Marmara fayına ‘Pop Up’ takibi

İstanbul’da yıkıcı etkisi olan 7’nin üzerinde bir deprem beklenirken, Marmara Denizi’nin altından geçen faylar Japonya’dan getirilen ‘Pop Up’ sistemiyle takip edildiği belirtildi.

Milliyet’ten Önder Yılmaz’ın aktardığına göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Deprem Araştırma Komisyonu’nun bilgisine başvurduğu Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, İstanbul’un korkulu rüyası olan 7’nin üzerindeki depreme yönelik modern bir izleme yöntemi kullandıklarını kaydetti.

Deniz tabanına 10 kilometre aralıkla yerleştirilen ve uzaktan kontrol edilebilen 15 Pop Up sistemiyle Kuzey Anadolu Fayı’ndan kaynaklanan mikro deprem aktivitesi izleniyor.

“RADYO DALGALARIYLA BELİRLENİYOR”

Özener, Türk-Japon ortaklığı ile gerçekleştirilen proje ile Marmara Denizi tabanını gözlemlediklerini belirterek, şunları söyledi:

“Proje kapsamında 15 deniz tabanı sismometresi Kandilli envanterine girdi ve bizim personelimiz tarafından bu gözlemler yapılıyor. ‘Pop-Up’ sistemdir. 15 sistem çalışıyor, aynı zamanda deniz tabanında ekstansometreler, açılım ölçer cihazlarımız da var. Yani bir fayın iki ucuna koyuyoruz. Bunlar radyo dalgalarıyla birbirleriyle haberleşiyorlar ve oradaki hareketi de yani yer değiştirmeyi de belirliyorlar.”

“DENİZ TABANI SİSMOMETRESİ YERLİLEŞTİRİLMELİ”

TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Enstitü Müdürü Prof. Dr. Abdullah Karaman ise, deniz tabanı sismometrelerinin üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye için milli güvenlik sorunu olacak derecede önemli olduğunu belirterek, şu tespitleri paylaştı:

“Deniz tabanı sismometresinin neden yerlileşmesi gerektiğini söyleyeyim. Yıllarca yurt dışında proje yaptım, şunu gördüm; yabancılarla iş yaptığınız zaman veri onların formatında oluyor, onların gemisinde oluyor ve onların şartlarında toplanıyor. Sonra size bir CD/DVD ya da bir hard disk veriyorlar. Ümit ediyorsunuz ki bütün veri onun içerisindedir, o sırada ne yaptıklarını bilmiyorsunuz. Dolayısıyla, denizde yapılacak çalışmalarda kullanılacak sistemlerin mutlaka yerlileştirilmesi gerekiyor. Bizim böyle bir projemiz şu an devam ediyor. Öyle ümit ediyoruz ki bir DTS yaparsak ve bunu çalıştırabilirsek sonunda ticarileştirmeye kadar götüreceğiz onu.”

“100-150’YE YAKIN POP UP’A İHTİYACIMIZ VAR”

“Kanada’dan, başka bir yerden ya da Almanya’dan, ‘Ben Doğu Akdeniz’de petrol araması yapılan yerlerde bir tane deniz tabanı sismometresi atmak istiyorum ve oradaki o dalma batma zonunu izlemek istiyorum’ dediğiniz zaman bu alet size gelmez. Bunu sizin kendiniz yapmanız gerekiyor. Ya da, ‘Kıbrıs’ın kuzeyine koymak istiyorum’ deyin, bu alet size gelmez. Onu çok sıkı bir şekilde de takip ederler. Dolayısıyla o aletlerin sizin olması lazım ve baktığınız zaman bizim 100-150’ye yakın Pop Up’a ihtiyacımız var. Ülke yöneticileri, yer bilimlerini, millî çıkar ve millî güvenlik kapsamında stratejik bir konu olarak ele almak zorundadır.”