AKM, Türkiye'de Cumhuriyet döneminin simge yapıları arasında yer alıyor. Opera, bale, tiyatro, konser ve kongre amacı ile kullanılan içinde bir sergi salonu ve sinema da bulunan Atatürk Kültür Merkezi (AKM), 13 yıl ardından konukları ile buluşmaya hazırlanıyor.
İlk defa 1969 yılında dünyanın dördüncü büyük sanat merkezi olarak hizmete giren bina, Türkiye'de Cumhuriyet döneminin simge yapılarından biridir.
Kültür merkezi, 2008'den 2018’e kadar kapalı kaldı ve Şubat 2018’de yenisinin yapımı için yıkıldı.
Mimar Feridun Kip ile mimar Rüknettin Güney tarafından projesi çizilen, 29 Mayıs 1946'da temeli atılan bina, ödenek yokluğu nedeniyle tamamlanamayınca 1953 yılında Bayındırlık Bakanlığına devredildi ve 1956'da mimar Hayati Tabanlıoğlu projesi ile inşaata devam edildi.
Bina, 12 Nisan 1969'da İstanbul Kültür Sarayı adıyla hizmete girdi. Açılışta Ferit Tüzün'ün Çeşmebaşı Balesi ile Verdi'nin Aida Operası sahnelendi.
23 yılda tamamlanabilmiş olan İstanbul Kültür Sarayı binası, kısa bir süre sonra 27 Kasım 1970’te Arthur Miller'in Cadı Kazanı adlı oyun oynanırken çıkan yangında harap oldu.
Yangında can kaybı olmadı ancak bina ile beraber IV. Murad adlı oyunun galası için Topkapı Sarayı’ndan getirtilmiş eşyaların bir kısmı da yandı.
Yangından sonra Hayati Tabanlıoğlu tarafından onarılan bina 8 yıl sonra 6 Ekim 1978 tarihinde ikinci kez açıldı. 2000’li yıllara kadar o haliyle hizmete devam etti.
2005 yılında, binanın ekonomik ömrünü tamamlamış olduğu gerekçesiyle dönemin Kültür Bakanı Atilla Koç tarafından binanın yıkılması önerilmiştir. Ancak sanat ve mimarlık platformlarının, sivil inisiyatiflerin yoğun tepkisi, ısrarlı gösteriler ve basının desteğiyle yeniden yapılan değerlendirmeler sonucunda Kasım 2007'de İstanbul 2 No’lu Koruma Kurulu, Atatürk Kültür Merkezi’ni 1. grup kültür varlığı olarak tescil etti ve böylece yıkım gerçekleşmedi.
Kasım 2008'de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından imzalanan protokolle İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nın üstlendiği Atatürk Kültür Merkezi’nin yenileme projesini hazırlamak üzere Tabanlıoğlu Mimarlık görevlendirildi. Tadilat, Kültür Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası'nın açtığı dava nedeniyle mahkeme kararıyla durduruldu.
Orijinal AKM’nin yerine yeni bir bina yapılması için, on yıl önce terk edilen binanın yıkım çalışmalarına 13 Şubat 2018’de başlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, binanın yıkımının ardından “AKM için de çok bağırdı Geziciler. İstediğiniz kadar bağırın, çatlayın, patlayın yıktık.” sözlerini kullandı. Yaklaşık üç buçuk ay sonra aynı yıl 30 Mayıs’ta yıkım tamamlandı.
10 Şubat 2019’da temel atma töreniyle yeni kompleksin yapımına başlandı. Yeni kültür kompleksi, toplam 95.000 m2 alana sahip beş bölümden oluşmaktadır. Tiyatro, sinema ve konser salonlarının yanı sıra sergi merkezi, kongre salonu, kütüphane, müze, sanat galerisi, kafe ve restoranlar yer almaktadır. Yeni binanın mimarı, 1969 yılında inşa edilen AKM’yi tasarlayan Hayati Tabanlıoğlu’nun oğlu Murat Tabanlıoğlu’dur.