Grevler, direnişler ve hak arayışları... 2024 yılı işçinin mücadelesi ile geçti

2024, Türkiye'deki işçi hareketleri açısından kritik bir yıl olarak kayda geçti. İşçi sınıfı, ağır ekonomik koşullar altında haklarını savunmak için birçok sektörde sesini yükseltti.  İsrail'in Gazze'ye saldırılarını sürdürmesi, başta Mardin, Esenyurt belediyeleri olmak üzere iktidarın kayyım atamaları ve yıl içerisinde yaşanan kadın cinayetlerine ilişkin de protestolar yapıldı. İşte yıl içerisinde yapılan eylem ve protestolar...

KADINLAR HAKLARI İÇİN SOKAKLARA ÇIKTI 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, kadın hareketlerinin yoğun protestolarına sahne oldu. İstanbul’da kadın örgütlerinin organize ettiği “Feminist Gece Yürüyüşü” polis engeline rağmen binlerce kadının katılımıyla gerçekleşti. Katılımcılar, toplumsal cinsiyet eşitliği, kadın cinayetlerinin durdurulması ve kadın emeğinin görünür kılınması için sloganlar attı.

1 MAYIS EYLEMLERİ Türkiye genelinde 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları, ekonomik zorluklar ve artan hayat pahalılığına karşı yoğun bir katılımla gerçekleşti. İstanbul’da Taksim Meydanı’na yürümek isteyen gruplar polis engeliyle karşılaştı. 1 Mayıs'ta İstanbul'da polis birçok noktada Taksim'e çıkmak isteyenleri engelledi, 210 kişi gözaltına alındı. Ankara, İzmir, Bursa ve Adana gibi büyük şehirlerde de meydanlar doldu. İşçiler, daha iyi çalışma koşulları, sendikal özgürlüklerin korunması ve asgari ücretin artırılması taleplerini dile getirdi. Metal, sağlık, eğitim ve taşımacılık sektörlerinden işçiler ortak bildirilerle hak arayışlarını güçlendirdi. Sendikalar ve emek örgütleri, 2024 1 Mayıs’ında “Eşitlik, Adalet ve Özgürlük” temasıyla işçi haklarının anayasal güvenceye alınmasını vurguladı. Ancak bazı bölgelerde valiliklerin yürüyüş ve miting yasakları tepkilere yol açtı.

KAYYIM PROTESTOLARI CHP'li Esenyurt Belediyesi, DEM Parti yönetimindeki Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyım atanmasına yönelik bir çok ilde protestolar yapıldı. Düzenlenen protestolarda "Halkların iradesine yapılan bu darbeleri kabul etmiyoruz" denildi.

ÇİFTÇİ EYLEMLERİ Türkiye, yaz aylarında çiftçilerin artan girdi maliyetleri ve ürettikleri ürünlerin enflasyon karşısında değer kaybetmesi nedeniyle dört bir yanda gerçekleştirdiği eylemlere sahne oldu. Çay üreticileri, Çaykur’un 17 liralık yaş çay alım fiyatını protesto etmek için 11 Mayıs 2024’te Doğu Karadeniz’de eylemlere başladı. Tepkilerin büyümesiyle, 22 Mayıs’ta Rize’nin Fındıklı ilçesinde “Büyük Çay Yürüyüşü” düzenlendi. Ege’den Karadeniz’e, Marmara’dan İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’ya kadar birçok kentte çiftçiler traktör konvoylarıyla yol kesme eylemleri düzenledi. Ağustos ayında, ülkenin farklı bölgelerinde çiftçiler yolları traktörleriyle kapatarak seslerini duyurdu. Bursalı çiftçiler 8 Ağustos’ta İzmir-Bursa karayolunu, Maraşlı çiftçiler 17 Ağustos’ta Maraş-Antep yolunu, Aksaraylı çiftçiler 18 Ağustos’ta Aksaray-Adana E90 karayolunu ve Uşaklı çiftçiler 24 Ağustos’ta Uşak-İzmir yolunu kapattı. Batman’da ise 25 Ağustos’taki eylemin adresi Toprak Mahsulleri Ofisi oldu. “Eskişehir Genç Rençberler” adlı grup ise 18 Ağustos’ta Odunpazarı Kalkanlı Mahallesi’nde boş tarlaya traktörlerle “Üretemiyoruz” yazdı.

FERNAS İŞÇİLERİNİN EYLEMLERİ Manisa’nın Soma ilçesinde, AKP Batman Milletvekili Ferhat Nasıroğlu’na ait Fernas Madencilik’te çalışırken Bağımsız Maden-İş’e üye oldukları için işten çıkarılan işçiler, işe iade ve çalışma koşullarında iyileştirme talepleriyle 26 Ağustos 2024’te direnişe geçti. 25 Eylül’de Soma’dan Ankara’ya yürüyüş başlatan işçiler, 2 Ekim’den itibaren Kurtuluş Parkı’nda oturma eylemine başladı. 53 gün süren direniş ve üç gün süren müzakereler sonucunda Fernas işçileri ve şirket yönetimi arasında 20 Ekim 2024’te anlaşma sağlandı.

SAĞLIKÇILAR VE ÖĞRETMENLER EYLEM DÜZENLEDİ Sağlık ve eğitim sektörlerinde çalışan emekçiler, uzun çalışma saatleri ve düşük ücretlere karşı aylarca süren protestolar düzenledi. Özellikle sağlık çalışanları, hem kamu hem de özel sektörde daha iyi maaşlar ve güvenli çalışma ortamları talep ederek birçok şehirde mitingler gerçekleştirdi. Eğitim emekçileri ise müfredat yükünün artışı ve özlük haklarının iyileştirilmesi için grev ve boykotlarla seslerini duyurmaya çalıştı.

METAL İŞÇİLERİNDEN GREV KARARI Metal sektöründe çalışan işçiler, düşük ücret artışları ve ağır çalışma koşullarına karşı toplu iş sözleşmelerinde anlaşma sağlanamayınca greve gitti. Ancak, hükümet grevleri "milli güvenliği bozucu" olduğu gerekçesiyle 60 gün süreyle erteledi. Bu karar, işçi sendikaları tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Sendika temsilcileri, grev hakkının anayasal bir hak olduğunu ve kararın işçi sınıfını sindirme amacı taşıdığını belirtti.

İSRAİL İLE TİCARET PROTESTOLARI Bir çok ilde Türkiye'nin İsrail ile ticareti devam ettirmesi protesto edilikren son olarak 29 Kasım 2024'te AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik, İsrail ile ticaretin sürdürülmesi üzerinden protesto gerçekleştirildi. Protestocular tutuklandı ardından serbest bırakıldılar.

POLONEZ İŞÇİLERİ 6 AYDIR MÜCADELE EDİYOR Anayasal haklarını kullanıp Tek Gıda-İş Sendikası’na üye olduktan sonra işten çıkarılan Polonez işçileri, yaklaşık altı aydır hak mücadelesi veriyor. Çatalca Adliyesi önünde nöbetlerini sürdüren işçilerin gözü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda işveren ve sendika temsilcileri arasında yapılacak görüşmeden olumlu bir sonuç çıkmasında.

ÇAYIRHAN MADEN İŞÇİLERİNİN EYLEMİ Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bulunan Çayırhan Termik Santrali’nde özelleştirme kararına karşı maden işçileri eylem başlattı. Daha sonra Ankara'ya doğru yola çıkan işçiler Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın özelleştirme ihalesinde 4 Aralık olan son teklif verme tarihinin 4 Mart 2025'e ertelendiğini duyurmasının ardından yürüyüşlerini sonlandırdılar.

KİTLESEL MİTİNGLER İşçilerin baskılarından DİSK ve Türk-İş yöneticileri bölgesel mitingler düzenlemek durumunda kaldı. Ücret artışı talebi ve dayatılan vergi soygununa karşı Ankara mitingleri gerçekleştirdiler. Ekonomik krizin faturasına karşı mitingler ve işçi buluşmaları gerçekleştirildi.