Karantina’da ki İtalya, savaş dönemini anımsatan günler yaşıyor. Korona virüsün ya da Covid-19’un etkisini en yoğun gösterdiği Lombardiya bölgesinde yayımlanan son rapor, 1016 ölü, 2214 yeni vaka, 1153 yoğun bakımda yatan hasta, 6650 tedavi gören hasta ve 1258 iyileşen hastadan söz ediyor.
Geçtiğimiz 3 marttan bu yana korona virüsle mücadele başlatan İtalya’da, Giuseppe Conte yönetimindeki hükumet, yerel yönetimler ve bilim insanları arasındaki koordinasyon, çok hızlı bulaşan bu virüsün acilen kontrol altında tutulması için bir dizi önlemler alınmasını gerektirdi. Bu konuda Çin’de Wuhan’daki salgını koordine eden bilim insanlarıyla bağlantı kuruldu. Çin’de uygulanan modeli, İtalya sosyal düzeyde bir paniğe engel olmamak için aşamalı biçimde hayata geçirdi.
Matematik modelleri gözetilerek virüsün nisan ayı ortasına kadar çok sayıda kişiye bulaşabileceği kaygısıyla önce okullar kapatıldı, ardından spor karşılaşmaları, kültürel-sanatsal etkinlikler sınırlandı. Hasta sayısının kuzeyde Lombardia’da günde 100 hastadan 2 bine tırmanmasıyla Wuhan’da uygulanan karantina uygulamasına geçildi.
İtalya’da üç gündür bütün bölgelerde karantina uygulaması yürürlükte. Bu uygulama çerçevesinde yiyecek-içecek garantileyen ticari işletmeler, süper marketler, eczaneler, gazete bayileri, evcil hayvanlar için gıda satan mağazaları, tütün satan bayiler dışında, bütün alışveriş merkezleri, mağazalar, kafeler, barlar, restoranlar, eğlence merkezleri, sinemalar, tiyatrolar, müzeler, sanat galerileri, kuaförler, estetik merkezleri kapatıldı.
Karantina öncesi aşamalı getirilen sınırlamalar, İtalya’da sosyal paniğe neden oldu. Bazı ülkelerde gözlendiği gibi, vatandaşlar ilk günlerde süpermarketlere akın ederek gereksinimlerinin üzerinde alışveriş yaptılar. Raflar boşaldı. Alkol kullanılan, el dezenfektanları, maskeler karaborsaya düştü. İtalya’nın maske ve oksijen cihazları için Avrupa Birliğine yaptığı çağrıya hiçbir ülkeden ses çıkmadı. Bu konuda ilk yardım, Çin’den geldi. Bugün Çin’den gelen 9 doktor, beraberlerinde yoğun bakımdaki hastalara oksijen sağlayan cihazların yanı sıra maske getirdi.
Karantinanın dördüncü gününde panik havasından sıyrılan vatandaşlar, kurallara uyum göstermeye başladı. Marketlerin önünde 1 metre mesafesini gözeterek sıraya girenler, benzer kurallara bankalar, postaneler ve eczanelerin girişinde de uyuyor.
Gündelik yaşam 360 derece değişti. Bu değişime ilk günlerde hastalık ya da ölüm gibi kavramlara yaşları gereği uzak duran gençler uyum göstermekte zorlandı. Okulların da tatil olması nedeniyle parkları, spor sahalarını doldurmaya başladılar. Bu yönde bilim insanları gençleri, yaşlıları, anne-babalarını ve kendilerini korumak için büyük gruplar halinde sokağa çıkmamaları için uyardı. Karantinanın ardından kurallar biraz daha sertleşti. Hükumet kalabalık gruplar halinde gezenlere, alışveriş dışında sokakta dolaşanlara, bir belediyeden ötekine gidenlere 200 avro tutarında para ve en az 3 ay hapis cezası getirdi.
Salgın cephesi hastaneleri
Gündelik yaşama dair ayrıntıların dışında salgınla mücadele eden Lombardiya hastanelerinde durum nasıl? Milano’da birçok hastanenin yoğun bakım üniteleri bütünüyle korona virüsü teşhisiyle yatırılan hastalara ayrıldı.
Şehir merkezinde Saccoi Milano Poliklinik, San Raffaele, Niguarda ve San Carlo korona virüslü hastalara sağlık hizmeti veriyor. Bu hastaneler uzman ekipleriyle “salgın cephesi hastanesi” kimliğiyle çalışıyor. Korona virüsünden hastalanmayan ancak başka rahatsızlıkları olan hastalar çevre belediyelerdeki küçük hastanelere yönlendiriliyor.
Şu ölümlerin 1000’i aştığı Lombardiya’da bütün sağlık personeli olağanüstü bir mücadele veriyor. Öngörüldüğü gibi Nisan ayı ortasına doğru korona hastalarının sayısının tırmanması durumunda hekimler yoğun bakım ünitelerinin ihtiyaca yanıt veremeyeceğini duyurdu.
İyileşme şansı olmayan yaşlılar ölüme terk ediliyor
Son on yıldır İtalya’da hükumetin özelleştirme politikaları çerçevesinde doktor, sağlık personeli ve hasta yatağı konusunda yaptığı kesintiler, kamuda sağlık kurumlarının ciddi bir salgın karşısında göğüsledikleri sorunları tüm gerçeğiyle ortaya koydu. Sağlık sisteminin mükemmelliğiyle tanınan Milano’da hastaneler ciddi bir krizle yüz yüze geldi. Doktorlar, aynen savaş dönemindeki gibi, “hasta seçmek” zorunda kaldıkları gerçeğini, 80 yaşın üzerinde, başka patolojileri de olan hastaları, iyileşme şansları olmadığı gerekçesiyle ölüme terk ettiklerini paylaştılar.
İtalya’da ki salgında birçok doktor, hemşire ve sağlık personeli de korona virüs nedeniyle hastalandı. Birkaç gün önce 67 yaşındaki aile hekimi Roberto Stella, yaşamını yitirdi. Salgının çok yoğun gözlendiği Bergamo ve çevresinde, sağlık kurumları yoğun bakım ünitelerinde hastalara tedavi garantilemekte zorlanıyor. Bergamo hastanesinde 50 doktor da hastalandıkları için tedavi görüyor. Çevre hastanelerinde hastalanan ya da yaşamını yitiren doktorların, salgın hastalık deneyiminden yoksun oldukları, önlem ve dikkat gerektiren konularda gereken özeni göstermedikleri için hastalandıkları vurgulanıyor.
Milano şehir merkezinde, korona virüslü hastaların sayısı 500’e yaklaşıyor. Önümüzdeki günlerde Milano’daki hastanelerin yoğun bakım üniteleri hem yatak hem de tıbbi destek açısından zorlanacaklarını açıkladılar. Bu nedenle eski Milano Fuarı’nın pavyonları, acil yoğun bakım hizmeti vermek için 600 yatak kapasiteli bir hastaneye dönüştürülüyor.
Korona, “olağan bir grip virüsü değil!”
Korona virüs, “olağan bir grip virüsü” değil diye dikkat çekiyor İtalyan virologlar. Milano Sacco ve San Raffaele, Pavia San Matteo hastanelerinde yürütülen araştırmalar, Covid 19’un çok hızlı bulaştığını, ölüm yüzdesinin birden çok başka patolojileri olan 80 yaş üzerindeki hastalarda yüksek olduğunu, ancak yoğun bakım ünitelerinde çok sayıda 40-75 yaş arası hastanın da tedavi gördüğünü yansıtıyor.
Virüs, yüzde 8 düzeyinde de olsa, gençler de gözleniyor.. Sayıları az da olsa 25-35 yaş arasında bazı gençler de yoğun bakımda tedavi görüyor. Ama hekimlerin sıkça vurguladığı gibi gençler, bu hastalıktan çabuk iyileşiyor. Pavia San Matteo hastanesinden bugün yapılan açıklamada ise, 50 yaş üzerindeki bütün vatandaşların kurallara dikkat göstermesi, Covid 19’un özellikle 50-65 yaş kuşağında önemli komplikasyonlara neden olduğu vurgulandı.
İtalya’da bir başka kaygı, bu salgının temel sağlık hizmetlerinin yetersizliği, hastaneler ve uzman sağlık personelinin noksanlığı ile tanınan güney bölgelerinde de patlak vermesi.
Covid 19, ekonomi ve iş dünyasında da kaygılara neden oluyor. Hükumetin karantina genelgesinde fabrikalar ve şirketlerin gerekli güvenlik önlemlerini almaları koşuluyla çalışabileceği vurgulandı. FİAT, Armani, kaşmir üreten moda devi Cuccinelli, Milano’daki Rinascente mağazası üretime ara verirken, birçok fabrikada işçiler çalıştırılıyor. Ancak dün kuzeyden güneye fabrikalarda yöneticilerin gerekli önlemleri almadığını öne süren işçiler protestolara başladı. Önceki gün cezaevindeki tutuklular ve Milano’da çalışan riders’lar da güvenlik gerekçesiyle koşulları protesto etti.
Kuzeyden güneye bütün İtalya karantinada. Her yerde sessizlik hakim. Virüsün önüne getirilen kurallara uyulmasıyla geçileceği umut ediliyor. Bu zorlu süreçte hükumet, yerel yönetimler ve bilim insanları arasındaki koordinasyon kaçınılmaz.
Şimdilik İtalyanlar evlerinde kapalı. Balkonlarda ve vitrinlerde “Andra’ tutto bene/Her şey iyi gidecek” diye yazılı moral aşılayan afişler dikkat çekiyor. Cenaze törenlerinin bile iptal edildiği ülkede
“Her şeyin iyi gitmesi umuduyla”.