Manisa’nın Soma ilçesindeki kömür madeninde 13 Mayıs 2014’te çıkan yangında 301 madenci yaşamını yitirdi. Facianın ardından madenci yakınlarının protestolarına polis müdahale etti. Yere düşen bir madenci yakının Başbakanlık müşaviri Yusuf Yerkel tarafından tekmelenmesi hafızalardan silinmedi. Faciada sorumluluğu bulunana kamu görevlilerinin yargılanmasına 10 yıl sonra başlanırken Soma katliamı davasında tutuklu sanık kalmadı. Madencileri savunan avukatlar ise tutuklu.
Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014’te Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’ye ait maden ocağında meydana gelen ve Türkiye’nin en büyük maden faciası olarak tarihe geçen Soma maden katliamı 10. yılında. Cumhuriyet tarihinin en büyük iş cinayeti olarak kayıtlara geçen, 301 işçinin yaşamını yitirdiği Soma katliamının göz göre göre geldiği dava tutanaklarına yansımasına rağmen bugün yargılanan hiçbir sanık tutuklu değil.
MADAN ZEHİRLİ DUMANLA DOLDU
Manisa’nın Soma ilçesindeki kömür madeninde vardiya değişimi sırasında, 787 işçinin bulunduğu maden giriş kısmının 400 metre altında, saat 15.10 civarında elektrik panosundan kaynaklandığı düşünülen bir yangın meydana geldi.
Madenin çıkış kısmına yakın olan işçiler dışarı çıkmayı başardı. Olayda, 300’den fazla işçi, çıkan yangın nedeniyle 800 metre derinlikte mahsur kaldı. Yangının etkisiyle maden ocağı zehirli dumanla doldu. Yapılan çalışmalar sonucu kurtulmayı başaran yaklaşık 30 işçi hastaneye kaldırıldı.
Maden ‘kazasında’ hayatını kaybeden işçilerden 17’sine yapılan otopsiler sonucu, ölüm sebeplerinin karbonmonoksit gazına bağlı zehirlenme olduğu ifade edildi. Olayda 301 madenci yaşamını yitirdi.
Soma faciasında kamu görevlileri 10 yıl sonra hakim karşısında! Duruşma ertelendi
ERDOĞAN PORTESTO EDİLDİ
Dönemin Başbakan’ı olan AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, maden faciasının yaşandığı bölgeye geldiğinde bir grup vatandaş tarafından protesto edildi. Vatandaşlar, “Hükümet istifa” şeklinde slogan attı.
MADENCİ YAKININA TEKME
Protestoların ardından konvoy hareket ederken Başbakanlık Müşaviri Yusuf Yerkel’in protestoculardan birini özel harekat polisleri yere yatırmışken tekmelemesi ise unutulmayan anlardan biri olarak hafızalara kazındı. Madenci yakınınu tekmeleyen Yerkel, Frankfurt’ta ticaret ataşesi olarak görevlendirildi.
DAVA 2018’de SONUÇLANDI
Beşi tutuklu toplam 51 kişinin yargılandığı dava Temmuz 2018’de sonuçlandı. 37 kişi beraat etti, 14 sanık “taksirle ölüme ve yaralamaya sebebiyet vermekten” ceza aldı.
Sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan 15 yıl, Genel Müdür Ramazan Doğru 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik 18 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum edildi.
Ancak Can Gürkan, 18 Nisan 2019’da yurt dışına çıkış yasağıyla tahliye edildi.
Mart 2020’de Soma katliamında hayatını kaybeden 11 işçinin yakınlarının başvurduğu Anayasa Mahkemesi’nden, ölen işçilerin Anayasa’nın 17’nci maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının ihlal edildiği kararı çıktı.
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 30 Eylül 2020’de, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği ve istinaf mahkemesinin onadığı kararı bozdu. Can Gürkan’ın da aralarında bulunduğu dört sanığa “olası kastla 301 kez öldürme ve 162 kez yaralama” suçundan ceza verilmesini istedi.
ÜYELER DEĞİŞTİ
Fakat bu sırada 12. Ceza Dairesi’nin üç üyesi değişti ve hemen sonrasında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 8 Ocak 2021’de 12. Ceza Dairesi’nin 30 Eylül kararına itiraz etti. Sanıklar hakkında “taksirle ölüme neden olmaktan” ceza verilmesi talep edildi.
Dosya, Yargıtay 12. Ceza Dairesi’ne geri döndü. Yeni heyet ikiye karşı üç oyla önceki kararını bozarak Can Gürkan’ın “bilinçli taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmaktan” yargılanması gerektiğini belirtti.
Onun da aralarında bulunduğu dört sanığın “bilinçli taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma” suçundan tekrar hakim karşısına çıkması kararlaştırıldı. Dava 13 Nisan 2021’de Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde tekrar görülmeye başlandı.
TUTUKLU SANIK KALMADI
2021’in Şubat ayında Ramazan Doğru, Akın Çelik, onun yardımcısı İsmail Adalı, hapis yattıkları süre göz önünde bulundurularak Soma İnfaz Savcılığı tarafından serbest bırakıldı. Soma davasında cezaevinde tutuklu sanık kalmadı.
Davanın dördüncü duruşması Haziran 2021’de görüldü. Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi, tutuksuz yargılanan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’a “bilinçli taksirle öldürme ve yaralamaya neden olma” suçundan 20 yıl; maden mühendisleri Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu’na 12’şer yıl 6’şar ay hapis cezası verdi.
Sanıklar tutuklanmadı.
İNFAZ DÜZENLEMESİYLE SERBEST
Son olarak Nisan 2022’de Yargıtay 12. Ceza Dairesi, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nin temyize giden kararının düzeltilerek onanmasına karar verdi.
Hapis cezaları onandı, kontrol teşkilatı başmühendisliği görevini yapmalarının yasaklanması kararı ise bozuldu.
Bianet’in haberine göre, 2020 yılındaki infaz düzenlemesinden yararlanan Gürkan’ın 20 yıllık cezasının infazı 10 yıla inecek, üç yıl denetimli serbestlik ve hapiste kaldığı 4,5 yıl düşürülecek ve cezanın 2 yıl 6 aylık infaz süresi kalacak. Yani toplam 7 yıl hapis yatmış olacak.
Üçe iki oy çokluğuyla çıkan karara daire başkanı Ahmet Er ve üye hakim Nadir Güngüneş şerh düştü, sanıkların “olası kastla öldürme suçundan” cezalandırılması; yani, 301 kez öldürme ve 167 kez yaralama suçundan binlerce yıl hapis cezasına çarptırılması gerektiğini bildirdi.
AVUKATLAR TUTUKLU
Soma Maden Faciası davasında tutuklu sanık kalmadı ancak dava dosyasını takip eden avukat Selçuk Kozağaçlı ve avukat Can Atalay tutuklu.