Türkiye’de E-Spor’un Artan Popülaritesi

Yayın tarihi: 12 Ocak 2021 Salı 3:44 pm - Güncelleme: 12 Ocak 2021 Salı 4:10 pm

Yakın tarihimizde ilk örnekleri ortaya çıkan ve günümüzde geniş kitlelere ulaşıp, popülerleşen bir spor türü olarak karşımıza çıkan e-spor (Elektronik Spor), her geçen gün daha da yaygınlaşmaya devam etmekte.

Bu popülerlik sadece amatör veya hobi amaçlı olarak görülmemekle birlikte, profesyonel olarak çeşitli turnuvalar düzenlenmekte, profesyonel ligler ve federasyonlar oluşturulmakta ve ciddi bütçeler ayrılmaktadır. Büyük organizasyonların ortaya çıktığı ve yaygınlaştığı, dünya da kalitesi bilinen uluslararası şirket ve markaların sponsor olduğu bu mecra, haliyle de merak ve ilgiyi üstünde toplamaktadır.

Bu yazımızda E-sporun ne olduğu konusunu açıklayacak olup, Türkiye de ki durumunu ve E-spor kategorisinde değerlendirilecek konsol veya PC platformlarında oynanan video oyunları sıralayıp, bu oyunlar hakkında kısaca bilgiler vereceğiz.

E-Spor Nedir? Nasıl Gelişme Süreçleri İzlemiştir?

E-Spor, E spor ya da Elektronik Spor, video oyunlarıyla yapılan turnuva organizasyonlarına verilen addır. Bu video oyunlarının e-spor diye adlandırılabilmesi için, profesyonel olarak yapılması, profesyonel liglerin ve takımların olduğu organizasyonlarla gerçekleştirilmesi gereklidir. Bu genel geçer tanım olmakla birlikte, amatör olarak oluşturulan takımlar ve düzenlenen turnuvalarda e-spor olarak değerlendirilebilir. Ancak esas olarak profesyonel olarak yapılan video oyun turnuvaları e-spor kapsamında değerlendirilmektedir.

E-spor olarak değerlendirilebilecek ilk örnek, 19 Ekim 1972’de Stanford Üniversitesi’nde Spacewar oyunu için yapılan yarışma gösterilir. Bu oyun günümüzde ki oyun platformlarıyla değil, radar sistemlerinden türetilen PDP-1 adlı bilgisayar platformunda gerçekleşmiştir. Ancak bu ve bunun gibi birkaç örnek gösterebiliriz. Zira 70li ve 80li yıllar e-spor alanında birkaç örnek dışında yok denilecek kadar az örneklerle sınırlıdır. O yıllar sadece e-spor alanında değil video oyunların dahi yaygın olmadığı ve Dünyanın çoğunluğu tarafından bilinmeyen bir mecradır. Buradan baktığımızda, video oyunları üzerine kurulan e-spor kavramının neden yok denecek durumda olduğu anlaşılacaktır.

90lı yıllar video oyun için altın çağ diyebileceğimiz zamanlardır. Gelişen teknolojiye bağlı olarak bilgisayar teknolojisinin yaygınlaştığı ve pek çok oyun konsolunun çıkarıldığı yıllardır. Gelişmiş ve gelişmekte olan pek çok ülkede bu bahsettiğimiz oyun konsolların neredeyse her eve girdiği bilinmekte. Bu yıllar video oyun teknolojilerinin hızla ilerlediği dönemlerdir. Görüntü kalitelerinin arttığı 3 boyutlu oyunlarda bu dönemlerde ortaya çıkarılmıştır. 90lı yılların sonlarına doğru yaygınlaşan internet kullanımı da uzakta ki kullanıcılarla online oyun imkânı vermiş olup, video oyunları bambaşka boyutlara taşımıştır. Bu dönemde e-spor alanı da video oyunların yaygınlaşmasına bağlı olarak yaygınlaşmaya başlamıştır. ABD ve Avrupa da ortaya çıkan e-spor zamanla Asya ülkelerinde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Profesyonel organizasyonların ortaya çıktığı ve yaygınlaşmaya başladığı dönem olarak bakabiliriz 90lı yıllara. Bu organizasyonların bütçeleri de artmaya başlamıştır. Ancak günümüzde ki dev bütçelerden bahsedebilmemiz mümkün değildir. Zira günümüzde ki şeklinin yanına yaklaşamayacak durumdadır.

2000’li yıllar ve günümüz dönemi internet bağlantısının her eve girdiği, video oyunlarının artık gerçekliğe çok yakın görüntü kaliteleri ve görüntü boyutlarına ulaştığı, gerçekçi ve sağlam kurguların ortaya çıktığı ve yapay zekanın video oyunlarında yüksek gelişmeler kaydettiği dönemlerdir. Video oyunların bu hızlı gelişimi günümüzde görülmekte olup, gelecekte de daha gelişmiş olarak karşımıza çıkması isabetli bir tahmin olacaktır. 2000’li yıllar özellikle, dünyanın her bölgesinde e-sporun epey yaygınlaştığı dönemlerdir. Asya ülkelerinde bile bu gelişmişlik görülecektir. Asya ülkelerinden özellikle Güney Kore 2000’li yılların başlarında e-spor konusunda büyük gelişmeler göstermekte. Profesyonel ligler ve dev organizasyonlar bu ülke de yaygın bir şekilde görülmektedir. Güney Kore E-spor konusunda Asya da bir merkez haline geldiği bilinmektedir. Günümüzde Asya da Güney Kore’yi Japonya ve Çin izlemekte hızla Asya’nın gelişmekte olan ülkeleri de bu 3 ülkeyi izlemektedir.

Bu yıllar özellikle internet üzerinden sosyalleşme ve iletişimin yaygınlaştığı dönemlerdir. Sosyal medyanın yaygınlaşması e-spora çok fazla katkı sağlamıştır. Bilindiği gibi sosyal medya tüm Dünyadan insanları birbirine bağlayan, tüm Dünya da ki haber akışının her yerden takip edilebildiği bir mecradır. Bu da e-sporun daha da bilinir hale gelmesinde etkilidir. Video oyun müsabakaları için oyuncular birbirlerini bulabilmekte, uzakta yaşayan insanlarla takım kurulabilmektedir. Bu etkileşim, profesyonel ligler ve turnuvalar için oyunculara hazırlık niteliğindedir. Sosyal medya müsabakalar için seyirci kitlesi de oluşturabilmekte ve böylelikle profesyonel takımların ilgisini çeken oyuncular da ortaya çıkabilmekte.

Sosyal ağlar içinde yalnız video oyun turnuvaları, video oyun yayınlarının yapıldığı oyuncuların birbiriyle iletişime geçebildiği Twitch adlı bir sosyal ağ platformu mevcuttur. Bu ağ kullanıcılara oynadığı oyunları yayınlama ve belli izleyici kitlelerine ulaşmasını sağlamakta, izleyenlerden yorumlar ve tavsiyeler alınabilmektedir. Bu da oyuncuların becerisi ölçüsünde popülerleşmesine ve profesyonel organizasyon ve takımların dikkatini bu şekilde çekebilmesine sebep olmaktadır. Bunun dışında aynı uğraşlarda bulunan diğer oyuncularla iletişime geçme tanışma ve arkadaşlık etme imkânı sunmakta. Bu arkadaşlık ve tanışma sadece sosyalleşme anlamına gelmemeli. Bu tarz sosyalleşmelerde, birbirleriyle fikir alışverişine girme ve karşılıklı tavsiyeler de söz konusudur. Belki de bu arkadaşlıklarla takım oluşturma ve turnuva alıştırmaları da mümkün olabilecektir. Bu ve bunun gibi video oyunlar ve e-spora yönelik uygulamalar gün geçtikçe daha çok kullanıcıya ulaşmakta ve geniş kitlelerce e-spora bilinirlik sağlamaktadır. Yine üstte de dediğimiz gibi sosyal medya çağı e-spora geniş bir ivme kazandırmış, günümüzde bu kadar popüler ve yaygın olması, ülkelerin spor otoriteleri ve bakanlıklarınca bir spor çeşidi olarak değerlendirmelerinin önünü açmıştır. Gelecekte daha da gelişmesi yine bu tür sosyal ağlara bağlı olarak mümkün olacaktır.

E-spor amacıyla ortaya çıkmamış ancak, video oyun yayınlarına etki eden başka sosyal medya platformları ise Youtube ve Twitter platformlarıdır. Youtube da Youtuber adı verilen kullanıcılar, Twitter da twitleri ve takipçileriyle fenomen olmuş kullanıcılar da video oyun yayınlarını yapmaktalar. Ve Twitch gibi bu sosyal ağlarda e-sporun yaygınlaşması ve kitlelere ulaşmasına katkı sağlamaktadır.

E-Spor Müsabakalarında Yaygın Olarak Oynanan Oyunlar

E-spor müsabakalarında pek çok çok oyunculu video oyunu oynanabilmektedir. Ancak bazı video oyunlar daha sık olarak tercih edilmektedir. Bunda birazda ilgili oyunun yapımcı firmalarının desteği ve oyunların müsabakalara uyumlu olması gibi sebepler etkilidir. Bir de oyunun kitlelerce benimsenmiş olması yani popülerliği de tercih edilmesinin sebebi olabilmektedir. Bu oyunlardan turnuvalarda en sık oynananlarını, türlerine göre kısaca açıklayalım.

First-Person Shoter (Birinci Şahıs Nişancı) türünde; Call of Duty ve Counter-Strike: Global Offensive kısaca CS: GO gibi iki adet silahlı ve şiddet içeren oyunlardan bahsedebiliriz. Bahsettiğimiz bu oyunlar FPS türünde en çok oynanan ve en popüler oyunlardandır. Geniş kitleler tarafından beğenilmekte ve oynanmaktadır. Çevrimiçi ve LAN oyun şeklinde de oynanabilen bu oyunlar, uzaktan ve karşılıklı oynamaya imkân vermesi ve çok oyunculu olması sebebiyle de bu türün e-spor müsabakaları ve antrenmanlarına uyumlu oyunlarıdır.

Son yıllarda ülkemizde tamamen yerli ve milli kaynaklar ile geliştirilen oyun olan Sabotaj Oyun da e-spor faaliyetlerinin başladığını bilmenizi isteriz. Yeni gelişen ve geliştirilen oyunlarda ön saflarda yer almanız ilerisi için sizi adınıza faydalı olacaktır.

Call of Duty adlı oyun, 29 Ekim 2003 yılında Infinity Ward adlı oyun şirketi tarafından geliştirilmiştir. Oyun genel olarak 2. Dünya savaşında geçmektedir. Savaş yıllarında ünlenmiş pek çok cephede savaşabilmek mümkündür. Oyun 2. Dünya savaşı sırasında ki olmuş olaylar senaryolaştırılarak ortaya konmuştur. Oyunun ilk versiyonundan itibaren pek çok yeni versiyonu ortaya çıkmış, daha gerçekçi görüntüler ve daha iyi oynanış geliştirilerek yenilenmiştir. Multiplayer yani Çevrimiçi ve LAN bağlantılarıyla çoklu olarak oynanabilmektedir. İki takımın karşılıklı savaşabilme imkânı veren bu oyun, e-spor turnuvalarında popüler oyunlardan biridir.

Counter-Strike: Global Offensive oyunu Counter-Strike serilerinden ve en popüler olanlarındandır. Oyundaki senaryoda Terörist ve Anti Terörist iki ayrı grubun birbirini yok etme ve birbirlerine operasyon yapma gibi konular vardır. Birbirlerini yok etme dışında Anti Terörist timine rehineleri kurtarma ve koruma, teröristler tarafından yerleştirilen bombayı imha görevleri vardır. Teröristlerinde rehineyi vermeme ve bomba yerleştirip patlatma görevleri mevcuttur. Bu tarz karşılıklı mücadelede galip çıkan skorlar elde etmektedir. LAN ve çevrimiçi oynanan bu oyun, e-spor alanında da popüler bir oyundur.

FPS dışında Strateji, Futbol, Basketbol ve Simülasyon türünde oyunlar mevcuttur. Bunlar arasında e-sporda popüler olan League of Legends, Dota 2, World of War, FIFA18 gibi belli başlı oyunlar mevcuttur.

League of Legends ve Dota2 oyunları MOBA adı verilen strateji oyun türlerinden biridir. 2 Takımın kendi bölgesini savunduğu ve birbirlerine karşı üstünlük için mücadele edilen oyunlardandır. Çevrimiçi ve çok oyunculu oynana bu oyunlar e-sporda oldukça popüler oyunlardandır. Dota 2 özellikle çevrimiçi izleyici seçeneği bulunması, oyunun kendi içinde hem oyuncu hem de izleyici kitlesini barındırmasını sağlaması açısından League of Legends oyunundan ayrılmaktadır.

FIFA18 adından da anlaşılacağı üzere futbol oyunudur. Bu oyunda bir takım seçip futbol manager olarak da oynanabilme imkânı verilmiştir. Genel oynanış olarak maça katılıp rakip takıma karşı mücadele etme olarak adlandırılabilir. Dünya da ve ülkemizde ki futbol liglerinde ki takımlar seçilerek oynanmaktadır. Oyunda takımımızı üst liglere kadar çıkarıp geliştirebilmekle birlikte, yeni oyuncu transferleri de yapılıp seçtiğimiz takım güçlendirilebilmektedir. Çevrimiçi veya LAN bağlantısı ile çoklu oynama imkânı da sunulmaktadır. Futbol sporunun popülerliği de bu oyunun popülerleşmesinde doğrudan etkilidir.

Burada e-spor turnuvalarında oynanan bütün video oyunlarının adları ve açıklamaları yapılmadı. Sadece en çok bilinen ve popüler olanlardan bahsedildi. Bunlar dışında da e-spor kategorisinde değerlendirilen birçok oyun mevcuttur.

Türkiye’de e-Spor

Türkiye e-spor 2003 yılında Counter-Strike takımı olarak kurulan Dark Passage adlı e-spor takımı ile başlar diyebiliriz. Bunun dışında video oyunlarıyla karşılıklı mücadelenin ilk örnekleri doksanlı yılların sonları ve 2000’li yıllarında başlarında, LAN ve online oyun hizmetleri sunan internet kafelerle başlamıştır. Bunlar profesyonel olmayan yanı e-spor alanında değerlendirilemeyecek gelişmelerdir. İlk takımın kurulduğu 2003 ten günümüz 2020 yılı sonlarına dek pek çok takım kurulmuş olup, Gençlik ve Spor Bakanlığımızca da bir spor çeşidi olarak tanınmıştır. Bu doğrultuda Türkiye Elektronik Sporlar Federasyonu adlı bir federasyonda ortaya çıkmakla birlikte Bakanlıkça e-sporcu lisansı verilebilmektedir.

E-Spor kategorisinde değerlendirilen oyunlardan League of Legends ülkemizde daha yaygın biçimde profesyonel turnuvalar düzenlenmektedir. Bunun sebebi ilgili oyunun yapımcılarının ülkemizde e-sporu destekleyip, sponsorluk hizmeti sağlanmasıdır.

Bildiğiniz üzere FPS kategorisinde ülkemizde geliştirilen Sabotaj E-spor faaliyetlerine de katılım sağlayabilirsiniz. Eğer iyi bir FPS oyuncusu iseniz ve bileğinize güveniyorsanız, bu oyun tam size göre. Burada herkes eşit ve paranın üstün olmadığı bir oyun. Sabotaj Oyun e-spor faaliyetlerine katılarak şimdiden yerinizi alabilirsiniz.

Nasıl E-Sporcu Olunur?

Her şeyden önce e-spor kategorisinde değerlendirilen video oyunlarında kendimizi geliştirmemiz gerekmektedir. Yani bu oyunlarda yetenekli olmak için günün uzun bir süresini bu oyunlarla antrenman yapmaya ve becerilerimizi geliştirmeye çalışmalıyız. Bunlar dışında kendimizi kanıtlayıp, belli bir popülerliğe ulaşmalıyız. Ve bu popülerliğimiz profesyonel takımların ve sponsor olabileceklerin dikkatini çekecektir.

Son olarak Gençlik ve Spor Bakanlığına, T.C. kimlik numarası içeren nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi, sağlık raporu, doldurulmuş tescil fişi ve 2 adet vesikalıkla başvurup e-sporcu lisansı edinmeliyiz.

Bunları yaptıktan sonra günümüzün ve geleceğin yeni spor biçimi olarak bir e-sporcu olabilir, burada profesyonelleşerek hayallerimizi gerçekleştirebiliriz.