Genel

Hak, hukuk, adalet! İşte 2023'ün mücadele tarihi

6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremde, Adıyaman da ciddi hasar görürken valiliğe toplanan vatandaşlar, 'Yardımlar nerede?' diyerek ve protesto sloganları attı. Vali için polislerin geniş güvenlik önlemlerinin alındığı görülürken, depremzedelerin gelmeyen yardımlar için Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar'a sert tepki gösterdikleri duyuldu. Vali Çuhadar ise önce sessiz kaldı, tepkiler artması üzerine gülmeye başladı. Bunun üzerine vatandaşların tepkisi daha da arttı. Kalabalık içerisinde bulunan bir kadının "Neye gülüyorsun sen ya neye gülüyorsun!" diye bağırdığı duyuldu.

Diyarbakır'da deprem bölgesine giden Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, depremzedeler tarafından protesto edildi. Halkın tepkisinden sonra Adalet Bakanı Bozdağ ve AKP heyeti hızla olay yerini terk etti. Bozdağ'ı protesto eden kişi gözaltına alındı.

Kadınlar, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde bir kez daha sokaklara çıktı. Erkek şiddetine ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğine karşı mücadele eden kadınlar, birçok kentte eylemler gerçekleştirdi. 8 Mart Dünya kadınlar günü dolayısıyla her yıl Taksim'de düzenlenen Feminist Gece Yürüyüşü,2023 yılında da Beyoğlu Kaymakamlığınca yasaklandı. Taksim’e yapılan çağrı nedeniyle tüm sokaklar polis bariyerleriyle kapatıldı. Kararı tanımayan kadınlar yasağa rağmen Beyoğlu sokaklarında toplandı. Engellemelere rağmen toplanan kadınlar, "Hükümet istifa" ve "Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz" sloganları attı. Yürüyüşün sona ermesinin ardından alandan ayrılmak isteyen kadınlara polis izin vermedi. Biber gazı ile müdahale eden polis, çok sayıda kişiyi gözaltına aldı.

11 Şubat'ta yaşanan deprem felaketinin ardından ara verilen lig başladığında can kayıpları ve sonrasında yaşananlar nedeniyle hükümete öfkeli olan Fenerbahçeli ve Beşiktaşlı taraftarlar, "hükümet istifa" sloganları attı. Yapılan tezahüratların ardından taraftarlara destek gelirken siyasilerde tepki gösterdi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "sporun siyasete alet edildiğini" savunarak, "Spor alanlarını siyaset meydanına çevirmek isteyenler; devletin, milletin, sivil toplum kuruluşlarının burada ortaya koyduğu çabaya kulak versinler. Mesaimizi bölmesinler. Bölmek isterlerse de hodri meydan" eleştirisinde bulundu. Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu ise "Spor sahaları siyaset alanları değildir. Provokasyonlara da hiçbir zaman izin vermeyeceğiz" açıklamasını yaptı. Yaşananların ardından MHP Genel Başkanı Bahçeli, Beşiktaş Kulübü üyeliğinden ayrıldı.

1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, Türkiye’nin çeşitli kentlerinde gün boyu etkinliklerle kutlandı. Yetkililer, 10 yıldır olduğu gibi bu yıl da Taksim Meydanı’nda yapılması istenen kutlamalara izin vermedi. Taksim Meydanı polis bariyerleriyle kapatılırken, Beşiktaş, Harbiye ve Osmanbey'den Taksim’e yürümek isteyen gruplara polis müdahale etti. Çok sayıda kişi emniyet güçleriyle yaşanan arbedede gözaltına alındı.

Türkiye’nin birçok ilinde eşcinsel ve transseksüellerin etkinlikleri iptal edildi, Onur Yürüyüşleri yasaklandı. LGBTİ+ aktivistler, feministler ve insan hakları aktivitleri Nişantaşı’nda bir araya geldi. Bu yıl "Dönüyoruz" temasıyla sokaklara çıkan LGBTİ üyeleri, caddeleri direniş alanına çevirdi. Polis eylemlerde yine gözaltı yaptı.

Limak, IC-İçtaş ortaklığındaki YK Enerji‘nin işlettiği Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerine linyit arzı oluşturmak için ağaçları bir bir kesilen Akbelen Ormanı için iki yılı aşkın bir süredir nöbet tutuluyor. 24 Temmuz’da başlayan büyük kıyımın ardından yöre halkı ve onlara desteğe gidenlere yönelik sert müdahale, gözaltılar ve darpla sürdü. Jandarmanın barikat kurduğu ormandaki nöbet alanına kimi zaman hijyen için kullanılan su tankerleri, kimi zaman seyyar tuvaletler alınmadı. Nöbet alanlarına da müdahale yapılmasına rağmen, Akbelenliler ormanlarını korumak için nöbetlerini ve mücadelelerini halen devam ettiriyor. İkizköy halkı ve gönüllüler 2024'e Akbelen'de girecek.

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay'ın hukuksuzca tutuklu bulunmasına karşı TİP Genel Başkanı Erkan Baş’ın Hatay'dan başlattığı “Özgürlük” yürüyüşü "Cumhuriyete Özgürlük" şiarıyla Ankara Anıtpark'ta düzenlenen mitingle son buldu. Baş yürüyüş boyunca, Hendek faciasından Çorlu Tren Katliamı'na, maden katliamlarından yurtlarda hayatını kaybeden öğrencilere kadar birçok sorunu gündeme getirmişti.

Sputnik Türkiye ile Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) toplu iş sözleşmesi görüşmelerini sürdürüyordu. Görüşmelerde anlaşma sağlanamaması üzerine Sputnik Türkiye’de çalışan gazeteciler grev kararı aldı. Bunun üzerine Sputnik Türkiye de 24 sendikalı gazeteciyi “küçülme” gerekçesiyle işten çıkardı. Grev 17 Ağustos'tan bu yana sürüyor. Sputnik'ten kovulan gazeteciler umudu 2024'te arayacak.

Gazze’de El Ehli Hastanesi’ne düzenlenen ve yüzlerce kişinin ölmesine yol açan saldırı Türkiye’nin çok sayıdaki şehrinde protesto edildi. İstanbul’daki İsrail Başkonsolosluğu önünde siyasi partilerin, derneklerin ve çeşitli sivil toplum örgütlerinin çağrısı ile toplanan İslami dernekler ve solcu gruplar ayrı ayrı İsrail’i protesto ederken Filistin’e destek mesajları verdi. İslami dernekler gecenin ilerleyen saatlerinde İsrail bayrağı yakıp, başkonsolosluğa yanıcı, patlayıcı ve yaralayıcı madde attı. Konsolosluğun önünde bekleyen güvenlik güçleri eylemcileri anonsla uyardı. Yaşanan olaylarda bir kişi hayatını kaybetti.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını tanımaması ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmasıyla ilgili avukatlar, ellerinde Anayasa kitapçığıyla Ankara’da yürüyüş başlattı. Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay'la ilgili olarak "hak ihlali" kararı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmasına hukukçuların tepkisi sürüyor. Sabah saatlerinde Ankara Adliyesi önünde toplanan yüzlerce avukat, ellerinde anayasa kitapçıklarıyla Yargıtay’a yürüdü.

Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini öğrenmek ve faillerin yargılanması talebiyle 28 yıldır her hafta oturma eylemi düzenleyen Cumartesi Anneleri, eylemlerini bu yılda sürdürürken her hafta gözaltına alınanlar bu yıl ilk kez 972. haftasında ellerinde karanfiller ve yakınlarının fotoğrafıyla Galatasaray Meydanı’na çıktı. Hak savunucuları, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) hak ihlali kararına rağmen haftalardır gözaltına alınıyor, aynı gün serbest bırakılıyordu. Cumartesi Anneleri, uzun zaman sonra ilk kez 4 Kasım Cumartesi günü gözaltına alınmamıştı.

Yargıtay 3. Dairesi’nin, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’la ilgili hak ihlali kararını uygulamaması ve üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmasını “yargı darbesi” olarak nitelendiren CHP, Meclis Genel Kurulu’nda “adalet nöbeti” başlattı. Başlatılan adalet nöbeti 21. günde sona erdi.

İzmir Bergama'daki tarım işletmesi Agrobay'da Ağustos ayında işten çıkarılan 39 işçinin 31'i, Kod 46 maddesiyle tazminatsız işten çıkarıldı. Kod 46 maddesiyle Agrobay, "işverenin güvenini kötüye kullanmak, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar" gerekçelerini öne sürdü. İşçiler ise işyerinde sistematik amir baskısına maruz kaldıklarını, ağır işlerde eksik ekipmanlarla çalıştıklarını, maaşların düzensiz ödendiğini, iş kazalarının gizlendiğini ve bunlar karşısında da sendikalaştıkları için işten çıkarıldıklarını söylüyor. Agrobay işçilerinin hak arayışı sürüyor.

Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink cinayetinin tetikçisi Ogün Samast, Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumundan şartla tahliye edildi. Karar Agos Gazetesi önünde protesto edildi. Kamuoyunda tartışmalara neden olan tahliye sonrası Samast'ın, "silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" suçundan 7 yıl 6 aydan 12 yıla kadar hapsinin istendiği yeni iddianame 19 Kasım'da hazırlandı.

13 Kasım Aydın'da Güzelhisar KYK Kız Öğrenci Yurdu'nda asansör düşmesi sonucu Adnan Menderes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bölümler Fakültesi öğrencisi 22 yaşındaki Zeren Ertaş öldü. Olay kaza değil ihmal olarak değerlendirilirken ülkenin birçok yerinde eylemler yapıldı. 

Türkiye İşçi Partisi (TİP), tutuklu Hatay Milletvekili Can Atalay'ın, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) hakkında iki kez 'hak ihlali' kararı vermesine rağmen hala tahliye edilmemesi üzerine oturma eylemi başlattı. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyetinin kararı geciktirdiğine vurgu yapan TİP Genel Başkanı Baş, "Günlerdir bekliyoruz artık sabrımız taştı. Bu maskeli baloya son veriyoruz. Karar çıkana kadar Çağlayan Meydanı'nda bekleyeceğiz" dedi. Baş, tüm yurttaşları Çağlayan Meydanı'nda başlattıkları oturma eylemine destek olmaya çağırdı.