Ressam, yazar ve tiyatrocu Mehmet Güleryüz hayatını kaybetti

Ressam, yazar ve tiyatro oyuncusu Mehmet Güleryüz, kansere yenik düştü. Ünlü sanatçı 86 yaşında hayatını kaybetti.

Çağdaş Türk sanatının duayen isimlerinden biri olarak kabul edilen Mehmet Güleryüz, bir süredir kanser tedavisi gördüğü Paris’te 86 yaşında yaşamını yitirdi.

Ayşegül Sönmezay, “Güldüğüme Bakma-Mehmet Güleryüz Kitabı”nda Güleryüz ile birçok söyleşi yapmıştı.

Uzun soluklu, 120 kasete güçlükle sığan söyleşiydi.

O günlerde 40’ıncı sanat yılını tamamlayan, dolayısıyla “sanat” ve “sanatçı” kavramlarına ilişkin pek çok cevaba ulaşmış, tüm yaşam boyunca olduğu gibi açıksözlü, korkusuz, kendini de yanlış bulduğu şeyleri de itiraf etmekten çekinmeyen, tavırlı, Ressam Mehmet Güleryüz anlatıyordu…

Kitaptan;

“Güleryüz sadece kendini, kavgasını ve başarılarını değil, Türkiye’nin son kırk yılını, bu yılların kültür ve sanat ortamını deşifre ediyor, “sanatçıyım” diye kendine bir yer edinmeye çalışanları, Akademi çevresinde olup bitenleri ele veriyor.

Her zaman ‘tavır almış,’ çoğulun değil bazen tekilin sesi olmaktan çekinmemiş, sivri dilli, kurduğu her cümlede parlak bir zekanın kıvraklığını göreceğiniz Mehmet Güleryüz hayatını anlatırken asla ‘sanatçı duruşu’nun bir özetini yapıyor:

Karşı koymak gerekiyordu…”

İşte; Türkiye’nin sayılı resim ustaları arasında yerini almış olan, dünyanın önemli sanat çevrelerine göre yeni-anlatımcı resmin örneklerini veren, deseni resmin şeması olmaktan çıkaran Mehmet Güleryüz’ün, çocukluğunda başlayan ve hala devam eden kavgasının öyküsü…”

****

86 yaşında Paris’te vefat etti Mehmet Güleryüz…

Bir “değerimiz”di…

Çağdaş Türk resim sanatının önemli isimlerindi.

Sanatçı, güçlü desen çalışmalarıyla dikkat çekerdi.

“Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi’nde N. Arslan imzalı maddede Güleryüz için ‘Toplumsal eleştirinin ön plana çıktığı, dışa vurumcu figüratif resimleriyle tanınır’ denmiş.

Cem Erciyes de Oksijen’de yazmıştı;

“Hakikaten toplumsal eleştiri ve aktivizm, Güleryüz’ün hayat hikâyesinin de resminin de önemli bir parçası…”

****
Mehmet Güleryüz, 1998 yılında Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanlığı döneminde kendisine verilen Devlet Sanatçısı unvanının iptali için Danıştay’a başvurdu ve 2000 yılında bu unvan geri alındı.

Sanatçı, 2013 yılından itibaren Paris’te kendi sanat atölyesinde çalışmalarını sürdürüyordu…

Sanata, hayata bıraktığı izlere renklere saygıyla…

MEHMET GÜLERYÜZ KİMDİR?

Mehmet Güleryüz, 1938 yılında İstanbul’da doğdu. Gürcü asıllı bir aileden olan Güleryüz, liseyi Saint Benoit Fransız Lisesi’nde tamamladı. 1958 yılında şimdiki adıyla Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi olan İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümüne uygulamalı yetenek sınavını kazanarak kaydını yaptırdı. Dört yıl boyunca gördüğü sanat eğitimini bölümünün birincisi olarak 1966 yılında tamamladı. Bu dönemde resim eğitiminin yanı sıra tiyatro çalışmalarına da zaman ayırarak; oyunculuğunu geliştirdi ve profesyonel oyunculuğa 1963 yılında Asaf Çiğiltepe’nin yönetimindeki Arena Tiyatrosu’nda başladı. Aynı yıl kişisel olan ve çoğunluk çalışmalarını desen oluşturan ilk sergisini de açtı.

Kazandığı devlet bursu ile resim ve Lithografie ihtisası yapmak üzere gittiği Paris’te Pont des Arts’da ilk heykellerini yaptı. Taş baskı ve yüksek resim dallarında kendisini geliştirerek 1975 yılında yurda döndü. Beş yıl boyunca mezun olduğu akademinin resim bölümünde öğretim görevliliği yaptı. 1980 yılında New York’a gitmek üzere görevinden istifa etti. 1984 yılına kadar kaldığı New York’tan 1985 yılında istanbul’a geri dönerek 2000 yılına kadar kendi adını taşıyan atölyesinde sanat eğitimi dersleri verdi. Bu arada, 1986’da Kalın adlı sanat dergisinin yayımını gerçekleştirdi. 1988’de yirmi beş yıllık birikimini Galeri Nev Sanat Galerisi’nin girişimi ile metni, Nan Freman’a ait kitabı ile birlikte İstanbul’da ilk Retrospektif sergisini açtı. 1989’da üstlendiği Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği kurucu başkanlığını 1992 yılına kadar sürdürdü. 14 resimden oluşan Karşı Rüzgâr serisini 1991 yılında Ankara Shearaton Oteli için sürekli sergilenmek üzere gerçekleştiren sanatçı, 1992’de Polat Rönesans Oteli Lobisi için yedi modülden oluşan seriyi de tamamladı.

Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanlığı döneminde kendisinin de aralarında bulunduğu 89 kişiye verilen Devlet Sanatçısı unvanının iptali için danıştaya 1998 yılında başvurdu. İki yıl sonra, 2000 yılında kazanılan dava sonucunda unvanlar geri alındı. Sanatçı 2013 yılından bu yana Paris’te kendi sanat atölyesinde çalışmalarını sürdürüyordu.

Ödüller

1966 Mezuniyet Yarışması Birincilik Ödülü

1979 Sedat Simavi Vakfı Ödülü, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Festivali (Altın Madalya)

1987 Uluslararası İskenderiye Bienali, Üçüncülük Ödülü

1990 İstanbul Eğitim ve Kültür Vakfı, Yılın Ressamı

1995 Nokta Dergisi Doruktakiler Plastik Sanatlar Ödülü

2000-2001 Yılın Sanatçısı, Ankara Sanat Kurumu

2003 Resimde Onur Ödülü, Beykent Üniversitesi

2007 20’ Festival International des Arts Plastiques – Mahres – Tunus Onur Ödülü

2007 2. Altın Lale Güzel Sanatlar ‘En İyi Ressam’ Ödülü

Eserlerinin yer aldığı koleksiyonlar

İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi

Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi

İstanbul Modern Sanat Müzesi

Sakıp Sabancı Koleksiyonu

Merkez Bankası Çağdaş Türk Resmi Koleksiyonu

Fransa Kültür Bakanlığı Koleksiyonu

Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Koleksiyonu

Eczacıbaşı Koleksiyonu

New York Üniversitesi Koleksiyonu

Karl Hermann Klock Koleksiyonu, Duisbourg

Yer aldığı tiyatro oyunları

1960 Akademi Tiyatrosu – Şehirli Kız

1960 Zahne-Z – Güneşte 10 Kişi

1961 Akademi Tiyatrosu

1961 Adım Tiyatrosu – İp

1963 Arena Tiyatrosu – Kral Übü

1963 Arena Tiyatrosu – Arslan Asker Schweik

1963 Arena Tiyatrosu – Başkalarının Kellesi

1963 Arena Tiyatrosu – Kayıp Mektup

1998-2001 İstanbul Devlet Tiyatrosu – Bir Küçük İş İçin Yaşlı Bir Palyaço Aranıyor

Oynadığı dizi ve filmler

1990 Kurtuluş

1994 Bir Yaz Yağmuru

1996 Köstebek

1997 Kuşatma

1997 Bir Doğu Masalı

2003 Crude

2007 Sis ve Gece

Kaynak: Oksijen