Türkiye’de iktidarın politikaları nedeniyle yaşanan ekonomik kriz, Türk Lirası'nın alım gücünü günden güne eritirken, yeni yılda geçerli olacak asgari ücret miktarı, milyonlarca yurttaş tarafından merakla bekleniyor.
Ekonomi uzmanı Alaattin Aktaş, asgari ücrete yönelik olası zam senaryolarıyla ilgili hesaplamalarını Ekonomim’deki köşesinde paylaştı.
Aktaş, “öngörülen enflasyona göre zam” ifadesinin memur ve emekli zamlarını kapsamadığını, bu iki kesime nasıl zam yapılacağının zaten belli olduğunu, sadece asgari ücret zammı için bu tartışmanın yapılabileceğini belirtti.
"YÜZDE 17.5 DÜZEYİNDE ARTIRILMASININ ÖNGÖRÜLDÜĞÜ DÜŞÜNÜLEBİLİR"
Aktaş, asgari ücret zammıyla ilgili beklentilerini şöyle aktardı:
"17 bin lira olan asgari ücretin 2025’in resmi enflasyon hedefi olan yüzde 17.5 düzeyinde artırılmasının öngörüldüğü düşünülebilir.
Böyle bir durumda 17 bin lira olan asgari ücret 19 bin 977 liraya, hadi yuvarlayalım 20 bin liraya çıkacak demektir.
Asgari ücret 2025’in enflasyon hedefi kadar artırılırsa burada iki gerçek dikkate alınmamış olur:
- 2024 yılı boyunca değişmeyen asgari ücretin enflasyondan kaynaklanan erimesi giderilmiyor demektir.
- İkincisi de 2025 yılı enflasyonunun yüzde 17.5’te kalma olasılığının neredeyse olmadığıdır.
Varsayalım bu yılbaşındaki zam oranı yüzde 17.5 oldu, ne var ki 2025’in enflasyonu yüzde 25’i, 30’u buldu. Peki bu yıl sonunda 2024’ün enflasyon farkının verilmemesi gibi bu kez de 2026’ya girilirken 2025’in enflasyon farkı verilmeyecek demektir ve asgari ücretlinin alım gücü daha da eriyecektir.
"ANKARA'DA KONUŞULAN 17.5 DEĞİL"
Ankara’da konuşulan oran yüzde 17.5 değil, onu belirtelim. Tabii ki kesin bir bilgi olarak aktarma şansına sahip değilim ama artış oranının yüzde 30 dolayında olabileceği ifade ediliyor. Bu da 2025 yılında asgari ücretin 22 bin lira dolayında belirleneceği anlamına geliyor."
Türk-İş’in hesaplamasına göre açlık sınırının eylül ayında 20 bin liraya (19.931 lira) dayandığını aktaran Aktaş, "Yılbaşına göre artış yüzde 37, bir yıl önceye göre artış yüzde 49. Dikkatinizi çekerim; açlık sınırı dört kişilik bir ailenin yalnızca gıda harcamasını gösteriyor. Bu tutar fazla mı diyorsunuz, düşürün yarıya, 10 bin lira eder. Kalan 7 bin lira ile kira mı ödersiniz, ısınmaya, elektriğe, suya, eğitime, haberleşmeye mi harcama yaparsınız; sahi bu 7 bin lira ile ne yapabilirsiniz?" diye sordu.
"KARAMBOL VE KARMAŞA HAKİM"
Aktaş'ın yazısından bir diğer bölüm ise şöyle:
"Ülke siyasetinde bir karambol, bir karmaşa hakim görünüyor. El sıkışmalar, hiç umulmadık çağrılar, urgan atmalar, Ankara’daki terör saldırısı derken dikkatler ekonomiden, asgari ücretten sanki iyice uzaklaşıyor gibi.
Bir başka sorun da Türkiye’de asgari ücret gelişmiş Batı ekonomilerinde olduğu gibi öyle yüzde 5 dolayındaki bir kesimi ilgilendirmiyor ki. Türkiye’de çalışanların neredeyse yarısı asgari ücretli olmuş.
Öte yandan asgari ücrete gelecek zam, biraz daha yüksek ücretle çalışanlara yapılacak zam için de ölçü.
Bütün bunlar asgari ücrette yapılacak artış oranının çok önemli olacağını gösteriyor. Dolayısıyla önümüzdeki iki ay çok sıcak geçecek..."