'Eylül ayı tam bir saatli bomba' diyen İslam Memiş'ten kriz uyarısı

Küresel piyasalarda derin belirsizlik devam ediyor. Tatil döneminde olunması nedeniyle para piyasaları olumlu ya da olumsuz haber akışlarını satın almıyor. Piyasalarda yaz rehaveti sürüyor. Yaz tatilinde enstrümanların yatay ve dar bant aralığında kalmaya devam ettiğini gözlemliyoruz.

Küresel piyasalar tatil sonrası yeni bir pozisyon almak için “yeni hikâye” belirlemeye çalışıyor. Bugünlerde en çok konuşulan ülke ise Çin. Çin acaba küresel piyasalarda saatli bomba olarak mı bekliyor? Çin ekonomisinin büyüme tahminleri geçen ay beklentilerin altında kaldığını gördük. Çin ekonomisi ikinci çeyrekte beklentileri aşarak yüzde 0,8 büyüdü. Yıllık büyüme hızı ise yüzde 6,3 ile tahminlerin altında kaldı. Beklenti yüzde 7,3 olacağı yönündeydi.

Geçen ay, Çin’in tüketici sektörü deflasyona girdi ve fabrika çıkış fiyatları düşmeye devam etti. ABD Başkanı Joe Biden, çarşamba günü ABD’li şirketlerin bilgisayar çipleri gibi hassat teknolojileri Çin’de üretmelerini yasaklayacak bir karara imza attı. Çin kredileri 14 yılın en düşük seviyesinde. Çin Merkez Bankası cuma günü, yeni kredilerin temmuz ayında 345,9 milyar yuana ulaştığını açıkladı. 2023’e başlarken Çin ekonomisinde zayıflama sinyalleri geliyordu. Öyle ya da böyle bugüne kadar idare edebildiler. Makro veriler yine kötü geldi. Daralma sinyallerinin hızlanmasıyla Çin’de deflasyonist sürece girildiğini göstermiş oldu.

Çin çapında emlak şirketlerinde de ciddi sorunlar var. 700 ile 3 bin projesi olan Çin emlak şirketlerinin zora girmesi, hisse senetlerinde de endişelere neden oldu. Emlak şirketlerinden biri cuma günü 22 milyon dolarlık kupon ödemesini yapamadı. Bir ay geciken borcun ödenmemesi Çin’i yapısal anlamda zora sokabilir.

Çin’in bugünlerde en büyük sorunu Country Garden ve Evergrande. Bu iki şirketin batmasına mı izin verecek, yeni teşvik paketleri çıkararak projelerin tamamlanmasına mı? 22 milyon dolarlık kupon ödenmezse, binlerce kişi işsiz kalacak ve şirketler tek tek iflas edecek.

Ya da Çin devleti devreye girecek, krizin domino etkisine dönüşmemesi için önce kurtaracak sonra iflasa göz yumacak. Küresel tarafta bir saatli bomba var. Eylül itibariyle bu bomba bir yerde patlayacak. Son çeyreğin hikâyesi de böylece hazır olmuş olacak.