Tarık Akan Erdoğan’a Atatürkçülüğü böyle anlatmıştı

Yayın tarihi: 16 Eylül 2021 Perşembe 9:32 am - Güncelleme: 8 Temmuz 2022 Cuma 9:51 am

Türk sinemasının ‘Damat Ferit’i usta oyuncu Tarık Akan aramızdan ayrılalı beş yıl oldu. Sinemaya olan ilgisini “Bir daha dünyaya gelsem yine kesin sinemacı ve oyuncu olurdum” sözleriyle özetleyen Akan,  ‘Tarık Akan Toplantıları 3’ ve mezarı başında anılıyor.

Yeşilçam’ın unutulmaz filmlerinin başrolü Tarık Akan, 16 Eylül 2016’da akciğer kanserine yenik düştü. Münir Özkul, Adile Naşit, Şener Şen, Kemal Sunal gibi usta isimlerle rol alan Akan, vefatıyla Türk sinemasında koca bir boşluk bıraktı.

13 Aralık 1949’da dünyaya gelen Tarık Akan, Erzurum’da başlayan eğitim hayatına Kayseri’de devam etti. Babasının emekliliğinin ardından ailesiyle İstanbul’da yaşamaya başlayan sanatçı ortaokul ve liseyi Bakırköy’de tamamladı. Sanatçı, Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden ayrılarak, İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Yüksek Okuluna girdi.

‘FERİT’ İSMİ ONUNLA HAFIZALARA KAZINDI

Tarık Akan, 1970’li yıllarda Yeşilçam’da canlandırdığı yakışıklı ve zengin genç “Ferit” karakteriyle ‘Ferit’ ismini hafızalara kazıdı. Akan, “Zengin aile çocuğunu oynuyorum ama ben öyle değilim ki. Öyle de büyümedim” sözleriyle Ferit karakterine gönderme yaparak kendi yaşamını şu sözlerle aktarmıştı:

“Ben emekli bir albay çocuğuyum. Bütün yaşantımız Anadolu’da, dağların tepesinde geçmiş. İlk kez, ortaokul son sınıfta İzmit’e geldiğim zaman denizi orada gördüm. Türkçem bile bozuk. Kayseri’de uzun süre kalmışız. Kars’ta, Erzurum’da kalmışız. Çocuklarla oynaya oynaya, onların diksiyonunu almışım. Ama sonra İstanbul’da düzeldi. Bakırköy’e geldik. Zar zor yaşıyoruz. Evde, dedem, abim ve ablam var. Öyle kalabalık bir aileyiz. Babam emeklilikten sonra Kasımpaşa’da düğün salonunda müdürlük yapıyordu. Gece yarısı geliyordu. Ben liseye gidiyorum, para yetmiyordu. Lise bittiği ara, geçimimi sağlamak için, arkadaşlarımla işportacılığa başladık.”

SİNEMAYA İLK ADIM: ‘SOLAN BİR YAPRAK GİBİ’

Tarık Akan, 1970’te “Kozalak Zeki” lakaplı arkadaşı Zeki İrfanoğlu’nun ısrarıyla girdiği “Ses” dergisinin “Sinema Artist Yarışması”nda birinci oldu. Yönetmen Mehmet Dinler’in “Solan Bir Yaprak Gibi” adlı filmiyle 1971’de sinemaya adım atan sanatçı, filmin ardından Tarık Akan adını kullanmaya başladı.

Tarık Akan beşinci ölüm yıl dönümünde anılıyor: Bir daha dünyaya gelsem yine sinemacı olurdum

 

“ANNE KAFAMDA BİT VAR”

Tarık Akan, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından 1981’in başlarında, Almanya’da yaptığı bir konuşma yüzünden Türkiye’ye dönüşünde tutuklandı. 12 yıl hapis istemiyle yargılanarak 2,5 ay hücre hapsi cezası alan sanatçı, suçsuzluğunun ispat edilmesi üzerine beraat etti. Akan, hapishane günlerini ve darbe sürecini 2002’de yayımlanan “Anne Kafamda Bit Var” kitabında kaleme aldı.

YEDİ KEZ ALTIN PORTAKAL ÖDÜLÜ KAZANDI

Usta oyuncu, ilk kez 1973’te “Suçlu” filmindeki rolüyle Altın Portakal’da aldığı “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü, 1978’de “Maden”, 1980’de “Adak ve Sürü”, 1984’te “Pehlivan”, 1989’da “Üçüncü Göz”, 1990’da “Karartma Geceleri”, 2003’te ise “Gülüm” filmindeki rolüyle kazandı. Böylece 7 kez Altın Portakal ödülü alan tek erkek oyuncu oldu. Sanatçı Akan, 1985’te Berlin Uluslararası Film Festivali’nde mansiyon, 1992’de Adana Altın Koza Film Festivali’nde “En İyi Erkek Oyuncu”, 1996’da Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “Yaşam Boyu Onur Ödülü”, 2006’da Sinema Yazarları Derneği “Onur Ödülü”, 2007’de ise Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği’nde “Sinema Emek Ödülü” kazandı.

“HİÇBİR FİLMİM İÇİN ‘BUNU NEDEN YAPTIM’ DEMEDİM”

Vefatından kısa süre önce verdiği bir röportajda, yaşamı boyunca 120 filmde oynadığına vurgu yapan ünlü oyuncu, şunları anlatmıştı: “120 film az bir rakam değil. Bir de bu filmlere baktığınız zaman, çoğu Anadolu’da, Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde çekilmiş. Müthiş baskılar, zorluklar, parasızlık, sefalet ve büyük uğraşlar içerisinde çekilmiş, büyük yapıtlar ortaya çıkmış. Oynadığım hiçbir film için ‘Neden bunu yaptım’, ‘Neden bunu oynadım’ diye bir şey asla söylemedim.”

Tarık Akan beşinci ölüm yıl dönümünde anılıyor: Bir daha dünyaya gelsem yine sinemacı olurdum
100’ün üzerinde filmde rol alan Tarık Akan, yaşamı boyunca siyasi duruşu nedeniyle de gündem oldu. Siyasi görüşünü “Sanatçının dünyaya bakışı, yaşamı, görüşleri, her şeyi politiktir” sözleriyle anlatan Akan, özellikle siyasi mesajlar içeren Yılmaz Güney’in filmlerinde rol almaktan büyük keyif aldığını söyledi. 1980 darbesinin ardından 2,5 ay cezaevinde kalan Akan, 31 Mart 1982’de beraat etmiştir. 2013 Gezi Parkı Direnişi’ne verdiği destekle de hafızalara kazınan Akan, vefatının 5’inci yıl dönümünde çeşitli program ve etkinliklerle anılıyor.