Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek maliyetinden yakınarak EYT için muhalefeti suçladı. Şimşek asgari ücret ve vergi paketiyle ilgili de konuştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomi gündemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Bloomberg HT-Habertürk yayınına katılan Şimşek, asgari ücret, emekli maaşı ve vergi paketi konularıyla ilgili konuştu, muhalefete yönelik suçlamalarda bulundu.
TÜRKİYE'NİN 'GRİ LİSTE'DEN ÇIKMASINI ÖVDÜ
Şimşek'in açıklamaları özetle şöyle:
"Gri listeden çıkışımız bir ekip çalışması. Daha önce mevzuat çalışması yapılmıştı ama en önemlisi uygulamadaki etkinlikti. Gri listeye girmek kolay çıkmak zor. İçişleri ve Adalet Bakanlığımızın desteği olmasaydı bu listeden çıkamazdık. Haziran ayından bu yana bir araya geldiğim bütün hazine bakanlarıyla bu konuyu konuştuk. Bizim finansal sistemimizin sağlıklı işlemesi ve itibarlı olması lazım. Listeden çıkmak büyük kazanım ama burada esas amaç Türkiye'nin güvenilebilir olduğunu ortaya koymaktı. Siyasi mülahazalar devreye girmesin diye FATF'ye bir mektup bile yazdık.
'DIŞARIDAN FON AKIŞI ÇOK GÜÇLÜ'
Son aylarda kaynak girişi güçlü oranda arttı. Şu an bu kaynak girişini nasıl yönetiriz onunla uğraşıyoruz. Sisteme çok Döviz girince aşırı TL basıyorsunuz. Bu da likidite fazlası yaratıyor. Rezerv yeterliliği bakımından neredeyse IMF kriterini yakaladık. Yurt içi bankalarla olan swapları neredeyse 5 milyar dolara indirdik. Vadesi gelmişken kapatıyoruz. Swap hariç net rezerv artı 12 milyar dolara yükseldi. Döviz rezervlerini endişe kaynağı olmaktan çıkardık. Reel bazda lirada bir miktar değerleme oldu. Esas hedefimiz enflasyonu kalıcı şekilde düşürerek nominal kurlarda istikrar sağlamak. Gri liste kararından sonra Moody's'in bunun olumlu yönde yansıyacağı yönünde değerlendirmesi var. Fon akışı son derece güçlü."
'OY BİRLİĞİ İLE ÇIKTIK'
Şimşek, Türkiye'nin FATF'ın gri listesinden çıkış kararının cuma günü oy birliğiyle alındığını ve tek bir ülkenin bile itirazda bulunmadığını bildirdi. Ancak bu karar zaten oybirliğiyle alınmak zorunda.
Şimşek konuyla ilgili şunları söyledi: "Terörizmin finansmanıyla mücadeleyi bir öncelik haline getirdik. Gri listeden Türkiye oybirliğiyle çıkarıldı. Tek bir ülke itiraz etmedi. Komşumuz Yunanistan bile 'güçlü şekilde sizi destekliyoruz' dedi. Listeden çıktık ama terörizmin finansmanıyla ilgili güçlü bir şekilde mücadele edeceğiz. MASAK'ın idari kapasitesi geliştirilecek. Yapay zekayı bu noktada devreye alacağız. Başardık, başarmaya devam edeceğiz."
CARİ AÇIK VE REZERV
Programın temelinde rasyonel politikalar ve yapısal reformlar var. Bu durum yatırımcı güvenini getiriyor. Bu durum reel kurda istikrarı getiriyor. O da beraberinde dezenflasyonu getiriyor. Programın özünde dengesizliklerin giderilmesi var. Türkiye'nin biriktirdiği dengesizliklerden bir tanesi dış açıktı. Geçen Mayıs ayında yıllık cari açık 57 milyar dolardı. Bu Mayıs ayında 26 milyar dolara muhtemelen inecek. Cari açık konusunda başarı sağlandı, bu başarıyı kalıcı hale getirmek lazım. Devletin aktif olarak işin içinde olduğu sanayi politikası ortaya koyacağız. Şu an rezerv birikimi şirketlerin ve vatandaşların portföy tercihleri ve dış kaynaktan geliyor.
EYT İÇİN MUHALEFETİ SUÇLADI
İkinci dengesizlik bütçe açığıydı. Geçen sene seçimden önce muhalefetin popülist iteklemesiyle EYT geçti. Geçen sene EYT'nin yıllık maliyeti finansman maliyetiyle birlikte 724 milyar TL oldu. Bütçe dengelerinin iyileşmesinde oldukça mesafe kat ettik. Ama kat edeceğimiz yol var. Gelecek sene bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 3'ün altına çekeceğiz
KKM'DEN DÜŞÜŞLE ÖVÜNDÜ
Üçüncü dengesizlik büyümedeki dengesizlikti. Büyümede yeniden dengelenmeyi sağladık. Enflasyonun ana kaynağı iç talep kaynaklı büyüme. KKM'de 44 haftadır kesintisiz olarak düşüş var. Bu durum para politikasının çalışmasını engelleyen bir faktör. KKM'yi giderek bir sorun olmaktan çıkarıyoruz. Bugün itibariyle şirketlerin KKM'deki vergi avantajı son buldu. Artık şirketler için bir istisna yok. Bireylerin KKM'den kazandıkları da vergiye tabi olacak. KKM'den çıkış hızlanacak.
'HEDEFİMİZ YIL SONU ENFLASYON'
Kalıcı refah artışı için en önemli konu istihdamdır. Bir her sene ortalama 690 bin istihdam sağladık 20 yılda. Geçici olarak tabii ki ekonomide bir yavaşlama sürecine gireceğiz. Enflasyondaki düşüşle birlikte reel ücret artışları yaşanacak. Mayıs ayında enflasyon yükseldi diyebilirsiniz ama son 12 ayın enflasyonu o. Piyasalar temkinli, henüz programı tam satın aldılar diyemeyiz. Önümüzdeki 12 ay için yüzde 31 enflasyon bekliyorlar. Bizim için önemli olan yıl sonunda enflasyonun yüzde 42'nin altına düşmesi, o zaman alım gücünün hissedileceği bir döneme gireceğiz.
'MUHALEFETİN POPÜLİST SÖYLEMLERİNE İTİBAR ETMEYECEĞİZ'
Dolar/TL 'de büyük dalgalar vatandaşları ve şirketleri tedirgin ediyor. Geçen sene mali itki vardı. Yüksek bütçe açığı yüksek enflasyon demek. Biz mali itkiyi geriye çekeceğiz. İnşaat maliyetlerinde artışın bu sene devamı için bir sebep yok. Geçen sene KDV'yi artırmıştık ama bu sene bir KDV artışı gündemde değil. Muhalefetin popülist söylemi olabilir ama biz bütün dengelere bakıyoruz. Muhalefetin popülist söylemine itibar etmeyeceğiz. Bizim tek bir amacımız var refah artışı ve refah artışının adaletli paylaşımı. Gelecek sene bütçe açısından daha farklı bir noktada olacağız. Kazandığı halde vergi vermekten imtina eden kesimlerle mücadele edeceğiz. Türkiye'nin risk primi geçen yıl 700 civarındaydı bu sene 270 baz puanlara geldi.
'ASGARİ ÜCRET BU YIL REEL OLARAK ARTMIŞ OLACAK'
Bizim için önemli olan dengesizliklerin giderilmesi ve bunu da kalıcı hale getirmek. Vatandaşımız bize inansın. Evet kolay bir süreç değil bu. Türkiye'nin sorunlarına kolaycı çözümler yok. Vatandaşımızı enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz. Asgari ücret AK Parti hükümetlerinde dolar bazında ciddi oranda arttı. Haziran 2024 itibariyle asgari ücret 524 dolar. Bu sene reel olarak asgari ücret artmış olacak. Asgari ücret yılbaşında yüzde 49 arttı. İlk 6 ayda enflasyon yüzde 20'lerde olacak. Yıl sonunda enflasyon piyasanın beklediği gibi olsa bile yüzde 42-43'lerde olacak. Gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde. Türkiye'de asgari ücret düşük değildir. Asgari ücreti vergi dışında bıraktık. Bu sene bunun bütçeye maliyeti 670 milyar TL. EYT ile birlikte emekli başına çalışan sayısı 1,5 seviyelerine indi. Enflasyon yavaşlayacak, vatandaşlarımıza reel büyümeden pay vermeye devam edeceğiz. Sabırla yola devam edersek bu enflasyonu düşüreceğiz. Bütün kesimlerin bir süre sabır göstermesi gerekecek. 2025'ten itibaren küresel finansal koşullar elverişli olacak. Bu dış kaynak noktasında elimizi güçlendirecek.
'GEÇİM SORUNU TABİİ Kİ VAR...'
Geçim sorunu var mı? Tabii ki olacak, kolay değil. Ancak biz refahı artıracağız. İşletmelerimiz, şirketlerimiz tabii ki bunun çok üzerinde verebiliyorsa verebilmeli. Biz asgari ücreti vergi dışı bırakmışız. Bu sene bütçeye maliyeti 670 milar TL’nin üzerinde. Bu sene EYT’nin finansman maliyeti dahil 724 milyar TL. Biz 37-38-39-40’lı yaşlarda vatandaşlarımızı emekli etmeseydik… Bütçeden bu ödemeleri yapmak zorundayız, bunu da borçlanmak zorundayız. EYT’yi meydanlarda muhalefet pohpohladı. Alım gücü düşmüyor çünkü enflasyon yavaşlayacak. Türkiye bu dengesizlikleri giderdikçe alım gücü artacak. Ancak kolay değil. Kolay olsaydı 80'li, 90'lı yıllarda düşürürlerdi. 2000'li yıllarda Ak Parti hükümetleri bunu yaşardı. Şimdi sabırla bunu yeniden düşüreceğiz. Şirketlerimiz daha ucuza borçlanacak, vatandaşımızın alım gücü artacak ancak bütün kesimlerin bir süre sabır göstermesi lazım. Küresel finansal koşullar elverişli hale gelecek. 2025'ten itibaren dünyada faiz indirimleri gelecek. Bu da dış kaynak konusunda elimizi güçlendirecek.
'TARTIŞILAN VERGİ PAKET BİZİM SÜZGEÇİMİZDEN GEÇMEDİ'
Piyasada üzerine tartışılan paket, kapsam itibarıyla bizim süzgecimizden geçmiş bir paket değildi. Bütün gelen önerilerin bir şekilde toparlandığı bir metin piyasada dolaşıyor. Şu anda geldiğimiz noktada bahşişin vergilendirilmesi gündemimizde hiçbir zaman olmadı. Sektörden böyle bir talep gelmiş, arkadaşlar taslağa koymuş. Ancak bizim paketimizde, çalışmamızda yok. Şu anda birçok kesim vergiden imtina etmeye çalışıyor. Ciddi bir kayıtdışılık var. Biz bununla mücadele ederek sonuç alacağız. Verginin tabanını büyüterek sonuç alacağız. İstisnaları kaldırarak sonuç alacağız. Vergide adaleti tesis edeceğiz. Çok kazanandan çok, az kazanandan az.
'DOĞRUDAN VERGİ GELİRLERİ DÜŞÜK'
OECD ülkelerinde toplanan tüm vergilerin milli gelire oranı %34. AB ortalaması yüzde 41’in üzerinde. Türkiye’de yüzde 20,8. En düşük vergi yüküne sahip ikinci ülkeyiz. OECD ülkeleri içerisinde. Dolaylı vergilerin milli gelire oranı yüzde 9,1. AB’de bu oran 13,6. Sorun, doğrudan vergi gelirleri Türkiye’de düşük. Yani şirketlerden aldığımız vergiler. Vatandaşımıza yeni bir vergi yükü getirmek değildir amacımız. Asgari ücreti vergiden istisna bizim hükümetimiz kıldı. Eskiden en düşük gelir vergisi dilimi yüzde 22’ydi. Bunu yüzde 15’e düşürdük. En düşük gelir vergisi oranı 35’ti bunu 40’a çıkarttı AK Parti hükümeti. Geçen sene gelir gelmez kurumlar vergisini yüzde 20’den 25’e çıkarttık. Dolayısıyla kopartılan yaygaralar doğru değil. KDV şu anda birçok gıda ürününde yüzde 1. Çiftçimizin gübresinden yeminden sıfır KDV alıyoruz. Birçok sektörde indirimli KDV oranı uyguluyoruz. Hanelerde kullanılan elektrikte KDV’yi biz indirdik. 850 bin esnafımızı tamamen vergiden muaf hale getirdik. Biz bu vergi paketinde yurtdışı merkezli çok uluslu şirketlerden asgari yüzde 15 kurumlar vergisi Yurtiçinde kurumlar vergisini çalışıyoruz. Avukatlarımızın yıllık ortalama beyan ettiği mathrah 17500 TL. Bunlar çok düşük rakamlar. Biz bunları takip edip, izah isteyeceğiz. Kayıt dışıyla mücadele edeceğiz. Biz şunu anlatmaya çalışıyoruz. Asgari kurumlar vergisini, asgari gelir vergisini, kayıt dışılıkla mücadele ve istisnaların kaldırılmasını konuşuyoruz.
'KRİPTO VARLIKLARI VERGİ KAPSAMINA ALACAĞIZ'
Kripto varlıkları vergi kapsamına alacağız. Belki bu pakette değil ancak bir sonraki pakette borsa kazançlarının da vergilendirilmesini çalışıyoruz.
'ÇOK KAZANANLARI BURADAN UYARIYORUM'
Biz işletmelerde artık hasılat tespitine gideceğiz. Kasaya oturacağız, sabahtan kapanışa kadar hasılat tespiti yapacağız. Bunu değişik günlerde, değişik aylarda tekrarlayacağız. Beyan bununla uyumlu değilse ‘izah’a davet edeceğiz. Bunun için de yetki talep edeceğiz. 2023’te 454 bin firma zarar beyan etmiş. Sembolik kâr beyan edenleri de eklerseniz, kurumlar vergisine tabi şirketlerin yarısından fazlası vergiden kaçmaya, kaçınmaya çalışıyor. Biz şu anda Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak yapay zeka ile ilgili rapor hazırlayabilirim diyen olursa kapımız açık. 1,2 milyon mükellefimiz zarar beyan etti. Büyük bir kısmının beyanları ile hasılatları konusunda büyük uyumsuzluklar var. Çok kazananları buradan uyarıyorum. Kayıt dışı çabalarının cezaları ağırlaşacak. Denetimleri sıklaştıracağız. Giderek daha çok algoritmaları ve yapay zekayı devreye alacağız.
VERGİ PAKETİNDE NELER VAR?
Bugünkü vergi paketinde ne var diye sorarsanız. Bizim süzgecimizden geçen, Çok uluslu şirketlerden asgari kurumlar vergisi Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketlerden asgari kurumlar vergisi. Yap-işlet devret kapsamında yapılan firmaların vergi oranını kurumlar vergisinin üzerine çıkartmayı arzuluyoruz. Taslak çalışmamızda, bahşiş, moto kurye yok.
YURT DIŞI ÇIKIŞ HARCI TARTIŞMALARI
Yurt dışı çıkış harcı, 2001 yılına kadar 100 dolar olarak uyulanmış. Bizim hükümetlerimiz döneminde aşağı çekilmiş. Geçen sene Türkiye çok büyük bir deprem felaketi yaşadı. Biz de bunun yaralarını halen sarmaya çalışıyoruz. Geçen sene 1 trilyonun üzerinde bir kaynak harcandı. Bu sene de 1 trilyonun üzerinde bir rakam harcanacak. Biz bu çıkış harcını artırmayı planlıyoruz. 23 yaşına kadar bu harcın alınmaması gündemde. Sonu nasıl olur bilmiyorum. İmkanı olmayan birisi yurtdışına gidebilir mi? Biz de imkanı olandan vergi alınmasını taslağa aldık. Taslak ham bir taslak. Yurt dışı çıkış harcında taslağın son hali verilmedi. Parti Grubumuz alacak, siyasi bir süzgeçten de geçecek bu paket. Cumhurbaşkanımız, bakanlar kurulu da inceleyecek. Biz geçici düzenleme peşinde değiliz. Vergide adaleti pekiştirmek, vergide uyumu artırmak amacımız.
'CARİ HARCAMALARI YÜZDE 10 KESTİK'
Kamuda genişleme dönemini de biz geride bırakıyoruz. Biz cari harcamaları yüzde 10 kestik. Artık net bazda kamuya eleman almayacağız, taşıt girişi olmayacak, yeni bina satın alması... Deprem nedeniyle riski olanlar tabii ki yenilenecek ancak depremi zaten istisna kıldık. Kamuda tasarrufa başladık.
'BORSA GELİRLERİ ŞU ANKİ PAKETİN KONUSU DEĞİL'
Sermaye kazançlarının ilave vergilendirilmesi ilave çalışma gerektiriyor. Borsa gelirleri şu andaki paketin konusu değil. Üzerinde çalışıyoruz. Hiçbir alan kayıt dışı kalmayacak. Bütün kazançlar makul düzeyde vergilendirilecek. Vergilendirilmemiş alan kalmayacak.
'ÇİFT MAAŞ ALMAM SÖZ KONUSU DEĞİL, BÜYÜK FEDAKARLIK YAPIYORUM'
Benim çift maaş almam söz konusu değil. Ben büyük fedakarlık yaparak, ülkemi sevdiğim için bu sorumluluğu taşıyorum. Maddi ve manevi olarak büyük bir fedakarlık yaptığım çok net. Türkiye’de kamu iktisadi teşebbüsler var. Kamuyu temsilen bu şirketlerde görevler yapanlar var. 5 yerde de görev yapsa sadece bir yerden maaş alıyorlar. O maaşı da şimdi sınırlandıracağız. Üst limit getireceğiz. Kamu adına özel sektöre geçen bir şirkete temsil yetkiniz varsa o maaşın fazlası hazineye gelecek. Üst düzey bütün arkadaşları liyakat üzerine görevlendiriyoruz. Bu ilave çalışma demek. Ancak o ücreti sınırlandıracağız. Üst limit getireceğiz.
https://twitter.com/tele1comtr/status/1807724158408646685
'TOGG'UN ZIRHLI ARACI ÇIKARSA TABİİ KULLANIRIZ'
Değişik araçları kullanıyoruz. Güvenlik kaygısına göre belli yerlere zırhlı araçla gidiyoruz. Türkiye’de bir terör tehdidi var. Yarın Togg’un zırhlı aracı çıkarsa tabii ki kullanırız. Ben memnunum. Ancak şu anda yok. Bazı kesimlere ne söyleseniz fayda etmez. Ben genelde takip etmiyorum. Bana arkadaşlar aktarıyorlar. Bizim bir programımız var. Biz bu programı uygulayarak ülkemizin dengelerini düzeltme çabası içerisindeyiz. Bu programı da güçlü bir şekilde uyguluyoruz ve başarılı bir şekilde ilerliyor. Yapıcı eleştiriler başımızın üzerine. Öyle kaliteli insanlar var ki, bazen ziyarete geldiklerinde bu eleştirlerini söylüyorlar. Bize düzeltme imkanı sunuyorlar. Biz mükemmel değiliz. Ancak eleştiri partizanca yapılıyor, kazanımlar görmezden geliniyorsa ben onlara itibar etmiyorum. Dedikodular üzerinden partizanca yapılan paylaşımlara harcayacak zamanımız yok. Biz güçlü bir şekilde programı uygulayacağız. Enflasyonu kalıcı şekilde düşüreceğiz.
'HERKESE BU PROGRAMI ANLATTIK'
Bayramın dördüncü günü Londra’a geçtim. Uluslararası yatırım bankasının dünyanın önde gelen üst düzey fon yöneticileri vardı. Onun da toplantısına katıldım. İngiltere'de Eximbank ile de bir araya geldik ve programı anlattık onlara da. Herkese bu programı anlattık. Türkiye'nin gelişimini anlattık. Türkiye, potansiyeli inanılmaz olan bir ülke Biz rasyonel politikalarla yapısal reformları bir araya getirdik ve çok güçlü bir proje ürettik. Başardıkça bu programa olan ilgi artıyor. Önümüzdeki dönemde, şu anda sıcak para gibi görünen para uzun vadeli enstrümanlara dönüşecek. 60 milyar doların üzerinde uzun vadeli ve son derece düşük maliyetli kaynak getirme konusunda anlaşmalar yaptık.
'ENFLASYON DÜŞÜNCE PROGRAM DAHA ANLAMLI HALE GELECEK'
İlk düşüşü haziranda göreceğiz ancak esas düşüş temmuz, ağustos, eylülde olacak. Eylülde belki 40’lı rakamları göreceğiz. Enflasyon düşünce bu program daha anlamlı hale gelecek. Asya’ya daha çok gitmem gerekebilir önümüzdeki süreçte. İnanılmaz bir ilgi var. 1,5 gün kaldım ve aralıksız toplantılar yaptık. İnanılmaz bir ilgi var. Sadece finans sektörü temsilcileri değil şirketlerle bir araya geldik. Dijital dönüşüm, sanayi dönüşümü, konusunda nasıl ortaklıklar kurulabilir şeklinde görüşmeler gerçekleştirdik. Hikayeniz güçlü olunca işiniz çok kolay.
