Türkiye ‘Kaşıkçı’ dedikçe Selman paraları akıtmış

Kaşıkçı cinayetinin ardından bütün dünyanın takip ettiği Ankara-Riyad geriliminde şaşırtıcı bir gerçek ortaya çıktı. Wall Street Journal, yaptığı analizlerde Kaşıkçı’nın cinayet emrini verdiği iddia edilen Prens Selman hakkında Türkiye’den haber ve açıklamalar geldiği anda Suudiler Suudi Arabistan borsasında alım yaparak negatif giden bir günde piyasayı hareketlendirmiş.

Ekim ayında İstanbul’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’nde öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı için en büyük mücadeleyi veren ülkelerden biri Türkiye oldu… Öyle ki Ankara’dan yetkililer ismini vermeden uluslararası basına açıklamalarda bulunmuş ve neredeyse bir ay boyunca her gün Kaşıkçı cinayetiyle ilgili bilgiler sızdırılmıştı. Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Selman’ın canını sıkan bu durum piyasaları da etkilemiş, ABD-Suudi Arabistan ilişkilerine de zarar vermişti.

Fakat bugün dünyanın sayılı gazetelerinden Wall Street Journal, bir makale ve analiz hazırlayarak Prens Selman’ın Türkiye’nin salvolarına resmen parasıyla yanıt verdiğini gözler önüne serdi. Gazetenin borsa verilerinden ve hükümetin borsaya müdahalesini bilen kişilerden aldığı bilgiye kriz zamanlarında Riyad yönetimi Suudi Arabistan borsasında büyük alımlar yaptı. Kapanış saatine yakın yapılan bu alımlarla birlikte piyasayı hareketlendirdiği ifade edildi.

Wall Street Journal’ın haberinde Türk yetkililerin Kaşıkçı cinayetiyle ilgili açıklamaları sonrasında borsanın düştüğü ve kapanışa yakın saatlerde Riyad hükümetinin büyük satın alımlar yaptığı görülüyor. Grafikte siyah çizgiler borsanın kapanmadan önceki son saatini gösterirken yeşil artışlar da borsa kapanmadan önce yaşanan ani çıkışları ifade ediyor.22 Ekim’de (yani son paragrafta) Suudi yetkililerin Kaşıkçı’nın İstanbul’daki temsilcilikte öldürülmesi sonrasında ani bir çıkış yapıldığına dikkat çekiliyor.
Göreve geldiği 3 yıldan beri borsayı yakından takip eden ve ekonomisini bu şekilde ayakta tutmaya çalışan Prens Selman’ın normalde hükümet tarafından yapılan borsa işlemlerini kamuya açıkladığı fakat Kaşıkçı cinayeti sonrasında yapılan bu sürpriz alış-satışları kamuoyuna duyurmadığı ortaya çıktı. Hükümetin bu işlemleri kamuoyuna açıklama yapma zorunluluğu olmayan Suudi finans kurumları aracılığıyla yaptığı da belirlendi.

1 HAFTADA 2 MİLYAR DOLAR HARCAMIŞ
Wall Street Journal’ın haberinde buna benzer işlemler dizisini Riyad yönetiminin geçen sene başlayan Katar ablukası sırasında da yaptığını ortaya çıkardı. Gazeteye konuşan Suudi Arabistan’da üst düzey bir görevli, “Prens Muhammed’in hükümeti bu şekilde ülkesinin yabancı yatırımcı için güvenli olduğunu göstermeye çalışıyor. Dünyaya Suudi yatırımlarının iyi olduğunu göstermeliyiz” dedi. Suudi Arabistan’da yabancı yatırımcılar sadece borsada yüzde 4’lük hisse sahibi olabilirken burada kurulan şirketlerin büyük çoğunluğunun hükümete ait olduğu ifade edildi.

Suudi Arabistanlı borsacı Abcullah Marshad, “Kötü günlerde Suudi Arabistan’da hükümet müdahale edebilir. Bunlara alışığız. Bu durum insanlara merak etmeyin mesajı veriyor” dedi.

Cinayetten 20 gün sonra yani 22 Ekim’de piyasanın yüzde 2 değer kaybettiği bir ortamda borsanın kapanmasından 40 dakika önce çok ciddi bir alım yapıldığı ve bu sayede borsanın günü yüzde 1 artışla kapattığı da aktarıldı. Benzer bir durumun 23 Ekim’de Suudi Arabistan’da gerçekleşen zirvede yaşandığı hatırlatılırken, 21 Ekim’de Prens Selman’ın Kaşıkçı’nın öldürülmesi için cinayet dediği vurgulanıyor. Veriler ışığında o hafta Riyad yönetimi 2 milyar dolarlık hisse satın aldı.