Tahir Elçi davası başka kente mi taşınıyor?

Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin güvenlik güçleri ile teröristler arasında çıkan çatışmada başına isabet eden kurşunla hayatını kaybetmesi ile ilgili hazırlanan iddianame, Diyarbakır 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.

İddianame, Diyarbakır 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianameyi kabul eden mahkeme, valilik ve emniyetten yargılamanın kentte yapılmasının kamu güvenliği açısından tehlike oluşturup oluşturmayacağını sordu. Kabul edilen iddianamenin ardından ilk duruşmanın 21 Ekim 2020’de yapılacağı öğrenildi.

Tahir Elçi iddianamesini kabul eden mahkeme, davayı başka bir ile nakletme sonucu doğuracak bir adım attı. Mahkeme, Valiliğe ve Emniyet’e davanın Diyarbakır’da görülmesinin kamu güvenliği açısından tehlike oluşturup oluşturmayacağını sordu.

Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin öldürülmesine ilişkin iddianameye tepkiler sürerken, mahkemenin davayı başka ile taşıma sonucu doğuracak bir girişimde bulunduğu ortaya çıktı.
Tahir Elçi Vakfı, iddianamenin sunulduğu Diyarbakır 10.Ağır Ceza Mahkemesi’nin 27 Mart 2020 tarihindeki duruşma tutanağında, Diyarbakır Valiliği ve Emniyet Müdürlüğüne yazı yazarak, davanın Diyarbakır’da görülmesinin kamu güvenliği açısından tehlike oluşturup oluşturmayacağını sorduğunun ortaya çıktığını açıkladı.

Vakfın açıklamasında şöyle denildi:

“Tahir Elçi cinayetine ilişkin hazırlanan savcılık iddianamesinin, etkin soruşturma ilkesinden ve maddi gerçeği aydınlatmaktan ne denli uzak olduğuna ilişkin kaygılarımızı daha önce kamuoyuyla paylaşmıştık.

Hukuk dışı mülahazalarla hazırlanmış, hukuk dışı dengeleri gözetmeye çalışan, birbiriyle hiç alakası olmayan kişi ve olayları yan yana getiren ve daha en baştan cinayeti basit bir taksire indirgeyen bu iddianame, sunulduğu Ağır Ceza Mahkemesi tarafından reddedilmeliydi. Ceza Muhakemesi Kanununun 174. Maddesinde düzenlenen “iddianamenin iadesi” müessesesi, suçun nitelemesini yanlış yapan, aralarında hukuki bağlantı bulunmayan fail ve olayları bir araya getiren bu iddianame için evleviyetle uygulanmalıydı.
İddianamenin sunulduğu Diyarbakır 10.Ağır Ceza Mahkemesinin bu iddianameyi reddetmesini beklerken, söz konusu Mahkeme, 27.03.2020 tarihli duruşma hazırlığı tutanağında, iddianamedeki hukuk garabetini çok daha öteye taşıyan bir girişimde bulunmuştur.

CEZASIZLIĞIN DAYANAĞI: DAVA NAKLİ

Türkiye’de faili kamu görevlileri/devlet olan pek çok cinayetin, doğal yargıç ve adil yargılanma ilkelerine aykırı bir şekilde başka şehirlere, başka adliyelere, başka mahkemelere gönderilip, mağdurların adalete erişiminin nasıl engellendiğini; faillerin değil adeta mağdurların yargılandığı bu davaların nasıl sonuçlandığını çok yakından biliyoruz. Cezasızlığın önemli dayanaklarından birisi olan “dava nakli”, 10.Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, bu cezasızlıkla mücadelenin en önde gelen aktörü olan Tahir Elçi’nin kendisine yönelik cinayet için de uygulanmak istenmektedir.

Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesinin bu girişimi bir kara mizah niteliğindedir. Gerçekten de, Ceza Muhakemesi Kanununun 19/2. Maddesi davanın yetkili mahkeme tarafından görülmesinin kamu güvenliği için tehlikeli olması halinde, adalet bakanının Yargıtay’dan davanın naklini isteyebileceğini düzenlemiştir. Davanın görüleceği 10. Ağır Ceza Mahkemesi ise, bu işi, Adalet Bakanlığına bile bırakmayı göze alamamış, bizzat kendisi Diyarbakır Valiliği ve Emniyet Müdürlüğüne yazı yazarak, davanın Diyarbakır’da görülmesinin kamu güvenliği açısından tehlike oluşturup oluşturmayacağını sormuştur.

DAVAYA DAHİL EDİLMESİ MUHTEMEL KİŞİLERE NAKİL SORULMUŞ

Bir Ağır Ceza Mahkemesi’nin kendi yetkisini devretmek için bu denli büyük bir heves göstermesini ve bunun için de, soruşturmanın derinleşmesi halinde kasıt ve taksirleri nedeniyle, davaya dahil edilmesi muhtemel kişilere, bu dava buradan gönderilsin mi diye sormasını Türkiye’deki adalet sisteminin geldiği yer adına üzüntüyle izliyoruz.

Davaların nakli kurumu 1990’lı yıllarda gerçekleşmiş hukuk dışı infaz ve zorla kaybetme vakalarına ilişkin ve birçoğunu da Tahir Elçi’nin takip ettiği davaların nakledilmesiyle gündeme gelmiştir. Mesleki ve entelektüel yaşamında davaların nakli kurumuyla mücadele eden Tahir Elçi’nin katledilmesi davasının da nakledilmek istenmesi kabul edilemez olup nakil düşüncesi dahi Tahir Elçi’nin hatırasına hakarettir.

Davaların nakli kurumuna neden karşı çıkmamız gerektiğini, şu anda kendi cinayet davası nakledilmeye çalışılan Tahir Elçi şu sözlerle ifade etmişti:
“Davaların naklinde, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması, adaletin selameti ve mağdurların korunması gibi yargılamanın temel amaçları bir yana bırakılıp, sanıkların konforu gözetilerek yargılamalar adeta sanıkların ayağına götürülüyor.

‘SÜRGÜN DAVA’

Nakil kararı ile davaya bakan mahkemede sanıkların lehine bir önyargı oluşuyor; yargıçlar sanıkların mağdur, mağdurların ise adeta sanık olduğu algısıyla davaya yaklaşıyor. Bir tür “sürgün dava” gibi kabul edilen nakledilmiş dava, suçun işlendiği yerdeki maddi ve sosyal iklimden uzak, yargıcın suçun işlendiği yeri görme fırsatının bulunmadığı, şikayetçi ve tanıkların mahkeme ile yüz yüze gelemediği, bir an önce sanıkların aklanmaya çalışıldığı bir yargılamaya dönüşüyor. Nitekim bugüne kadar nakledilmiş bu tür davalarda bir mahkumiyet kararı görülmedi”.

Tahir Elçi Vakfı olarak, bu davada tarafsız ve bağımsız davranamayacağını daha iddianameyi kabul ederken gösteren Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesinin bu davadan el çekmesini, davayı bir diğer Ağır Ceza Mahkemesine göndermesini; Adalet Bakanlığının da, bu davayı başlamadan akamete uğratacak, “nakil” yolundaki hiçbir girişime onay vermemesini diliyoruz.

Tahir Elçi, Diyarbakır’da katledilmiştir. Tahir Elçi davasının müdahilleri, Elçi’ni avukatları Diyarbakır’dadır. Cinayet davası doğal mecrasına girip, soruşturma genişlediğinde bu davaya dahil edilecek potansiyel failler, bugün başka illerde görev yapıyor bile olsalar, cinayet öncesinde ve sırasında Diyarbakır’da bulunuyor ve burada mukim kurumlarda görev yapıyorlardı.

Tıpkı iddianamenin kendisi gibi, Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nin bu adımları da, davayı başlamadan bitirmek, failleri aklama çabasının birer ürünüdürler. Tahir Elçi Vakfı ve Tahir’in dostları bu davanın ve tüm gelişmelerin takipçisidir. Faili meçhullerin avukatının katledilmesi faili meçhul bir cinayet olarak kalmayacaktır.

(Duvar)