Donald Trump seçimi kazandı, ABD’nin 47’nci Başkanı oldu. Trump’ı ilk kutlayan liderler arasında Cumhurbaşkanı Erdoğan da vardı.
Erdoğan’la ilişkiler bundan sonra nasıl gelişir?
Trump’ın dostluğuna güvenilir mi?
AKP kuruluş aşamasından beri ABD’yle içli-dışlı ilişkiler içinde oldu.
Özellikle AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın ABD başkanlarıyla ilişkileri çok tartışıldı.
BOP (Büyük Ortadoğu Projesi) Eşbaşkanlığı döneminden beri iki dönem George W. Bush, iki dönem Barack Obama, bir dönem Donald Trump ve bir dönem Joseph Biden’ın Başkanlık dönemlerinde fırtınalı ilişkileri oldu.
Ancak hiç bir dönem hem ABD, hemde Türkiye’de Trump- Erdoğan kişisel ilişkileri kadar konuşulmadı.
Hiçbir başkan Trump gibi ‘öfke krizi’ yaşamadı. Başkan Trump’ın ilk dört yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’la arasında olup-bitenler bu görüşü doğruluyor.
Amerikalılar buna “temper tantrum” diyor.
Trump için yapılan öteki yakıştırma da, ‘kontrol delisi.’
Buna da “control freak” deniyor.
Trump 2016 yılında Başkan seçildikten sonra içeride ve dışarıda verdiği tepkiler ‘öfke krizi’ yaşadığına ilişkin tartışmaları sık sık gündeme getirdi.
Trump’ın , ‘ırkçı, popülist, kadınları hor gören, kibirli’ bir kişiliğe sahip olduğu konusunda en yakınlarının yazdığı kitaplar var.
Ruh sağlığı uzmanlarının çoğu ‘Trump’ın davranışıyla hak kazanma, sömürü ve empati bozukluğuna neden olan aşırı veya patolojik narsisizm ( narsistik kişilik bozukluğu) ve narsiszmin tipik özellikleri arasında bir bağlantı’ kuruyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yazdığı ‘tarihi tehdit mektubu’ Trump’ın ‘kriz’ anının en önemli örneklerinden biri olarak gösterilebilir.
Watergate skandalını ortaya çıkaran ünlü gazeteci Bob Woodward, Trump hakkında yazdığı “Korku” adlı kitapta, üst düzey yardımcılarının,Trump’ta tehlikeli olarak gördükleri davranışlara sınırlama girişiminde bulunduklarını anlatır.
Trump’ın akıl sağlığı uzmanı olan yeğeni Mary Trump,Trump ailesiyle ilgili geniş bilgiye sahip ve bu konuda ‘Too much hand Never Enough: How My Family Created the World’s Most Dangerous Man- Ailem dünyanın en tehlikeli adamını nasıl yarattı’ adlı kitabında, bugünkü durumu çocukluğuna va aile kültürüne bağlayarak Trump’ı anlatıyor.
Mary Trump, babası tarafından aşağılananTrump’ı saldırgan, kontrol edilemeyen bir çocuk olarak tanımlıyor.
Trump- Erdoğan arasında ‘övgü, öfke, tehdit, hayranlık ve hayal kırıklığı’ arasında geçen dört yıl garip bir ilişkiler yumağı olarak değerlendirilmeli.
Trump Erdoğan’la başkanlık döneminde öteki ülke liderleri, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Kuzey Kore Devlet başkanı ve müttefik ülke liderleriyle yaşamadığı farklı bir ilişki yaşadı.
Trump'la en çok telefon görüşmesi yapan liderin Erdoğan olduğunu biliyor musunuz?
Ünlü gazeteci Carl Bernstein, Erdoğan'ın bazen Trump'ı haftada en az iki kez aradığını ve Trump'ın talimatıyla kendisine protokolü atlayarak doğrudan ulaştığını söylüyor.
Trump’la Erdoğan’ın 4 yıllık ilişkilerinde bir kişilik çatışması yaşandığı da açıkça görülüyor.
‘Roller coaster’ gibi lunaparktaki baş döndüren inişli-çıkışlı hız trenlerine benzer bir ilişkinin yanısıra çabuk manevra yapmaları da bir benzerlik olarak görülebilir.
Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ilişkilerine dört yıl boyunca (2016-2020) ‘ruh hali’ damgasını vurdu.
Amerikalılar Washington'da zaman zaman Trump'la Erdoğan arasında ‘korkuları, icraatları ve söylemleri’ arasında benzerlik olduğunu söylerler.
Biden Yönetimi Ulusal Güvenlik Konseyi’nden Amanda Sloat bu benzerlikler arasında
‘güç gösterisi’ olduğunu yazıyor.
Amanda Sloat bu benzerlikleri şöyle sıralıyor:
-İki liderde iktidarlarını tehdit eden bir “derin devlet” ten şüphelenir,
-Kimseye güvenmezler,
-İki Başkan da damatlarını, çocuklarını devlet görevlileri üzerinde yetkilendirdi,
-İki lider, benzer ekonomik görüşlere sahip,
-İkisi de vatandaşlar arasında derin görüş ayrılıkları yarattı, ülkeyi böldü,
-Yargıyı kontrol altına almak, adalet hep onlardan yana olsun istiyorlar,
-Bağımsız Medyaya hazzetmez, medyanın sürekli kendilerini övmesini isterler,
-Siyasi rakiplerinden hoşlanmaz, iki liderin de muhalefete taahammülü yoktur,
-Protestolara karşı sabırları yoktur, çabuk tepki gösterir, terörist, anarşist, komünist derler,
-Benzer yanlarından biri de ‘güç gösterisidir.’
Ne dersiniz Trump’ın dostluğuna güvenilir mi?
