanalı kategorilerini larak birincilikle kapatan Habertürk’e 13 özel banka 194 bin 826 saniye reklam verirken kamu bankaları yıl boyunca sadece 2 bin 260 saniye reklam verdi. En yakın rakibi, reytingde AB grubunda 0,01 puan geride olan CNN Türk ise kamu bankalarından 171 bin 979 saniye reklam aldı. Dahası aynı izleyiciden Habertürk’ün yaklaşık yarısı kadar reyting alabilen A Haber kamu bankalarından 140 kat fazla reklam aldı, 317 bin 481 saniye! A Haber’in özel bankalardan aldığı reklam da az değil ama toplamın üçte ikisi yine kamudan. Ayrıca patronu Hazine ve Maliye Bakanı’nın kardeşi olan bir kanala özel bankaların reklam verme eğiliminin de nesnel kriterlere dayandığını varsaymak güç" ifadeleri kullandı.
[caption id="attachment_424588" align="alignnone" width="791"]
2020 yılında 30 televizyonun aldığı banka reklamlarının süreleri - saniye[/caption]
YAZININ TAMAMI