Ekonomist Cüneyt Akman TELE1’de anlattı: Dövizde ne oluyor?

Döviz kurları hareketlendi. Dolar 17 TL’yi, euro 18 TL’yi gördü. Ekonomist Cüneyt Akman TELE1 canlı yayınında kurdaki hareketliliği değerlendirdi.

Mayıs başında 14.7 seviyesinde olan dolar/TL kuru bu sabah 17’ye yükseldi. Euro da 18 TL’yi gördü. Böylece yılbaşından bu yana TL’de değer kaybı yüzde 28’i aştı.

TELE1’de Begümhan Aydoğan’ın sunduğu ‘Gün Ortası’na konuk olan tele1.com.tr yazarı ve ekonomist Cüneyt Akman kurdaki hareketliliğin nedenine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Akman “Yurt dışında dolar hafif değerleniyor.  Doların değerlendirmesi yüzde 8, bize karşı değerlenmesi yüzde 30. Aradaki fark yani o köpük sayın Erdoğan’ın konuşmaları” dedi.

Döviz kuru altı ay sonra altı ay öncesine döndü

‘ÇİN MODELİ TAMAMEN İFLAS ETTİ’

Dövizdeki yükselişin üç nedeni olduğunu söyleyen Akman, şöyle konuştu: “En son Mayıs ayında Türkiye’nin dış ödemeler dengesi 11 milyar dolar açık verdi. Yani açıkladıkları Çin modeli tamamen iflas etmiş durumda. Sayın Erdoğan dün ‘Cari fazla vereceğiz, aynı sistemi yürüteceğiz’ dedi. Bu sistem muazzam bir açık veriyor aynı zamanda enflasyonu son derece yukarı çıkarıyor. Dolayısıyla bu açıklama piyasayı panikletti. Hatırlatırım benzer bir açıklamayı 16 Mayıs 2018’de Londra’da yapmıştı ondan TL iflah olmadı. Hemen o gün düşmeye başladı. Bugün şimdi tekrar ediyor ama 2018’de çok daha kötü durum. Rezervler son derece azalmış, muazzam bir miktarda dış ödemeler dengesi açığı var ve enflasyon da hızlı bir şekilde yükseliyor.

‘DOLARIN YURTDIŞINDAKİ DEĞERLENMESİ YÜZDE 8 BİZDE YÜZDE 30’

İkinci bir unsurda yurt dışında dolar hafif değerleniyor. Fakat doların değerlendirmesi yüzde 8, bize karşı değerlenmesi yüzde 30. Aradaki fark yani o köpük sayın Erdoğan’ın konuşmaları işte.”

‘AKLA VE MANTIĞA BİR PARÇA AVRET OLMAZSA DURDURULAMAZ’

Akman, iktidarın ekonomideki gelişmelere karşı ne yaptığı ve ne yapacağına ilişkin soruyu ise şöyle yanıtladı: “128 milyar doları nasıl sattılarsa şimdi de doları tutmak boyna rezerv satıyorlar. Aynı zamanda Türkiye’nin ödemesi gereken borçları hızlıca birikiyor. Eylül ayına kadar ciddi borç ödemeleri var. Türkiye’den yabancı para çıkışı da çok azaldı. Yılbaşında bu yana 5 milyar dolara yakın daha kaçtı. Bunlar belki küçük paralar ama olmayan paranın içinde büyük paralar. Yurtdışında analistler Türkiye’ye yıl sonu için rakamlar vermeye başladılar. Bunları yerli ve yabancı yatırımcı duydukça kaçıyor. Bir de ‘Bu hatayı yapmaya devam edeceğim’ derseniz herkes kaçar TL’den. Akla ve mantığa bir parça avret etmek mümkün olmazsa bunun durdurulması da söz konusu olamaz. Hala vatandaşın kendilerine emanet ettiği rezerv satıyorlar. Orada bir miktar daha para kaldı onu da satabilirler. İçeride vatandaşa birtakım zamlar yapacaklar ve karşılıksız kredi yaratılıp muazzam bir şekilde para basmaya devam edecekler. Zaten ondan dolayı krize giriyoruz yavaş yavaş. Bir süre daha vakit kazanacaklarını düşünüyorlar. Bir de ‘enflasyona endeksli araçlar’ konuşuluyor. Onun da getireceği ayrı bir panik var. Ama ondan 3-5 ay daha kazanırız. O arada dünyada belki bir şeyler düzelir diyorlar…

Gram altın yükselişte! Güncel altın fiyatları

‘TÜRKİYE’NİN İFLAS RİSKİ…’

Bakın çok ciddi bir konu var. Türkiye iflas riski var 738’e çıktı ve bu 2008 krizindeki kadar yüksek bir seviye. Bu iki şeye sebep oluyor. Birincisi Türkiye’nin artık borçlarını ödeyemeyeceğine inanan borç veren sayısı çok fazla. Zaten o nedenle Türk hazinesi giderek kendi vatandaşına bile dolarla veya TÜFE ile borçlanıyor.”

‘AKP EKONOMİSİ PONZİ SİSTEMİ’

Akman son olarak ise “Ben AKP ekonomisini ‘ponzi sistemi’ni olarak tanımlıyorum. Ponzi sistemi saadet zincirinin uluslararası iktisattaki adıdır. Saadet zincirinde batmadan önceki bir gün öncesinde bile her şey yolundadır. Yani başkasının parasını kullanarak son ana kadar çevirmeye çalışır” dedi.