AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İstanbul'un fethi kutlamaları kapsamında "Ayasofya'da Fetih suresi okunacak" açıklamalarının ardından Ayasofya tartışması yeniden gündeme gelmişti. Erdoğan'ın "Statüsünün değiştirilmesi emrini" verdiği iddialarının ardından Danıştay da Ayasofya'nın statüsünün değiştirilmesi kararının iptal edilmesi için harekete geçti.
Erdoğan'ın partisinin MYK toplantısında, "Ayasofya’nın tekrar ibadete açılması konusunda bir çalışma yapın, getirin" dediği iddia edilmişti. Danıştay, Bakanlar Kurulu'nun 1934'te aldığı Ayasofya'nın müze olarak açılması kararının iptali için başvurdu.
İlk olarak 360 yılında inşa edilen daha sonra çeşitli doğa olayları nedeniyle yıkılması üzerine birçok kez yeniden yapılan Ayasofya 1453'te İstanbul’un fethedilmesinin ardından camiye dönüştürüldü. Cami 1931'de ibadete kapatıldı, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla da bu kez müze olarak yeniden açıldı. Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, 2016’da Danıştay’da yeni bir dava açtı. Dava dilekçesinde; Ayasofya’nın müzeye çevrilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararın iptali istendi.
Dava dilekçesini inceleyen Danıştay 10. Dairesi, 2 Temmuz’a söz konusu iptal istemini görüşmek için duruşma koydu.
DANIŞTAY SAVCISI RET VERDİ
Davaya ilişkin Danıştay Savcısının görüşü de Daire’ye ulaştı. Danıştay savcısı, görüşünde, Ayasofya'nın müze olarak kullanılmasının idarenin takdir yetkisinde kapsamında olduğunu ve dönüştürme işleminde hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istedi. Ancak bu görüşün Daire için bir bağlayıcılığı bulunmuyor.
AYASOFYA TEKRAR CAMİ OLARAK İBADETE AÇILABİLİR
Daire, Temmuz’daki duruşmada müzeye dönüştürmeye ilişkin Bakanlar Kurulu kararını hukuka aykırı bularak, iptal ederse, Ayasofya'nın tekrar cami olarak ibadete açılması gündeme gelecek.
KARİYE KARARI İPTAL EDİLMİŞTİ
Söz konusu derneğin 2005 yılında açtığı dava Danıştay tarafından reddedilmişti. Ancak davaya bakan Danıştay 10. Dairesi, geçen yıl 1945 yılında Ayasofya gibi müzeye dönüştürülen İstanbul'daki Kariye Camii ile ilgili önemli bir karara imza atmıştı. Daire, Kariye’nin müzeye dönüştürülmesine dair Bakanlar Kurulu kararını iptal etmişti.