Aynı işe farklı ödeme… Ulaştırma Bakanlı’ğın maliyet fiyaskosu Sayıştay raporuyla ortaya çıktı

Bakanlık aynı işi yapan bir firmaya 100 TL öderken diğerine 181 TL ödemiş. Bakanlık bu fark oluşmasın diye de tespit etmek için yazılım satın alıp 1 milyon 87 bin TL ödemiş.

Ulaştırma Bakanlığı aynı işi yapan iki firmaya farklı ödeme yaptı. Bir firma diğerine göre yüzde 81 daha fazla hakkediş aldı. Sayıştay raporundaki maliyet farkındaki fiyasko bununla da bitmedi. Rapordaki bilgiler ışığında yaptığımız araştırmada aynı iş için maliyet hesaplatmak adına 2011’de bir yazılım alınması ihalesine çıkıldı.

Maliyetlerin hesaplanması içinse 1 milyon 87 bin 376 TL 67 kuruş harcandı.  Ancak bakanlığın Sayıştay’ın bulgularına cevap verirken bu sistemin varlığından dahi habersiz olduğu detayı ortaya çıktı.

Anka Haber Ajansı’ndan Bora Erdin’in haberine göre; Ulaştırma Bakanlığı’nın, düşük nüfuslu yerleşim yerinin kapsama altına alınması için 2G mevcut olan noktalara 4.5G şebekeleri kurulması için ihaleye çıktı.

Evrensel Hizmet Fonu’ndan karşılanan yapım işlerinin maliyetlerinin arasındaki farkı ortaya çıkaran Sayıştay raporunda Bakanlığın verdiği cevap ise Sayıştay için doyurucu olmadı.

Bu farka ilişkin kurum raporda şu ifadelere yer verdi:

“Sonuç olarak, fatura karşılığı ödeme yapılan bir hizmet alım sürecinde; aynı dönem içerisinde, aynı iş kalemlerine, hizmetlere ve malzemelere ilişkin bu denli farklı maliyetler üzerinden iş gördürülüyor olması; Bakanlığın, projelere ait maliyet detayları hakkında yeterli bilgi sahibi olmadığı sonucunu ortaya koymaktadır.”

YÜZDE 117,63 FARKLI FİYAT ÇIKMIŞ

Sayıştay’ın raporunda dikkat çekilen maliyet farklarına ilişkin, “Faz 1.1 projesinde ekipman maliyetleri toplam 43 milyon 271 bin 460 dolar olarak hesap edilmişken, Faz 2 projesinde bu rakam 139 milyon 754 bin 445 bin TL olarak belirlenmiştir. Bu denli yüksek bir maliyet ağırlığına sahip bahse konu iş kalemine dâhil fiyatların karşılaştırılması neticesinde, ilk projede ekipman fiyatlarının ikinci projeye kıyasla ortalama yüzde 117,63 nispetinde daha yüksek bir seviyede gerçekleşmiş olduğu görülmektedir” denildi.

1 MİLYON 87 BİN TL VERİLMİŞ

İhaleler düzgün yürümesi ve maliyetlerin hesaplanması için bakanlık 2011’de bir yazılım satın almak için ihale çıktı. “Evrensel Hizmetin Net Maliyet Modelinin Belirlenmesi ve Net Maliyetin Hesaplanmasını Sağlayacak Yazılımın Geliştirilmesi” ihalesini kazanan firmaya 1 milyon 87 bin 376 TL 67 kuruş ödeme yapıldı. Ancak buna rağmen maliyet farklarının hesaplanmasında bu sistemin kullanılmadığı ortaya çıktı.

SAYIŞTAY RAPORUNDAN KONUYA İLİŞKİN TESPİTLERİN BİR KISMI:

Karşılaştırmaya tabi sadece iki malzemede, Faz 1.1 projesinin fiyatları %25 ve %15 oranlarında daha düşük olmuşken, geriye kalan 55 adet malzemenin fiyatı Faz 1.1 projesinde %80 ila %280 arasındaki oranlarda yüksek seyretmiştir. Proje kapsamında katlanılan ikinci önemli yatırım harcaması kalemini kule kurulum maliyetleri oluşturmaktadır. Bu kapsamda Faz 2 projesinde, 2018 yılı sonu itibariyle toplam 226.961.757,00 TL gider gerçekleştirildiği görülmektedir. Faz 1.1 projesi, Faz 1 projesinde 2G erişim teknolojisi sunacak şekilde kurulan sahalara 4,5G teknolojisi ilave edilmesine yönelik olduğundan; bu proje, yeni atlama noktaları dışında çok fazla yeni saha kurulumu içermemektedir. Açıklanan nedenle, Faz 1.1 projesi kapsamında gerçekleştirilen kule kurulum harcaması 7.157.217,22 TL düzeyinde gerçekleşmiştir.

Bahse konu tespit ve denetim görevlerinin tam olarak yerine getirilmemesi ve belli bir işletmeci tarafından kurulan sahaların sözleşme dönemi sonrasında işlettirilmesine yönelik hizmet alımının aynı işletmeciye ihalesiz bir biçimde verilmesi sonucu, aynı dönem içerisinde gerçekleştirilen, aynı nitelikteki (aynı erişim teknolojisinin sunulmasını kapsayan) alt yapı kurulum ve işletim hizmetlerinin iki farklı projede (Faz 1.1 ve Faz 2) birbirinde çok farklı maliyetlerle gerçekleştirilmiş olduğu tespit edilmiştir.