Yeni başkan faize ‘pas’ dedi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikaları Kurulu (PPK) Fatih Karahan başkanlığında ilk kez toplandı. PPK, toplantıda faizi yüzde 45 oranında sabit bıraktı.

Merkez Bankası Şubat ayı faiz kararını açıkladı. Hafize Gaye Erkan’ın ardından göreve gelen Fatih Karahan ilk faiz toplantısında faizi yüzde 45 oranında sabit bıraktı. Ekonomistler faiz kararı öncesi politika faizinin sabit kalacağını tahmin ediyordu.

Yeni Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan yıl sonu enflasyon tahminini açıkladığı toplantıda 2024 yılı içerisinde faiz artışı planlamadıklarını söylemişti.

Yeni Merkez Bankası Başkanı’ndan net mesaj: 2024’te faiz artışı yok

8 KEZ ARKA ARKAYA FAİZ ARTIRIMI

Genel seçimlerin ardından AKP’nin ekonomi politikasında köklü değişiklik olmuştu. Seçimlerden sonra Merkez Bankası Başkanlığına Hafize Gaye Erkan atanmış Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine ise Mehmet Şimşek getirilmişti. Ekonomi yönetiminde yüzlerin değişmesinin ardından AKP’nin ‘Nas’ politikasından vazgeçilmiş ve 8 toplantıda arka arkaya faiz artışları yapılmıştı.

PPK, 2023’te haziran toplantısında 650 baz puan, temmuzda 250 baz puan, ağustosta 750 baz puan, eylül, ekim ve kasım toplantılarında ise 500’er baz puanlık artırım kararları almıştı. Aralık ayında ise 250 baz puanlık artırıma gidilmişti. Geçen ayki kararla beraber son 8 toplantıda 3 bin 650 baz puanlık faiz artırımına gidilmişti.

YENİ BAŞKAN SABİT TUTTU

Genel seçimlerin ardından Merkez Bankası Başkanlığına atanan Hafize Gaye Erkan ailesinin bankanın yönetimine müdahale ettiği iddialarının ardından görevinden istifa etmiş yerine Fatih Karahan atanmıştı. Karahan’ın başkanlığında yapılan ilk faiz toplantısında faiz 8 ayın ardından ilk kez sabit bırakıldı.

Karahan 8 Şubat’ta yaptığı açıklamada 2024 yılı için faiz artışı yapılmayacağını açıklamıştı. Karahan faizle ilgili şu ifadeleri kullanmıştı:

“Birinci hedefimiz fiyat istikrarı. Bu yıl enflasyonu istediğimiz seviyeye düşürüp 2025’teki dezenflasyonun yolunu yapmak istiyoruz. Bunun için gereken adımları atacağız. Değerlendirmelerimiz, sıkılaştırmanın çalıştığını gösteriyor. Ek bir faiz artışı gerektiğini şu anda değerlendirmiyoruz. Ama görünümün bozulması halinde kararlarımızı gözden geçiririz.”

NAS İNADI TÜRK LİRASINI ERİTTİ

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Nas var Nas’ çıkışını yaptığında politika faizi yüzde 19’du. Yüzde 19 faizin olduğu dönem dolar 7 lira bandından işlem görüyordu. Erdoğan’ın “Bu kardeşiniz burada olduğu sürece faiz düşecek” “Nas neyi emrediyorsa onu yapacağız” sözlerinin ardından faiz hızla yüzde 8.5’e düşürüldü. Yüzde 8.5’lik faiz döneminde dolar kuru rekor üstüne rekor kırdı. ve 23 lira bandına kadar ulaştı. Döviz kurlarının artışı enflasyonu tetikledi. Yükselen enflasyon nedeniyle alım gücü düşen yurttaşlar pazarda markette en temel ürünlere dahi ulaşamaz hale geldi.

ENFLASYON TETİKLENDİ

Faiz indirimiyle birlikte Türk lirasındaki değer kaybı da hızlandı. Türk lirasındaki değer kaybını durdurmak isteyen Merkez Bankası döviz satışı yaptı. Yapılan döviz satışlarının ardından erime biraz olsun frenlense de 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası bu politika da aynı ‘Nas’ gibi rafa kaldırıldı. Baskılanan döviz kurları serbest bırakılınca hızla değer kazandı. Dövizin yükselmesi Türk lirasındaki erimeyi daha da hızlandırdı. Seçimlerden sonra faiz artırımı yoluna tekrar gelen Merkez Bankası arka arkaya 8 kez faiz yükseltti ancak eriyen Türk lirasına çare olamadı. Merkez Bankası  faizi Ocak 2024 toplantısında son kez yükselterek yüzde 45’e çekti. Merkez Bankası’na yeni atanan Fatih Karahan ilk toplantısında faizi yüzde 45 olarak sabit bıraktı. Dolar 31 lira seviyesinden işlem görüyor.

MERKEZ BANKASI’NIN ŞUBAT AYI FAİZ KARARI METNİ

Politika faizini yüzde 45 seviyesinde sabit tutan Merkez Bankası karar metninde şu ifadelere yer verdi:

“Para Politikası Kurulu (Kurul) politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.

Ocak ayında aylık enflasyonun ana eğilimi yılın ilk ayına özgü zamana-bağlı fiyat ve ücret güncellemeleri sonucunda, enflasyon tahmin patikasında öngörülen şekilde yükselmiş ve manşet enflasyon sınırlı bir artış kaydetmiştir. Yakın döneme ilişkin göstergeler, yurt içi talepteki dengelenmenin sürdüğüne işaret etmektedir. Söz konusu dengelenme süreci, tüketim malı ve altın ithalatında güçlü, diğer tüketim harcamalarına ilişkin göstergelerde ise öngörülene kıyasla yavaş seyretmektedir. Buna ek olarak, hizmet fiyatlarındaki katılık, jeopolitik riskler ve gıda fiyatları enflasyon baskılarını canlı tutmaktadır. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu ve ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkilerini yakından takip edecektir.

Dış finansman koşulları, rezervlerin seviyesi, cari dengedeki iyileşme ve Türk lirası varlıklara talep, döviz kuru istikrarına ve para politikasının etkinliğine katkıda bulunmaya devam etmektedir. Para politikasındaki kararlı duruş, dezenflasyonun ana unsurlarından olan Türk lirası reel değerlenme sürecine katkı vermeyi sürdürecektir.

Kurul, politika faizinin mevcut seviyesinin aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sürdürüleceğini değerlendirmiştir. Enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır.

Kurul, makroihtiyati politikaları piyasa mekanizmasının işlevselliğini ve makro finansal istikrarı koruyacak nitelikte uygulamayı sürdürecektir. Bu çerçevede, kredi büyümesi ve mevduat faizinde öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması desteklenecektir. Parasal sıkılığı desteklemek amacıyla likidite gelişmeleri yakından takip edilerek, sterilizasyon araçları etkin şekilde kullanılacaktır.

Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir.

Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır.

Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.”

 

Kaynak: TELE1