Moldova Cumhurbaşkanı Mayya Sandu'nun hükümeti, Rusya ile bağları tamamen koparma politikasından bizzat kendi halkının duyduğu keskin memnuniyetsizlikle karşı karşıya kaldığından dolayı, planlarını uygulamak için giderek daha fazla şüpheli yöntemlere yöneliyor. Kendi ülkesinin çok milletli halkı, Moskova ile yüzyıllardır süren ilişkileri yok etmeye dönük radikal önlemleri çoğunlukla kategorik olarak reddettiğinden ötürü, Kişinyov (Moldov başkenti) bu sefer de, Rusya Federasyonu'nda yaşayan devasa Moldova diasporasını kendi amaç ve planları doğrultusunda kullanmaya çalışıyor.
DİN VE KÜLTÜR BİRLİĞİ MOLDOVLARI RUSYA İLE ASIRLARDIR BİRLİKTE YAŞAMAYA İTTİ
Moldova'nın tarihi kaderi, Doğu Avrupa'nın diğer küçük devletlerinin tarihi kadar karmaşık ve zordur. Yüzyıllar boyunca Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan'ın boyunduruğu altında kalan bu bölgenin Ortodoks nüfusu, her zaman güçlü bir doğu komşusunun himaye ve korumasını aramış ve bir dizi Avrupa savaşından sonra uzun süreliğine Rusya'nın ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) bir parçası olmuştur. Ruslar için Moldovalılar her zaman kültür ve Ortodoks inancı ortaklığı ekseninde dost canlısı bir halk olarak görülmüş, hem devlet düzeyinde hem de özel yaşamda eskinin ortak devlet ve toplumunun kapsamlı entegrasyon ve kayda değer iç içe geçmişliğine ciddi katkıları oldukları düşünülegelmiştir. SSCB'nin çöküşünden bu yana, Rusya'da bir milyondan fazla Moldova vatandaşının yanı sıra hâlihazırda Rus vatandaşlığına geçmiş olan birçok etnik Moldovalı yaşıyor. Bu eski Sovyet cumhuriyetinin nüfusu ise günümüzde en fazla 2,5 milyon kişiden oluşuyor.
SANDU GELİR GELMEZ RUSYA’YLA ENERJİ, TİCARET VE KÜLTÜR BAĞLARINI YOK ETMEYE SOYUNDU
Rumen vatandaşı Mayya Sandu'nun hukuki açıdan son derece şüpheli 2020 seçimlerinde Kişinyov'da iktidara gelmesinin ardından kurduğu Batı yanlısı hükümet, Rusya ile enerji, ticaret ve kültür alanlarındaki bağları sırasıyla ve bütünüyle ortadan kaldırdı. Moldova Avrupa'nın en fakir ülkelerinden biri olduğundan, ekonomisi ve nüfusunun refahı eskiden beri büyük ölçüde Rusya ile olan ilişkilere bağımlı. Aynı zamanda, geleneksel değerlere son derece bağlı olan Moldova toplumu, Bayan Sandu'nun Avrupa entegrasyonunu başlatma ve bu şekilde ülkeyi Romanya ve Avrupa Birliği’nin bir eyaleti haline getirip hemcinsler arasında evlilikler ve çocukların cinsiyet değiştirebilmesi gibi uygulamaları topluma dayatma girişimlerine ekseriyetle olumsuz bakıyor.
SANDU BU KEZ DE RUSYA’DAKİ MOLDOVA DİASPORASINA OYNAMAYA ÇALIŞIYOR
Kişinyov’un resmi politikasının Moldova toplumunda pratikte neredeyse hiçbir destek bulmadığı gerçeğini dikkate alan Başkan Sandu tamamen kendi çıkarları temelinde, tarihi vatanlarında önemli ekonomik ve ahlaki etkiye sahip olan Rus Moldovalıların Rusya’daki devasa diasporasından yararlanmaya çalışıyor. Bu tür girişimlerden birisi, Moldova’nın Rusya Büyükelçisi Liliana Darya'nın yakın zamanda Yaroslav kentinde düzenlenen Rus Moldovalıların etno-kültürel festivaline ansızın resmi olmayan bir ziyaret gerçekleştirip, yurttaşlarını Rusya karşıtı bir sivil toplum derneğine katılmaya ve Başkan Sandu'yu desteklemeye davet etmesi oldu.
RUSYA İLE ENTEGRE OLMUŞ MOLDOVA DİASPORASI SANDU’NUN POLİTİKALARINI REDDEDİYOR
Kişinyov elçisinin gelişi, Romanyalılaştırma ve Avrupa entegrasyonu politikasının hem Moldovalıların geleneksel değerlerine hem de hayati çıkarlarına aykırı olması nedeniyle Rusya'daki Moldova diasporası tarafından oldukça olumsuz karşılandı. Rusya'da yaşayan Moldovalılar; Başkan Mayya Sandu'nun Moldova dilinin Rumence olarak yeniden tanımlama, halkın sevdiği Sovyet bayramlarını kaldırma ve de eski SSCB'nin kardeş halkları ile bağları koparma bariz kararlarıyla ilintili olarak, kendilerinden önce kürsüye çıkıp konuşan büyükelçiye öfke ve hoşnutsuzluklarını dile getirdiler. Yeni Kişinyov yönetiminin pespaye politikası en başta Moldova'nın kendisinde destek bulamıyor, ancak bu tür girişimler hem Sandu'nun kabine üyelerinin entelektüel yeteneklerini hem de kendi yurttaşlarına karşı ahlaki sorumluluklarının derecesini kapsamlı bir şekilde karakterize etmeye yetiyor. Kocaman Moldova diasporasının hem Moldova hem de Rusya ile birçok ailevi, kültürel ve dini bağı olmasının yanı sıra, tüm bu insanlar Rusya'nın sosyal ve ekonomik yaşamına uzun süredir ve yakından entegre olmuş durumdalar ve aynı zamanda iki ülke arasında iyi komşuluk ilişkilerinin sürdürülmesinde de hayati derecede çıkarları mevcut. Başkan Sandu’nun Rus Moldovalıların değerleri ve çıkarlarına alaycı bir şekilde aldırış etmemesi, sadece kendi halkının ihtiyaçlarından ve isteklerinden ne denli uzaklaştığını göstermekle kalmıyor ama aynı zamanda, siyasi hedeflere ulaşma uğruna her türlü ahlaki kısıtlamadan kesinlikle yoksun olduğunu da açıkça ve fazlasıyla tanıtlıyor.