Kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı sona erdi

Salgınla birlikte istihdamı korumak amacıyla hayata geçirilen kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve işten çıkarma yasağı sona erdi. Milyonlarca çalışan işsizlik maaşı bile alamadan sokağa atılma tehlikesiyle karşı karşıya.

Salgın sürecinde hem işverenlere hem de çalışanlara destek olmak üzere geçen yılın mart ayından bu yana uygulanan ve 3 milyondan fazla çalışanın yararlandığı kısa çalışma ödeneği bugün bitti.

2020’nin Nisan ayında işvereni tarafından ücretsiz izne çıkartılan, kısa çalışma ödeneğinden ve işsizlik maaşından yararlanamayanlara ödenen nakdi ücret desteği ile birlikte işverenin, çalışanı işten çıkarma yasağı ya da bir başka isimle fesih yasağı süresi de bugün itibarıyla sona erdi. İş dünyası ise, kısa çalışma uygulamasının yıl sonuna kadar uzatılmasını talep ediyor.

Vergi uzmanı Dr. Nedim Türkmen ve Doç. Dr. Aziz Çelik, milyonlarca çalışanın işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.

“İŞTEN ATILANLARI ÇOĞU İŞSİZLİK MAAŞI DA ALAMAYACAK”

Dr. Türkmen, kısa çalışmadan yararlanan çalışan sayısının 1 milyon 200 bin, ücretsiz izinden yararlanan çalışan sayısının 2 milyon 600 bin olduğuna dikkat çekerek “Milyonlarca çalışan yarından itibaren sokağa atılabilir” dedi. Henüz pandeminin yaralarını saramayan binlerce işletmeye “1 Temmuz’dan itibaren sigorta primlerini ve maaşları yatır” dendiğini ancak bunun mümkün olmadığını belirten Türkmen, bugünden itibaren işsiz kalacakların çoğunun işsizlik maaşı da alamayacağına dikkat çekti.

Ücretsiz izin sırasında sigorta primlerinin yatırılmadığını ve kısa çalışmada da eksik yatırıldığını hatırlatan Türkmen, yarından itibaren iş sözleşmesi feshedilecek kişilerin çoğunun işsizlik maaşı için gerekli olan son 3 yılda 600 gün prim ödenmesi şartını yerine getiremeyeceklerini ve işsizlik maaşından mahrum kalacaklarını söyledi. Türkmen, kısa çalışma ve nakdi ücret desteğinin devam etmesi gerektiğini söyledi.

“CİDDİ BİR İŞSİZLİK ARTIŞI BEKLİYORUM”

Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü’nden Doç. Dr Aziz Çelik ise, Cumhurbaşkanı’nın kısa çalışma, işten çıkarma yasağı ve nakdi ücret desteğini uzatma yetkisi olmadığını, yeni kanun gerektiğini, bu nedenle yarından itibaren bu desteğin sona ereceğini hatırlattı.

İşsizlik maaşları için normal düzene dönüleceğini, yani son 3 yılda 600 gün prim yatırılması şartı olacağını belirten Çelik, ücretsiz izin döneminde iş sözleşmesi askıya alındığı için önceki dönem için 600 gün prim şartı aranacağını, işten atılan birçok kişinin işsizlik maaşından mahrum kalabileceğini söyledi. Çelik, pek çok işletmenin henüz belini doğrultamadığı için özellikle hizmetler sektöründe ciddi bir işsizlik artışı beklediğini belirtti.