TELE1 ekranlarında yayımlanan "Bilim Teknoloji Evreni" programında, Tanrı parçacığı olarak bilinen Higgs bozonu ele alındı. Programı hazırlayıp sunan Alp Yanardağ, konuyu detaylarıyla ele almak için Boğaziçi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Metin Arık’ı konuk etti.
TANRI PARÇACIĞI NEDİR?
Programın açılışında Yanardağ, Higgs bozonunun önemine değinerek, "Bu parçacık neden Tanrı parçacığı olarak adlandırılıyor?" sorusunu yöneltti. Prof. Dr. Metin Arık, Higgs bozonunun bu ismi halk arasında kazandığını belirtti. Arık, "Bir fizikçinin teoriyi anlatırken Tanrı parçacığı demesi yanlış anlaşılmış. Bunun üzerine halk bu ismi benimsemiş. Ancak bilim dünyasında bu parçacık, adını teoriyi geliştiren Peter Higgs’ten alıyor" dedi.
ENERJİ VE KÜTLE ARASINDAKİ BAĞ
Arık, Higgs bozonunun fiziğin temel yapı taşlarından biri olduğunu ifade ederek, enerji ve kütle arasındaki ilişkinin Einstein’ın E=mc² formülüyle anlaşıldığını vurguladı. Bu bağlamda, Higgs mekanizmasının parçacıkların kütle kazanmasını sağladığını aktardı. "Higgs bozonunun tek özelliği kütlesidir ve bu mekanizma, evrendeki tüm kütlenin temelini oluşturur" dedi.
HIGGS BOZONU'NUN TEORİDEN GERÇEKLİĞE
Prof. Dr. Arık, Higgs mekanizmasının önemini şöyle açıkladı: "1964'te önerilen teori, parçacıkların kütlesiz olduğunu varsayıyordu. Ancak Higgs mekanizması sayesinde bu parçacıklar kütle kazandı. 2012’de CERN’de yapılan deneylerde Higgs bozonunun varlığı kanıtlandı. Bu, bilim dünyasında bir dönüm noktası oldu."
HADRON ÇARPIŞTIRICISI VE VERİ ANALİZİ
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın Higgs bozonunun keşfindeki rolüne değinen Arık, bu süreçte milyarlarca parçacık çarpışmasının incelendiğini söyledi. "Bu deneyler sayesinde parçacıkların izleri gözlemlendi ve yapay zeka büyük bir veri analizinde kritik rol oynadı. Higgs bozonunun kanıtlanması bu çarpışmalarla mümkün oldu" dedi.
CERN’İN TEKNOLOJİK KATKISI
Programda CERN’in bilim dünyasına katkıları da gündeme geldi. Arık, internetin temel protokollerinden biri olan World Wide Web’in (WWW) CERN’de veri paylaşımı amacıyla geliştirildiğini hatırlattı. "Bu, bilimsel araştırmaların günlük hayatımızdaki etkisine bir örnektir" ifadelerini kullandı.
Higgs bozonunun bilim dünyası için önemini bir kez daha vurgulayan Prof. Dr. Metin Arık, bu keşfin, parçacık fiziğinin en temel sorularından birine yanıt verdiğini belirtti. Arık, "Tanrı parçacığı, modern fiziğin vazgeçilmez bir parçası. Bu mekanizma, teorik fiziğin temel taşlarından biri olmaya devam ediyor" dedi.
Alp Yanardağ, programın sonunda Prof. Dr. Metin Arık’a teşekkür ederek, bilimsel konulara ilginin artmasının önemine dikkat çekti.
