Yerel mahkeme yine AYM’yi tanımadı, Can Atalay dosyası Yargıtay’a gönderildi

Yerel mahkeme, Can Atalay‘ı AYM’nin ikinci ihlal kararına rağmen yine tahliye etmedi, dosyayı AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunan Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne gönderdi.

Cezaevindeyken Hatay Milletvekili seçilen ve Anayasa Mahkemesi’nin 21 Aralık günü ikinci kez tahliyesine karar verdiği Can Atalay’ın avukatları, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyetinin saat 10.30’dan bu yana tahliye kararını uygulamasını bekliyordu.

Saatler boyunca kararın açıklanmamasına tepki gösteren Türkiye İşçi Partisi üyeleri, İstanbul Adliyesi önünde eyleme başladı.

Akşam saatlerin dosyayı karara bağlayan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Atalay hakkında tahliye kararı vermedi. Mahkeme, dosyanın Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne gönderilmesine karar verdi.

Can Atalay’ın avukatları: Bu kararı verenler hakim değil HSK derhal bunları açığa almalı

GÜN İÇİNDE NELER OLDU? 

TİP Genel Başkanı ve Milletvekili Erkan Baş, adliye koridorunda yaptığı konuşmada, “Can Atalay’ın derhal tahliyesine karar verilmelidir. Bu karar çıkana kadar Çağlayan Meydanı’nda bekliyoruz. Hukuka sahip çıkan herkesi bizimle oturmaya çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.

Adliye koridorundaki konuşmanın ardından Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi’nin önündeki meydana gelen Erkan Baş burada yaptığı konuşmada, ” Adalet sarayına sırtımızı dönerek, bu karar verilene kadar oturma eylemine başlıyoruz. Hukuka sahip çıkan tüm siyasi partileri hak hukuk adalet mücadelesinde bizimle omuz omuza almayı bu memleketi bu diktatörlüğe teslim etmeme iradesinde olan herkesi de yanımıza oturma eylemine bekliyoruz dedi.

Çağlayan Meydanı’nda bir araya gelen TİP’liler sırtını adliye binasına dönerek oturma eylemine başladı.

 

SERA KADIGİL: 8 SAATTİR HÜRRİYETİ TAHDİT SUÇU İŞLENİYOR

Can Atalay hakkında verilen hak ihlali kararını görüşen 13. Ağır Ceza Mahkemesi saatlerdir kararını açıklamadı. TİP Milletvekili Sera Kadıgil kararın açıklanmamasına, “Hala içerdeler. Kendilerini kapatmışlar. 13. Ağır Ceza’da çalışan 3 tane hakim 2 tane açık anayasa hükmü kararına rağmen 8 saattir kendilerini odaya kapattılar. Kaleminde bizimde bir bilgimiz yok. 5 ayın üzerine 5 saatin üzerine 24 saattir hürriyeti tahdit suçu işlemeye 13. Ağır Ceza Mahkemesi üyeleri korkakça devam ediyor. Bunun adı korkaklıktır” dedi.

“CAN ATALAY’I HATAY HALKININ YANINA UĞURLAYACAĞIZ”

Can Atalay’ın avukatı Özgür Urfa TELE1’e yaptığı açıklamada, “Adalet arayışının 227 günündeyiz. Can Atalay’ın haksız ve hukuksuz şekilde cezaevinde tutuklu olduğu Anayaysa Mahkemesince 2. kez tescillendi. Ancak gerekçeli karar hukuksuza beklendi. Dün gece resmi gazetede yayınlandı. AYM tartışmaya yer bırakmayacak şekilde ihlal kararının Yargıtay’ın değerlendiremeyeceğini, 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin görevi olduğu ve ihlal kararını değerlendirmek zorunda olduğunu, tahliye kararı vermek  zorunda olduğunu, aksinin anayasayı ihlal olduğunu açıkça belirtti. Tahliye kararının oy birliği ile verildiğini biliyorduk. Geriye sadece 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin tahliye kararını vermesi gerekiyor. Can Atalay’ı Silivri cezaevinden alıp Hatay halkının yanına uğurlayacağız.” dedi.

“BEKLENTİMİZ İNADIN ORTADAN KALKMASI”

“Kanunlar, yasalar ezildi diyen” avukat Kemal Aytaç ise TELE1’e yaptığı açıklamada, “Bütün Türkiye böyle bir tahliyeyi bekliyor. Çok yorulduk. Can da çok yoruldu. Kanunlar, yasalar, hukuk ezildi Anayasa Mahkemesi 33 sayfadan oluşan ve dolu dolu bir gerekçeli karar sundu. Artık hepimizin beklentisi bu inadın, hukuksuzluğun ortadan kalkması. Ne olabilir? Bu tahliyeyi bekliyoruz. Ama aksine yine aynı mahkeme bu dosyayı Yargıtay’a gönderir mi? Düşünmek bile istemiyoruz. Ülkemizi, toplumu sıkıntıya sokacaktır. Türkiye’yi yönetenler açısından da büyük bir sıkıntı. Siyasi çevreler umarım bunu görerek yargının üzerinden elini çekerler. ” ifadelerini kullandı.

MÜJDAT GEZEN: ADALET, ADALETSPOR GİBİ KÜME DÜŞTÜ

Can Atalay için Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’ndaki nöbete gelen Sanatçı Müjdat Gezen, “Futbol liginde Adalet diye bir takım vardı biliyor musunuz? Sonra ikinci kümeye düştü, sonra üçüncü kümeye düştü, sonra amatör kümeye düştü, sonra kayboldu. Türkiye’de adaletin durumu aynen bu” dedi.

ÖZGÜR ÖZEL’DEN DESTEK

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Can Atalay için yapılan nöbete destek verdiğini açıkladı.

Sosyal medya hesabından açıklama yapan Özgür Özel, “Çağlayan Adliyesi önünde Hatay Milletvekili Can Atalay’ın tahliyesinin Anayasaya aykırı biçimde engellenmesini teşhir eden Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Erkan Baş’ın çağrısını destekliyorum” ifadelerini kullandı.

Çağlayan Adliyesi önünde Hatay Milletvekili Can Atalay'ın tahliyesinin Anayasaya aykırı biçimde engellenmesini teşhir eden Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Erkan Baş'ın çağrısını destekliyorum. #AdaletİçinÇağlayana https://t.co/e72cKwZdwp

— Özgür Özel (@eczozgurozel) December 27, 2023

HATAY’DAN CAN ATALAY’IN TAHLİYE EDİLMEMESİNE TEPKİ: CAN’LA BAŞLA DİRENECEĞİZ

 

Hatay Milletvekili Can Atalay’ın AYM kararına rağmen tahliye edilmemesine tepki gösteren TİP Hatay örgütünün eyleminde “Can’la, başla direneceğiz” sloganları atıldı.

TİP Hatay örgütünün sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, “Hatay’ım dört bir yanında Can Atalay olmaya devam edeceğiz , Hatay halkının iradesinin yok sayılmasına izin vermeyeceğiz, Hatay halkının iradesini savunmaktan bir adım geriye atmayacağız!” ifadelerine yer verildi.

Hatay'ım dört bir yanında Can Atalay olmaya devam edeceğiz , Hatay halkının iradesinin yok sayılmasına izin vermeyeceğiz, Hatay halkının iradesini savunmaktan bir adım geriye atmayacağız! pic.twitter.com/tKYPkJljKN

— Türkiye İşçi Partisi – Hatay (@tip_hatay) December 27, 2023

AYM’NİN GEREKÇELİ KARARI

“Anayasa Mahkemesinin İhlal Kararının Uygulanmaması Nedeniyle Bireysel Başvuru Hakkının İhlal Edilmesi” başlıklı açıklamanın tam metni şöyle:

“Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 21/12/2023 tarihinde, Şerafettin Can Atalay (3) (B. No: 2023/99744) başvurusunda Anayasa’nın 148. maddesinde güvence altına alınan bireysel başvuru hakkı ile Anayasa’nın 67. maddesinde güvence altına alınan seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ve Anayasa’nın 19. maddesinde güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.”

OLAYLAR

“Kamuoyunda Gezi Parkı Davası olarak bilinen ceza davasının sanıklarından olan başvurucu, milletvekili seçilmesi nedeniyle yasama dokunulmazlığına sahip olduğunu belirterek Yargıtaydan durma kararı verilmesini ve tahliye edilmesini talep etmiştir. Başvurucunun bu talebi, işin esası bilahare incelenmek üzere reddedilmiştir. Başvurucunun bireysel başvuruda bulunması üzerine Anayasa Mahkemesi, başvurucunun seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir. İhlal kararı kendisine gönderilen İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi (ilk derece mahkemesi), kararına ilişkin herhangi bir kanun yolu zikretmeyerek başvurucu hakkındaki mahkûmiyet kararının Yargıtayca onanmasını gerekçe göstermek suretiyle dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesine göndermiştir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Yargıtay 3. Ceza Dairesine başvurucunun yasama dokunulmazlığından faydalanamayacağı yolunda bir mütalaa vermiş; söz konusu mütalaa başvurucuya tebliğ edilmemiştir. Yargıtay 3. Ceza Dairesi “Anayasa Mahkemesi kararına uyulmamasına” şeklinde Türk hukukunda bulunmayan bir karar vermiştir. Başvurucunun bu karara yönelik itirazını inceleyen ilgili daire ise karar verilmesine yer olmadığına hükmetmiştir.”

İDDİALAR

“Başvurucu, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararının gereğinin yerine getirilmemesi nedeniyle bireysel başvuru hakkı ile seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının; mahkûmiyet hükmünün infazına devam edilmesi nedeniyle de kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini iddia etmiştir.”

MAHKEMENİN DEĞERLENDİRMESİ

“Somut olayda Anayasa Mahkemesinin ihlal kararının gereği yerine getirilmemiştir. Anayasa Mahkemesi kararlarının yerine getirilmemesi, Anayasa’nın 153. maddesinin altıncı fıkrasında Anayasa Mahkemesi kararlarının yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı hükmü ile çatışan bir durumdur. Kararlarının bağlayıcılığına ilişkin bu hüküm Anayasa Mahkemesince bireysel başvuru kapsamında ihlal edildiğine karar verilen anayasal hak ve özgürlükler için de geçerli olan ek bir güvencedir. Öte yandan yeniden yargılama dosyası görevi ve yetkisi olmayan bir mahkemece görülerek Anayasa’nın 142. maddesinin amir hükmüne ve Anayasa’nın 37. maddesinde yer alan tabii hâkim ilkesine açıkça aykırı hareket edilmiştir.

Anayasa’nın 148. maddesinde, şartlarını yerine getiren herkese Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunma hakkı verilmiştir. Hiç kuşkusuz Anayasa Mahkemesi kararlarının etkili bir şekilde uygulanması bireysel başvuru hakkının ayrılmaz bir parçasıdır. Anayasa Mahkemesi tarafından verilen kararların ihlal kararında tespit edildiği şekliyle icra edilmemesi de etkili başvuru hakkının özel bir türü olan bireysel başvuru hakkının açık ve ağır bir şekilde ihlali anlamına gelmektedir. Bireysel başvuru kararlarının uygulanmaması Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmayı anlamsız hâle getirecektir. Nitekim tam da bu sebeplerle Anayasa’nın 153. maddesinin son fıkrasında Anayasa Mahkemesi kararlarına uyma ve bu kararları değiştirmeksizin yerine getirme hususunda yasama, yürütme ve yargı organları ile idare makamlarına herhangi bir takdir yetkisi tanınmamış veya bu konuda bir istisnaya da yer verilmemiştir.

Öte yandan somut başvuruya konu yargılamada Anayasa Mahkemesi, ilk derece mahkemesini ilgili mahkeme olarak belirlediği için Yargıtayın 6216 sayılı Kanun kapsamında yeniden yargılama yetki ve görevi bulunmamaktadır. İhlal kararının gönderildiği ilk derece mahkemesi ise Anayasa Mahkemesinin kararı uyarınca önüne gelen dosyada yeniden yargılamayla ilgili görevini yerine getirmemiş; başvurucunun anayasal haklarını da gözeten bir yargılama yapmamıştır.

Kamu gücünün eylem, işlem ve ihmallerinin Anayasa’ya uygunluğunu kesin ve bağlayıcı olarak karara bağlama yetkisi münhasıran Anayasa Mahkemesine aittir. Bu bağlamda Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru yoluyla bir temel hak ve özgürlüğün ihlal edildiğine karar verdiğinde herhangi bir merciin bu kararın Anayasa’ya veya kanuna uygun olup olmadığını inceleme ve denetleme yetkisi bulunmamaktadır.

Anayasa ve kanunlar Anayasa Mahkemesi kararını yerine getirme yükümlülüğü altında olan kamu makamlarına ve somut olayda ilk derece mahkemesine dosyayı farklı bir yargı merciine gönderme yetkisi vermediği gibi herhangi bir yargısal makamı da Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığını tartışma konusunda yetkilendirmemiştir. Anayasa Mahkemesi kararının bağlayıcılığı, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenleri kapsadığı gibi ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak merciin belirlenmesini de kapsar. Anayasa Mahkemesi kararının uygulanmasının reddedilmesi ve hukukun emrettiği yöntemler izlenerek ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılmaması Anayasa’nın 153. maddesinin sözüyle açıkça çelişen, anayasa koyucunun iradesine aykırı bir yorum ve uygulama olmuştur.

Sonuç olarak ilk derece mahkemesinin yetkisi dâhilindeki bir dosyayı Yargıtaya göndermesiyle başlayan, Yargıtayın da Anayasa hükümlerini gözardı ederek verdiği bir kararla şekillenen süreç Anayasa’nın sözüne açıkça aykırılık oluşturmuş ve neticede başvurucunun bireysel başvuru hakkı, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlaline yol açmıştır.”

AYM’nin Can Atalay kararının gerekçesi Resmi Gazete’de yayımlandı

Kaynak: TELE1