Polimetre'den Eylül ayı için endişe verici Covid-19 araştırması
Olgu sayılarının en yüksek olduğu 3 gün kırmızı renkle gösterilmektedir. Bu günler, Ağustos ayının ilk yarısında olduğundan tepe noktasına ulaşıldığının göstergesi olabilir. Olgu ivmesinin (1,915 olgu/gün2) geçen aya (2,760 olgu/gün2) göre azaldığı hesaplanmaktadır.
Ölüm sayılarının en yüksek olduğu, kırmızı renkle gösterilen, 3 gün 3 ayrı ay içindedir. Temmuz Ayında (+31.2 ölüm/gün2) olan ölüm ivmesinin azaldığı (23.2) hesaplanmaktadır. (Şekil 4) Bunun anlamı, ölüm artış hızının azalmakta olduğudur.
Nisan sonunda 12.4 olan “Ölüm Başına Olgu” parametresi sürekli iyileşerek, Ağustos sonunda 46.5
olarak gerçekleşiyor. Bunun anlamı Nisan sonunda testi pozitif çıkan her 12.4 hastadan biri yaşamını yitirirken, Ağustos
sonunda her 46.5 hastadan biri yaşamını yitirmektedir. Bir başka deyişle “Testi Pozitif Çıkanlarda” ölüm
oranı, Nisan-Ağustos Döneminde %8.1 den %2.2 ye gerilemiştir.
Bunun nedeni virüsün öldürücü etkisini yitirmesi veya virüsle mücadeledeki başarı olabilir.
7-Ağustos-2020 tarihli raporda2, Ağustos 2020 için dünyada toplam olgu sayısının 8.1-9.1 milyon arasında olacağı öngörülmüştü. Olgu sayısı 8 milyon olarak gerçekleşti. Öngörüde %1.9 sapma vardır. Dünyadaki toplam ölüm sayısının 153-200 bin arasında olacağı öngörülmüştü, 181 bin ölüm oldu. Gerçekleşme öngörülen sınırlar içinde kaldı
Olgu sayılarında, dünya genelinde Şubat-Ağustos döneminde sürekli artış gözleniyor.
Eylül 2020 nin de Ağustos 2020 gibi gerçekleşeceği ve olgu sayısının 8 milyon civarında olması
bekleniyor. (Şekil 8)
Haziran’dan itibaren sürekli artan ölüm sayılarının Eylül Ayında azalarak (Şekil 7) 119-131 bin aralığında
gerçekleşeceği hesaplanmaktadır. (Şekil 8)
Dünya geneli için özetlemek gerekirse;
•
Ağustos ayında olgu sayısı Temmuz’a göre 900 bin artarak 8 milyona yaklaştı (Şekil 8)
•
Eylül’de salgına yakalanacakların sayısı 7.3–8.0 milyon arasında olacağı hesaplanıyor.
(Şekil 8)
•
Eylül Ayında COVID-19 nedeni ile yaşamını yitireceklerin sayısının azalacağı ve 119-131 bin
arasında olacağı hesaplanıyor.
Olgu sayılarında birinci tepe noktası (3 kırmızı) Nisan başında geçildi. Haziran başına kadar azalan olgu sayıları daha sonra, hafif artış eğilimi ile yataya yakın hareket ediyor. 1-Haziran’dan bu yana, olgu ivmesinin çok az arttığı hesaplanmaktadır (+7.4 olgu/gün2).
Tepe noktası (3 kırmızı) Nisan 2020 ortasında geçildi. Ölüm sayılarındaki azalma eğilimi grafikte belirgin olarak görülmektedir. 1-Haziran’dan bu yana, ölüm ivmesinin azaldığı hesaplanmaktadır (-6.4 ölüm/gün2).
Avrupa Kıtasında Nisan sonunda 10.6 olan “Ölüm Başına Olgu” parametresi sürekli iyileşerek, Ağustos
sonunda 62.2 olarak gerçekleşiyor. (Şekil: 13)
Bir başka deyişle Avrupa’da Nisan sonunda, testi pozitif çıkanların ölüm olasılığı %9.4 olmasına karşılık
Ağustos sonunda bu olasılık % 1.6 ya gerilemiştir.
Buna göre virüs giderek daha az öldürücü olmaktadır.
Avrupa’daki iyileşme dünya ortalamasının üzerindedir.
7-Ağustos-2020 tarihli raporda, Ağustos 2020 için Avrupa Kıtasında toplam olgu sayısının 590-610 bin arasında olacağı öngörülmüştü. Olgu sayısı 737 bin olarak gerçekleşti.
Öngörüdeki sapma %24.8 olmaktadır. Ölüm sayısının 8.8-10.6 bin arasında olacağını öngörmüştük. Gerçekleşme 9.7 bin oldu.
Gerçekleşme öngörülen sınırlar içinde kaldı
7-Ağustos-2020 tarihli raporda, Ağustos 2020 için Avrupa Kıtasında toplam olgu sayısının 590-610 bin arasında olacağı öngörülmüştü. Olgu sayısı 737 bin olarak gerçekleşti. Öngörüdeki sapma %24.8 olmaktadır. Ölüm sayısının 8.8-10.6 bin arasında olacağını öngörmüştük. Gerçekleşme 9.7 bin oldu. Gerçekleşme öngörülen sınırlar içinde kaldı
Temmuz Ayında günde ortalama 9.8 azalan olgu sayıları, Ağustos Ayında günlük ortalama 15.9 artıyor.
Temmuz Ayında günde ortalama 0.1 azalan ölüm sayıları, Ağustos Ayında günlük ortalama 0.5 artıyor.
Nisan sonunda 34.4 olan “Ölüm Başına Olgu” parametresi Temmuz başında 75.2 ye kadar çıktıktan sonra
düşüşe geçerek, Ağustos sonunda 46.7 olarak gerçekleşiyor. (Şekil: 96)
Nisan sonunda %2.9 olan “Testi Pozitif Çıkanlarda” ölüm oranı, Ağustos sonunda %2.1 e geriliyor.
Özellikle Temmuz ayındaki 75.2 den sonraki sürekli bozulma dikkat çekicidir. Bu tersine hareket Dünya
geneline, üzerinde bulunduğumuz Asya Kıtasına ve kısmen üzerinde bulunduğumuz Avrupa Kıtasındaki
hareketlerin tersinedir. Grafiğe bakarak, Türkiye’de 10-Temmuz’dan itibaren virüsün etkisini arttırdığını
ya da tedavide olumsuzluklar olduğunu söylemek olasıdır.
Bir başka seçenek de COVID-19 verilerinin normal olmadığıdır4.
7-Ağustos-2020 tarihli raporda, Ağustos 2020 için Türkiye’de toplam olgu sayısının 29.4-38.2 bin arasında olacağı öngörülmüştü. Olgu sayısı 38.7 bin olarak gerçekleşti.
Öngörüdeki sapma %1.1 dir. Ölüm sayısının 470-588 arasında olacağını öngörmüştük. Gerçekleşme 652 oldu. Öngörüdeki sapma %10.9 dur.
Nisan Ayında maksimum olan olgu sayısı (106,762) daha sonra sürekli azalarak, Temmuz Ayında (31,278) minimum oluyor. Ağustos Ayında olgu sayıları artıyor. Artışın Eylül’de de süreceğihesaplanıyor. Eylül için açıklanması beklenen olgu sayısı 48-55 bin aralığındadır.Nisan’da maksimuma olan ölüm sayıları Ağustos’a kadar sürekli azaldı ve tekrar artışa geçti. Eylül Ayında 1,350-1,490 arasında ölüm sayısı açıklanacağı hesaplanmaktadır.
Hata Oranları hesaplama yöntemi:
1 Öngörüde bulunulan yerlerde gerçekleşen sonuç öngörülen limitler arasında ise hata payı sıfırdır,
2 Gerçekleşen sonuç limitler dışında ise yakın olan limite göre hata oranı % olarak hesaplanır,
3 Yerlerin Nüfus büyüklükleri Ağırlık Katsayıları olarak dikkate alınır ve sonuç sapma hesaplanır.
Yukarıda açıklanan yönteme göre yapılan hesaplamada,
Ağustos 2020 Öngörülerinde Hata Oranları;
olgu sayılarında 4.5%,
ölüm sayılarında 1.8% olarak hesaplanmaktadır.
Uygulanan yeni yöntemlerle, Eylül 2020 ve sonraki öngörülerde hata oranlarının daha da azalması
beklenmektedir.