Hangi ülkenin merkez bankasında ne kadar rezervi var?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) geçen hafta açıkladığı enflasyon raporu ve Fitch Ratings kredi derecelendirme kurumunun Türkiye'nin not görünümünü negatif olarak belirlemesinin ardından rezerv tartışmaları yeniden alevlendi. Merkez Bankasına göre uluslararası rezerv kavramı "para otoritelerinin kullanımına açık ve kontrol edebildiği altın ve yabancı para karşılığı olan varlıklar" şeklinde tanımlanıyor. Bu tanımım bir benzerini IMF'nin "uluslararası rezerv kılavuzunda" da görmek mümkün. Ülkenin sahip olduğu varlıklar, borçlarını ve yükümlülüklerini karşılayabileceğine dair bir garanti olarak kabul ediliyor. Son açıklanan verilere göre Türkiye'nin resmi brüt rezervlerinin toplamı 96,27 milyar dolar. Bunun 73,94 milyar dolarlık kısmı döviz rezervi, 20,83 milyar dolarlık kısmı ise altın rezervi olarak belirleniyor. Diğer yandan Çin 3 trilyon 372 milyar dolar ile en fazla rezerve sahip olan ülke. Çin'i, 1 trilyon 341 milyar dolar ile Japonya takip ediyor.

Peki diğer ülkelerde brüt rezerv miktarları ne kadar?

Brüt rezerv, net rezerv farkı nedir?

Brüt rezerv bir ülkenin depoladığı toplam varlığı gösterirken, bunlar içerisinde kısa vadede çıkış yapacağı düşünülen para miktarı hesaba katılmaz. Net rezerv ise toplam miktar üzerinden kısa vadeli yükümlülükler ve borçların düşülmesi sonrasında elde kalan döviz ve altınların tamamıdır. Ancak net rezerv belirlenirken hangi yükümlülüklerin hesaba katılıp katılmayacağı konusunda genel kabul gören bir tanım bulunmadığından, Merkez Bankası "rezerv yeterliliği" göstergesinin brüt rezerv üzerinden tanımlandığını açıklıyor. Ancak bu ifade Yalçın Karatepe gibi bazı ekonomistler tarafından eleştiriliyor.

Yüksek rezerv güçlü ekonomi anlamına mı geliyor?

Diğer yandan uluslararası rezerv, bir ülkenin sahip olduğu mali gücün tek göstergesi olarak kabul edilmiyor. Grafikte de görülebildiği gibi bazı ülkelerin rezervin yüksek olması genelde güçlü bir ekonomiye işaret ederken, rezervin zayıf olduğu durumda ülkenin güçsüz bir ekonomisi olduğu anlamına gelmiyor. Çin, Japonya, İsviçre, Rusya ve Suudi Arabistan gibi ülkeler rezervlerini yüksek tutma politikasını yürüterek, bunu uluslararası yükümlülüklerine karşı bir garanti olarak gösteriyor. Uluslararası döviz rezervleri dolar, euro, yen ve sterlin üzerinden hesaplandığı için bu para birimlerinden birini kullanan Almanya, Fransa, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerinse rezervlerini yüksek tutmaya çalışmadıkları görülebiliyor.