Rakamlar beklentileri aştı! İşte AKP’nin enflasyon oyunu…

Yayın tarihi: 3 Şubat 2020 Pazartesi 10:33 am - Güncelleme: 4 Şubat 2020 Salı 8:44 am

Yılın ilk enflasyon rakamları beklentilerin üzerinde geldi. Ocak ayında yıllık enflasyon yüzde 12,15 olurken, on iki aylık ortalama ise yüzde 14,5’e çıktı. Enflasyonu düşük göstermek için çeşitli yöntemlere başvuran AKP iktidarı bu kez de sepetteki ürünlerin ağırlıklarını düşürdü. Güncellemede dikkati çeken ise enflasyonu en çok etkileyen gıda, ulaştırma, konut, enerji gibi hem tüketim çok olduğu hem de fiyat değişimlerinin vatandaşı direkt etkilediği grupların ağırlıklarının düşürülmesi oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, enflasyon’da 2020 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %1,35, bir önceki yılın Aralık ayına göre %1,35, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,15 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,52 artış gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyatları yüzde 15,71 arttı.

Merkez Bankası’ndan hükumete enflasyon mektubu

EN DÜŞÜK ARTIŞ HABERLEŞME GRUBUNDA

Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, %5,66 ile eğlence ve kültür, %6,00 ile giyim ve ayakkabı ve %7,51 ile ev eşyası oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %42,21 ile alkollü içecekler ve tütün, %15,11 ile eğitim ve %15,01 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ocak ayında azalış gösteren diğer gruplar ise, %1,44 ile ev eşyası, %0,25 ile haberleşme ve %0,02 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ocak ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %4,88 ile çeşitli mal ve hizmetler, %4,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %3,96 ile sağlık oldu.

OCAKTA FİYATI EN ÇOK ARTAN ÜRÜN PATLICAN OLDU

Tüketici fiyatları bazında ocakta en yüksek fiyat artışı yüzde 81,46 ile patlıcanda gerçekleşirken, en çok ucuzlayan ürün yüzde 14,22 ile çocuk kazağı oldu.

TÜİK verilerine göre, patlıcandaki fiyat artışını, yüzde 35,81 ile domates, yüzde 30,9 ile mandalina izledi.

Ocakta fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 24,45 ile salatalık, yüzde 22,38 ile ulaşım araçlarıyla ilgili hizmet ücreti, yüzde 21,63 ile resmi evraklarla ilgili hizmet ücreti, yüzde 20,61 ile yeşil soğan, yüzde 20,54 ile sivri biber, yüzde 20,04 ile kuru soğan, yüzde 19,45 ile kabak, yüzde 16,54 ile limon yer aldı.

Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 14,22 ile çocuk kazağında gerçekleşti. Bunu yüzde 13,65 ile kadın gömleği, yüzde 13,16 ile kadın elbisesi, yüzde 13,06 ile kadın hırkası, yüzde 12,89 ile kadın kabanı, yüzde 11,68 ile kadın kazağı, yüzde 10,96 ile erkek ceketi, yüzde 9,75 ile çocuk için spor kazağı (sweatshirt), yüzde 9,73 ile erkek montu izledi.

Merkez Bankası, 2020 yıl sonu enflasyon ve dolar tahminini açıkladı

268 MADDENİN ORTALAMA FİYATI ARTTI

Ocak 2020’de, endekste kapsanan 418 maddeden, 125 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 25 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 268 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2020 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %0,34, bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,34, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,93 ve on iki aylık ortalamalara göre %13,66 artış gerçekleşti.

BEKLENTİLERİ AŞTI

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistlerin ocak ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,14 olmuştu. Ekonomistlerin yıl sonu enflasyon beklentisinin ortalaması ise yüzde 9,91 olarak belirlenmişti.

TÜİK ENFLASYON SEPETİNİ GÜNCELLEDİ

Öte yandan TÜİK, her yıl olduğu gibi bu yıl da enflasyon sepetini güncelledi. Güncellemede dikkati çeken ise gıda, ulaştırma, konut, ev eşyası, giyim ve ayakkabı gibi hem tüketim çok olduğu hem de fiyat değişimlerinin vatandaşı direkt etkilediği grupların ağırlıklarının düşürülmesi oldu.

Gıdanın geçen yıl yüzde 23.29 olan ağırlığı 0,52 puanlık düşüşle yüzde 22.77’ye çekildi.

Otomobil, benzin, motorin, köprü, otoyol ücretleri gibi kalemleri barındıran ulaştırma grubunun da ağırlığı 1.16 puan birden indirildi. Ulaştırmanın yüzde 16.78 olan ağırlığı yüzde 15.62’ye çekildi.
Elektrik, su, doğalgaz ve kira gibi en temel barınma ihtiyaçlarının bulunduğu konut grubunun ağırlığı ise 0.82 puan düşürüldü. Böylece konut grubu artık enflasyonu yüzde 15.16 değil yüzde 14.34 etkileyecek.

Hükumetin vergi düzenlemeleriyle etkileyebildiği gruplardan içki ve sigaranın ağırlığı ise 1.83 puan artırıldı.

Enflasyon sepetinde ağırlıklar nasıl değiştirildi (%)

2019 2020 fark

Gıda ve içecekler 23.29 22.77 -0.52

İçki ve sigara 4.23 6.06 1.83

Giyim ve ayakkabı 7.24 6.96 -0.28

Konut 15.16 14.34 -0.82

Ev eşyası 8.33 7.77 -0.56

Ulaştırma 16.78 15.62 -1.16