Bakın yeni öğrendiğim bir anektodu paylaşayım sizinle. Meşhur masal kuramcılarının eğitimlerine katılan bir meslektaşım aktardı: Türkiye’de çocuklar ve yetişkinler tarafından en çok anlatılması istenen masal Hensel ve Gretel’miş. Hani şu kötü üvey annenin gazıyla babaları tarafından ormana bırakılan iki kardeşin hikayesi. Kötü kalpli cadı çikolatadan şekerden yapılma eviyle kandırıyordu çocukları. Günlerce ormanda aç bilaç dolaşan kardeşler tam kurtulduk diye sevinirken kötü kalpli cadı tarafından ‘yenilmek’ üzere hapsediliyorlardı. Kötü kapli cadı afiyetle yiyebilmek için karanlık odaya kilitlediği Hensel’i özenle besliyordu. Tombik tombik olsun semirsin istiyordu ki ağzına layık olsun.
Hensel ve Gretel’in bizim ülkede çokça sevilmesinin nedenlerini biz yetişkinler kendi çocukluğumuza ilişkin kolektif belliğimizi çalıştırdığımızda bence anlamlandırabiliyoruz. Derin suçluluk duygularımız, yetişkinlerden yana hayal kırıklıklarımız ve yedirip içirmeyi şefkat zanneden ebeveynlerimiz. Masalın orijinal sonu nasıl bitiyor biliyor musunuz, hadi onu da yazayım. Kötü kapli cadı, Hensel’i pişirmek için hazırladığı odun fırınına Gretel’in planı sayesinde kendisi düşünüyor ve cayır cayır yanarak can veriyor. Yani iki kardeş kötü kapli cadıdan intikamlarını böyle alıyor. Giderken de evdeki mücevherleri şekerlemeleri her bir şeyi alıp kaçıyor (E bunca yetişkin kötülüğüne olacağı buydu). Lakin orman yolu tehlikeli ve bir yetişkine de haliyle güvenemeyecekler. Derin suyun üzerinden geçmeleri de imkânsız. Hensel ve Gretel beyaz bir ördeğe güvenip ondan yardım isterler.
“Ördekçik, canım ördekçik. Bir köprü yok, kaldık burada. Gretel ve Hensel’iz biz. Bindir bizi sırtına geçir karşıya…” Gretel ördekçiğe kıyamadığı için Hensel’le teker teker binmişler sırtına.
Onlar ermişler muradlarına keşke biz de çıkabilseydik kerevetlerine… Lakin mümkün değil. Zira Hensel ve Gretel kendilerini korudular karanlık ormandan, kötü kalpli cadıdan. Ama biz çocuklarımızı koruyamıyoruz karanlık masallardan.
Efendim neydi bu yazının konusu maneviyat. Maneviyat neydi yürek gücü (TDK öyle diyor). Çocuklarımızın ‘yürek gücü’ için onları korkudan korumakla yükümlüyüz. Korkunun ateş çemberinden. Bunun için çocuklarımızın temel güven duygusu önemli. Bir yetişkine değil bir ördeğe güvenmeyi seçen Hensel ve Gretel gibi. Ormanda yalnız kalmamalı çocuklar…
Bu yazı: Şanlıurfa Ceylanpınarlı 12 yaşında kendisini asarak intihar ettiği iddia edilen Abdülbaki Dakak’a ithaf edilmiştir.