NATO liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya operasyonunun birinci ayında, Belçika'nın başkenti Brüksel'de bir araya geldi. Ortak bildiride Rusya operasyonunun küresel güvenliği tehdit ettiği belirtildi.
Dünyanın gözü ve kulağı bugün Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenen NATO Zirvesi’nde... NATO ülkelerinin devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı NATO Zirvesi, Belçika'nın başkenti Brüksel'deki NATO karargahında yapıldı. Türkiye'yi AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın temsil ettiği toplantıya 30 müttefik ülkenin liderleri katılıyor. Toplantı öncesinde aile fotoğrafı çektiren liderlerin gündeminde Rusya'nın Ukrayna'ya operasyonu sonrasındaki gelişmeler vardı. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, NATO liderlerinin Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve Slovakya'da 4 savaş grubu konuşlandırarak ittifakın doğu kanadını güçlendirmeyi kabul ettiklerini ifade etti. NATO alınan kararların oybirliği ile alınması Türkiye'nin de ittifakın doğu kanadının güçlendirilmesi kararına "evet" oyu verdiği anlamına geliyor.ORTAK BİLDİRİ: RUSYA ASKERLERİNİ UKRAYNA'DAN ÇEKMELİ
Zirve sonrası NATO bildirisi yayımlandı. Bildiride Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarının küresel güvenliği tehdit ettiği belirtildi. Bildiride "Çin, Rusya'nın savaşına herhangi bir şekilde destek olmaktan kaçınmalı. Putin, Ukrayna'aki askerlerini çekip savaşı sonlandırmalı. İttifakın her karış toprağını savunmayı sürdüreceğiz. Rusya'nın sivillere yönelik saldırılarını şiddetle kınıyoruz. Genel Sekreter Stoltenberg, 30 Eylül 2020'ye kadar görevde kalacak. Ukrayna'ya saldırılardan Belarus'u sorumlu tutuyoruz" denildi.'SİBER GÜVENLİK VE EKİP YARDIMI YAPMA KARARI ALDIK'
Zirve sonrası da açıklama yapan Stoltenberg Ukrayna'daki durum nedeniyle bir yıl daha NATO Genel Sekreteri olarak kalacağını açıkladı. Stoltenberg "Ukrayna'ya biyolojik, kimyasal, radyolojik ve nükleer tehditlere karşı koruma sağlamak için siber güvenlik ve ekipman yardımı yapma kararı aldık" açıklamasını yaptı. Stoltenberg, şöyle devam etti: "Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, bize teşekkür etti. Bugün NATO liderleri daha fazla destek konusunda uzlaştı. 4 NATO ülkesinin lideri Ukrayna'ya desteğimizi onayladı. Baltık denizinden Karadeniz'e kadar desteğimizi artıracağız. Rusya'ya yaptırım uygulamaya devam edeceğiz. NATO liderleri caydırıcılığı artırmak için anlaştı. Doğu kanadında daha fazla askerimiz olacak. Denizaltı ve hava filomuzu güçlendiriceğiz. Savaş gemileri kalıcı olarak görev olacak. Bunların detaylarına Haziran ayında Madrid'de gerçekleştirilecek olacak zirvemizde karar vereceğiz. Ukrayna'ya tanksavar ve drone yardımında bulunacağız. Daha fazla insani ve finansal yardım gerçekleştirilecek. Bu konuda müttefikler Rus tehditi ve baskısında Bosna Hersek gibi ülkere yardım etmek için anlaştık. Aynı zamanda Pekin'e Rusya'ya destek olmaması konusunda çağrıda bulunduk. Çin'in Rusya'da barışçıl bir çözüm için nüfuzunu kullanmasını önerdik. Belarus'u da aynı zamanda Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarında sorumlu tuttuk. Sonuç olarak, NATO savunma konusunda yatırımlarını artırmasında anlaştı. Avrupa ve Kuzey Amerika birlikte durmaya devam edecektir." NATO'nun Doğu Avrupa'daki uzun vadeli duruşunun değerlendirileceği zirve kapsamında devlet ve hükümet başkanları dün akşamdan bu yana Brüksel'de ikili görüşmeler yapmaya başlamıştı. Toplantının bitmesinden sonra da bazı liderlerin NATO karargahında ikili görüşmelerinin devam etmesi öngörülüyor.STOLTENBERG AÇILIŞTA KONUŞTU
Zirvenin açılış konuşmasını yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Rusya'da savaşa karşı cesurca konuşanların da farkındayız. Seslerini duyuyoruz. Onlar önemli" dedi. Güvenlik açısından kritik bir zamanda toplandıklarını belirten Stoltenberg, "Kremlin'in nedensiz saldırganlığını kınamakta ve Ukrayna'nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiğimiz destekte birleştik" dedi. Savaşın sonunu getirmek için Rusya’yı mali olarak hedef almaya devam etmekte kararlı olduklarını ifade eden Stoltenberg, "Özgürlükleri ve hakları için savaşan Ukrayna silahlı kuvvetlerinin ve Ukrayna halkının büyük cesaretini saygıyla takdir ediyoruz. Rusya'da savaşa karşı cesurca konuşanların da farkındayız. Seslerini duyuyoruz. Onlar önemli" şeklinde konuştu. Bugünkü toplantıda müttefiklerin Ukrayna’ya desteğini görüşeceklerini ve NATO’nun şimdi ve gelecek yıllarda savunmasını güçlendirme çabalarına da değineceklerini ifaden eden Stoltenberg, “Halihazırda karada, denizde ve havada daha fazlasını yapıyoruz. Bu, Avrupa'daki yeni bir güvenlik gerçeğine yanıt vermek için gereklidir” dedi. Stoltenberg dünkü açıklamasında ise "Yarınki zirvede daha fazla karar alacağız. Caydırıcılığımızı yeniden konumlandırmalıyız." diyerek, ittifakın doğu kanadındaki güçlerin sayısını kara, hava ve denizde artıracaklarını, ilk aşama olarak Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Slovakya'ya daha fazla asker konuşlandırılacağını bildirmişti.ERDOĞAN, MACRON'LA GÖRÜŞTÜ
Toplantıdan önce Erdoğan, Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron ile bir araya geldi. Erdoğan'ın yoğun bir ikili görüşme trafiği bulunuyor.TOPLANTININ ARDINDAN ERDOĞAN'DAN AÇIKLAMA
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO zirvesi sonrası yaptığı açıklamada Türkiye'nin Montrö'nün yetkilerini Rusya-Ukrayna savaşında gerilimi azaltmak için kullandığını belirtti. Erdoğan, NATO üyelerine seslenerek "Savunma sanayimizin önüne bizzat bazı müttefiklerimiz tarafından konan kısıtlamaların artık kaldırılması ortak menfaatimizedir." dedi. Erdoğan NATO zirvesi yaptığı konuşmada şunları söyledi: "NATO'nun bir kez daha dayanışma mesajı vermesi anlamlıdır. Stoltenberg'e gösterdiği liderlik için teşekkür ederim. Kırım'ın ilhakına her zaman karşı çıktık. Türkiye, Ukrayna-Rusya durumunda özel bir konumda yer alıyor. Bölgemizde sulhun hakim kılınması için çabalıyoruz. Müzakereleri yakından takip ediyor ve destekliyoruz. İki ülkeyle de yoğun temas halindeyiz. Müzakereleri de yakından takip ediyoruz. Ukrayna'nın bağımsızlığı temel öncelik olmalı. Montrö'nün yetkilerini gerilimi azaltmak için kullanıyoruz. Nihai çözümün Rusya ve Ukrayna ile uluslararası kamuoyunun kabul edeceği muteber bir formüle dayanması gerektiğini düşünüyoruz." Türkiye ittifak dayanışması ruhunu esas alarak NATO'nun caydırıcı ve savunma tedbirlerine gerekli katkıyı vermeyi devam ettirecektir. Savunma sanayimizin önüne bizzat bazı müttefiklerimiz tarafından konan kısıtlamaların artık kaldırılması ortak menfaatimizedir. Müttefikler arasında gizli-açık ambargoların bırakın uygulanmasını, gündeme dahi gelmemesi gerekir. Bu konudaki beklentilerimizi liderlerle paylaştım. Geldiğimiz noktada başta BM Güvenlik Konseyi olmak üzere küresel güvenlik mimarisinin ciddi bir reforma tabi tutulması kaçınılmazdır. Bu evlatlarımıza karşı bir sorumluluktur. Zelenskiy, Türkiye'nin arabulucu rolü üstlenmesini bizzat istiyor. Rusya'nın buna olumsuz tavrı söz konusu değil. Putin ve Zelenskiy ile görüşmelerinizi devam ettireceğiz. Amacımız iki lideri bir araya getirmek."ABD BAŞKANINDAN AÇIKLAMA
ABD Başkanı Joe Biden, NATO Liderler Zirvesi sonrası yaptığı açıklamada Rusya'nın kimyasal silah kullanması durumunda karşılık vereceklerini söyledi. Biden konuşmasında şunlara değindi: "Amerikalı ve başka şirketlerin Rusya'nın korkunç davranışından dolayı çekildiğini biliyoruz. Çin'in de ABD ve Avrupa'yla ekonomik büyümeyi düşündüğünü biliyoruz. Eğer Rusya'ya yardım ederse kendini zor duruma düşüreceğini biliyor. Elimizdeki istihbarat bilgileri ile fazla bir şey söylemeyeceğiz. Yarın veya pazartesi Ursula Çin'le görüşecekti. 1 Nisan'da görüşeceklermiş. Çin aslında ekonomik geleceğinin batıya çok bağlı olduğunu Rusya'dan ziyade çok iyi görüyor. Umit ediyorum ki Çin Başkanı da bu yardımları Rusya'ya yapmaz. NATO ve AB'nin sistem tesis etmesi gerekiyor. Bir teşkilat altında yatırımları kim deldi, henüz bunu yapan bir oluşum yok. 100 bin Amerikan gücüne ek olarak Avrupa içerisinde NATO; Macaristan, Slovakya, Bulgaristan'da muharebe grupları konuşlandırıyor. Daha önceki konuşmalarımızda aslında bu uyumu Putin'in beklemediğini anlatmıştım. NATO hiç olmadığı kadar uyum içerisinde. Putin tam tersi bir etki yaratmış durumda. Bizler ilkeler içinde hareket ediyoruz Kimyasal silah tehdidiyle ilgili öncelikle şunu söylemek istiyorum. Eğer Rusya kullanırsa tabii ki mukabele edeceğiz. Kullanılan silahların içeriğine göre bizim de müdahalemiz değişecektir." https://tele1.com.tr/ukraynada-son-durum-yikim-giderek-artiyor-zelenskiden-yeni-cagri-geldi-589166/
Muhabir: Alp Yanardağ