Turist rehberleri iktidarın kanun teklifine tepkili! ’30 bin kişi işsiz kalır’

Turist rehberleri ve sektör temsilcileri, AKP’nin rehberler ve seyahat acentelerine ilişkin kanun teklifine tepkili. İRO Başkanı Hüseyin Özgür Özaltun, söz konusu düzenlemenin 30 bin kişiyi işsiz bırakabileceğine dikkat çekti. Özaltun ayrıca tur otobüslerinde rehber bulundurma zorunluluğunun kaldırılmasıyla yabancı ülkeden kişilerin Türkiye’ye dair istedikleri gibi propaganda yapabileceğini vurguladı.

Turist rehberleri ve seyahat acentelerine ilişkin kanun teklifi; TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda geçtiğimiz günlerde kabul edildi. Teklifle, Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor.

Türkçe rehberlik, rehberlerin sadece müze ve ören yerlerinde görevlendirilmesi gibi maddelerin yer aldığı kanun teklifi, meslek temsilcileri tarafından tepkiye karşılandı. Rehberler ve sektör temsilcileri, yeni düzenlemenin turizme zarar vereceğini belirterek, bazı maddelerin tekliften çıkarılması gerektiğine dikkat çekiyor.

Söz konusu düzenleme ile ilgili Tele1.com.tr’den Egehan Erkün’e konuşan İstanbul Rehberler Odası (İRO) Başkanı Hüseyin Özgür Özaltun, teklifte yer alan bazı maddeler sebebiyle 30 bine yakın turist rehberinin işsiz kalabileceğini vurguladı.

Öte yandan Özaltun, hem iktidar hem de muhalefet partilerinin milletvekilleri ile görüşme yaptıklarını ancak yaşanan süreçte meslek temsilcilerinin dışarıda bırakıldığını söyledi.

Özaltun, söz konusu düzenleme ilgili şöyle konuştu:

“Yasa teklifi; Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’na iletildi. Biz temasa geçtik. Tur otobüsü ve daha küçük araçlarda, yabancı turistlerde de Türk turist araçlarında da rehber bulundurulma zorunluluğunun kaldırılması gündeme geldi. Meslek erbabı olmayan kişiler bu işi yapmak durumunda kalıyor. Yollarda anlatım yapılması gerekecek, sorular gelecek, yanıt verilmesi gerekecek… Bu şuna da yol açıyor: Turun başında rehber değil de yabancı bir kişi gelirse Türkiye’ye dair istedikleri gibi propaganda yapabilecek. Biz yanlış bir şey yaptığımız zaman bizim disiplin mekanizmamız engeller bunu. Ama dışarıdan gelen biri bunu yapabilir.”

İRO BAŞKANI ÖZALTUN: YABANCI ÜLKEDEN GELEN KAFASINA GÖRE REHBERLİK YAPACAK

“Bu işi kim yapacak? Otobüste ben yoksam, benim meslektaşım yoksa o otobüs ceza yiyor. Bu kuralların bir sebebi var. En önemli kural bu. Böyle olunca yabancı ülkeden gelen adam kafasına göre rehberlik yapacak. Esnafı da şoförü de buradaki oteli de baskı altına alacak. ‘Ben müşteriyim haklıyım’ diyecek. Biz bunun dengesini sağlıyoruz. Yurttaşların gezginliği için de geçerli.

“30 BİN KİŞİYİ İŞSİZ BIRAKABİLECEK BİR PROJE BU”

“Aynı zamanda meslek koşulları arasında yer alan yabancı dil bilme zorunluluğunu da kaldırıyorlar. Bu da farklı bir sorun ortaya çıkarıyor. Mesleğe yabancı dil bilmeden dahil olunabilecek ama sen aynı zamanda bu adamları otobüste bulundurma zorunluluğunu kaldıracaksın… Ortada büyük bir işsizlik yaratılmış oluyor. Şu anda 14 bine yakın tur rehberi var. Bu durumda mesleğe girecek olanlar, biraz umut tacirliği de yapılıyor. İkiye katlasa sayısı, toplam 30 bin kişiyi işsiz bırakacak bir proje bu. 2014’ten beri terörü, salgını, çok olmasa da deprem de aynı şekilde sektörü etkiledi. Sektör zaten çabuk etkileniyor. Uzun zamandır zaten işsiziz. Rehberlerin çoğu borçlu. Geçen yıl bir doğru düzgün çalıştı insanlar, bir de bu sene çalışacaklar.”

“VEKİLLERİN KAPISI AÇIK AMA BİZ SÜRECİN DIŞINDA BIRAKILDIK”

“Birtakım konuşmalar, istişareler yapıldığı söyleniyor. İddia ediliyor. Ancak biz, bizden önceki yöneticilerin bu görüşmelerde böyle şeylere mutabık olduğuna inanmak istemiyoruz. Onlarda bunu söylüyor. Ortada bir mutabakat metni yok. Ben 2 yıldır bu konuyla ilgili doğrudan mücadele veriyorum. Sürekli laf… Bazı toplantılar yapılmış, bazı hatalar olmuş olmamış değil. Biz böyle bir görüşmenin tarafı olmadık. Meclis komisyonu üyesi vekillerle görüşüyoruz. İktidar bloğuyla da muhalefetle de görüşüyoruz. Ama hepsinin iş kolu turizm değil. Ortaklaşa bir çalışma yapmaları gerekiyor. Vekiller bize kapısını kapatmıyor ama biz bu süreçte dışarıda bırakıldık.”

TURİST REHBERLERİ NE İSTİYOR?

Özaltun, turist rehberlerinin taleplerini şu şekilde sıraladı:

-Yabancı ve yerli fark etmeksizin tur otobüslerinde ve daha küçük tur araçlarında rehber bulundurma zorunluluğu kesinlikle kaldırılmamalı.

-Mesleğe kabul koşulları arasında yabancı dil bilme zorunluluğunun devam etmesi. Mezun olan arkadaşların yabancı dile teşvik edilmesi, bilenlerin de geliştirmesinin sağlanması. Mesleğe kabul edilmelerine asla karşı değiliz. Ancak mesleğin niteliğinden eksilterek değil, onların nitelikli olarak mesleğe dahil edilmesini istiyoruz.

-Nadir dilleri bilenlerin de turizmde faydalı olacağını düşünüyoruz. Ancak alınması gereken eğitimin alınıp o şekilde mesleğe dahil edilmesini istiyoruz. Sanat tarihi ve arkeoloji bunlar çok kıymetli meslekler. Ama rehberlik de bir meslek.

-5 yılda bir yabancı dil bilme sınavının yapılma maddesi var. Dil tabii ki nankör bir şey. Biz nitelik istiyoruz, dilin öğrenilmesini istiyoruz. Bu şekilde bir sınav sisteminin sağlıklı olmayacağını düşünüyoruz. Eldeki hakkı geri almak gibi bir durum ortaya çıkıyor. Çözümün bu olmadığını düşünüyoruz. Bu zaten kaldırıldı. Hukuki engeller olduğu için geri çekildi.

TUR REHBERİ KÖLÜKSÜZ: ÇOK BÜYÜK SORUNLARA YOL AÇABİLİR

Profesyonel Turist Rehberi Tolga Batuhan Kölüksüz ise kanun teklifiyle ilgili şunları söyledi:

“Öncelikle yasa tasarını son derece olumsuz buluyorum. Mesleğimizin ortaya çıktığı ilk günden itibaren konulmuş mesleğe giriş kriteri olan yabancı dil zorunluluğu kaldırılmak isteniyor. Aynı zamanda arkeoloji ve sanat tarihi bölümlerinden mezun olanlara 100 saatlik bir kurs karşılığında rehber olma hakkı tanınıyor ki bu bölümlerde mezun olmuş insanlar yüksek lisans yoluyla zaten rehber olabilmektedirler. Her şeyden öte otobüste rehber zorunluluğunun kaldırılması ya da zorunlu tutulmaması da çok büyük sorunlara yol açabilecek türden bir maddedir. Milli Güvenlikten tutun da yollarda grubun başına gelebilecek herhangi bir olayda da rehberin bilgileri hayat kurtarıcı olabilmektedir. Temel açıdan baktığımızda bu yasa tasarısında rehberlik mesleği için herhangi olumlu bir taraf gözükmemektedir. Umuyorum en kısa zamanda bu yasa teklifi geri çekilir. Eğer yeni bir meslek yasasına ihtiyaç var ise bunun oldubittiyle değil ortak müzakere ve görüşmeler yoluyla yapılması elzemdir.”

MUHALEFET DE TEPKİLİ

CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış da iktidarın kanun teklifine tepki gösterdi. “İktidar yine bir kanun yaparken ilgili kişileri saf dışı bırakmış ve onlara kulak vermemiştir” diyen Kış, şunları söyledi:

“Yabancı dil zorunluluğunun kaldırılması, rehberlerin sadece müze ve ören yerlerine hapsolma tehlikesi, tur otobüslerinde rehber bulundurma zorunluluğunun kaldırılması, Cumhurbaşkanına hakaret suçunu işleyenlerin affa uğrasa bile rehber olamayacağı gibi düzenlemeler içeren bir kanun teklifi var önümüzde. Burada kimseyi mağdur etmeden bir mesleğin yok edilmesine, turizmimizin tahrip edilmesine izin vermeden bu kanun teklifini de ele almamız gerektiğini söylemek istiyorum. Teklifi incelediğimizde, sektör için vasıfsızlaştırma, keyfîlik ve hak kayıplarına neden olacak bir düzenleme olarak görüyoruz. Turizmin niteliğini düşürecek kararlara imza atmamalıyız”

“CHP OLARAK KARŞIYIZ”

“Yani bu teklife göre turist rehberliği sertifika programlarının, dil sınavlarının ve uygulama gezilerinin düzenlenmesi yetkisinin meslek birliklerinden alınıp Bakanlığın belirleyeceği kuruluşlara aktarılmasının sakıncaları mutlaka irdelenmeli, nitelik kaybı ve keyfîlik yaratılmamalıdır. Kanun teklifinin getirdiği bir diğer değişiklik ise rehberler için tüm dünyada olmazsa olmazlar arasında yer alan yabancı dil zorunluluğunun kaldırılmasıdır. Kulak verdiğimiz sektör temsilcileri “Rehberin entelektüel ve kültürel donanımı için en önemli unsurlardan biri yabancı dildir” demektedirler. Bunu da buradan iletmek istiyorum. Kısacası, nitelikli turizm hizmetlerini yaralayacak, kültür ve turizmimize balta vuracak her bir düzenlemeye Cumhuriyet Halk Partisi olarak karşı olduğumuzu buradan belirtmek istiyorum.”

Üç dil bilen rehber, pazarda peynir satıyor

Kaynak: TELE1