Anket şirketleri yanıtladı: 3 aday da Erdoğan'ı geçiyor

"Erken seçim olması durumunda hangi partiye oy verirsiniz?" sorusuna verilen cevaplar kararsızlar dağıtılmadan önce: CHP yüzde 28.2, AKP yüzde 27.1, İYİ Parti yüzde 12, HDP yüzde 8.6, MHP yüzde 5 DEVA yüzde 4.4, Gelecek yüzde 1.6, Zafer yüzde 1.4, Saadet yüzde 1, Yeniden Refah yüzde 1, Diğer yüzde 1.6, Kararsız yüzde 8.1

Son olarak, İYİ Parti lideri Meral Akşener de Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'ın, açıklamalarıyla gündeme gelen ABB Başkanı Mansur Yavaş'ın cumhurbaşkanı adaylığıyla ilgili soruya, "Adının anılmasından gurur duyarım çünkü belediye seçimlerinde ittifakın adayıydı" yanıtını verdi.

HDP: Yüzde 7,2.

HDP: Yüzde 8.1, DEVA: Yüzde 2.3 Gelecek Partisi: Yüzde 2.1

Cumhuriyet'ten Gizay Çelik'in haberine göre "muhalefetin adayının kim olacağı" tartışmasıyla ilgili MAK Araştırma Koordinatörü Mehmet Ali Kulat, Yöneylem Araştırma Koordinatörü Derya Kömürcü ve AKSOY Araştırma Şirketi'nin kurucusu Ertan Aksoy konuştu. İşte sorular ve verdikleri yanıtlar:

Soru: Seçimler yaklaşırken 'adaylık tartışması' da siyasetin ana gündem maddesi olmuş durumda. Seçmene bu durum nasıl yansıyor? Seçmen nasıl bir cumhurbaşkanı profili istiyor?

Kulat: MAK Danışmanlık olarak farklı aralıklarla sorduğumuz bir soru var. Size göre cumhurbaşkanı nasıl biri olmalıdır? Bu soruya aldığımız cevapların en önemlisi; tarafsız cumhurbaşkanıdır. Bunu sırasıyla herkese aynı uzaklıkta, devlet ciddiyeti olan, toplumun milli ve manevi değerlerine saygılı, anayasa / kanunları önemseyen ve bunlara uyan, Atatürkçü vb. ifadeler sıralanıyor.

"Size göre ülkenin ekonomik sorunlarını kim çözer" sorusunun yöneltildiği katılımcılardan, kararsızlar dağıtıldığında, “Millet İttifakı” diyenlerin oranı yüzde 51.6; "Cumhur İttifakı çözebilir" diyenlerin oranı ise yüzde 48.4.

Optimar, katılımcılarına "Cumhurbaşkanlığı seçiminde kime oy verirsiniz?" diye de sordu. Seçmenlerin yüzde 33.1’i "Erdoğan" yanıtı verdi. "Mansur Yavaş" diyenler ise yüzde 13 çıktı.

Soru: Ümit Özdağ'ın ABB Başkanı Mansur Yavaş’ı "adaylığa davet etmesi" kamuoyunun gündemine oturdu. Yavaş, konuyla ilgili yaptığı açıklamada ise, "kamu görevlisi" olduğunu belirtti. Buna karşın Yavaş'ın adaylığı gündeme gelirse hangi kesimlerden oy alabilir/ hangilerinden alamaz?

Kulat: Mansur Yavaş, son dönemin yıldızı parlayan ve toplumsal kabulü en yüksek siyasetçilerinden biri. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nda ortaya koyduğu işine odaklı, devlet ciddiyeti olan ve sosyal belediyeciliği önceleyen profiliyle ülkeyi en üst makamlarda yönetmeye ehil algısını güçlendirdi. Aslında bu kabul, siyaset üstü genel kabul diyebileceğimiz bir kabul de görüyor. Ancak partisinin oyunun yanı sıra Millet İttifakı'nın bileşenlerin genel desteği yanında özellikle de milliyetçi tabanda da yüksek bir toplumsal desteği var.

Aksoy: Kamuoyu yoklamaları Yavaş’ın aday olması halinde muhalif blokun önemli bir kısmının desteğini almakla birlikte iktidar bloku seçmeninden de bir miktar oy koparma potansiyeline sahip olduğunu işaret ediyor.

Kömürcü: Muhalefetin ortak cumhurbaşkanı adayı konusunda karar vericinin altı lider olacağı, altı lider içinde de ne kadar eşit bir ilişki kurulmaya çalışırsa çalışılsın kaçınılmaz güç ilişkilerinin olduğunu göz ardı edemeyiz. CHP liderinin, kadrolarının, örgütünün benimsemeyeceği bir isim cumhurbaşkanı adayı olamaz. Aynı şey Meral Akşener için de geçerli. Liderler seçim kadar seçim sonrasını, iktidarın yarattığı 20 yıllık tahribatın nasıl giderileceği kadar, güçlendirilmiş parlamenter sisteme nasıl geçileceğini de hesaba katarak, hatta bir sonraki seçimde nasıl bir siyasal tablo oluşabileceğine dair öngörülerde bulunarak bir karar verecekler.

Türkiye Değişim Partisi: Yüzde 1.8, Saadet Partisi: Yüzde 1.6 Bağımsız Türkiye Partisi: Yüzde 1.5

Kılıçdaroğlu, İmamoğlu’nu geçerek üçüncü sıraya yerleşti. "Kılıçdaroğlu’na oy veririm" diyenler yüzde 12 olurken, "İmamoğlu" diyenlerin oranı yüzde 9.1 ölçüldü.

Aksoy: Hem İmamoğlu hem de Yavaş’ın potansiyel adaylığı ölçüldüğünde Erdoğan karşısında anlamlı oranda fark açtıklarını görüyoruz. Her iki isim de muhalefeti destekleyen seçmen gruplarının büyük kısmının desteğini alabiliyor. Ek olarak, Yavaş milliyetçi tabanda görece daha iyi durumdayken İmamoğlu da daha zor olan grupta Kürtlerde ve HDP tabanında daha yüksek bir destek alıyor. Bu kesim için Karadenizli bir demokrat profil daha iyi geliyor.

Kömürcü: Muhalefetin ortak cumhurbaşkanı adaylığı konusunda üç isim öne çıkıyor. Kemal Kılıçdaroğlu, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın oy potansiyellerini analiz ettiğimizde, aralarında farklar olmakla birlikte iki adayın yarıştığı bir senaryoda üç ismin de Erdoğan’ı geride bıraktığı görülüyor.

Önümüzdeki seçimin temel özelliği “Erdoğan kalsın mı, gitsin mi” seçimi olması. Tam da bu yüzden muhalif seçmen, öncelikli isim tercihleri olsa da, son kertede muhalefetin ortak adayı kim olursa Erdoğan karşısında ona oy vereceğini ifade ediyor.

Soru: İktidar kanadından gelen "Adayını açıkla" baskıları giderek artıyor. Son tartışmalarda İmamoğlu daha fazla siyasi bir profil çiziyor. Olası bir senaryoda Yavaş'ın "kamu görevi" vurgusu aday belirlemede etkili olur mu?

Kulat: Cumhur İttifakı’nın resmi anlamda aday açıklamadığı bir ortamda Millet İttifakı'nın “adayını açıkla” talebine cevap vermede acele etmesi gerekmiyor. Bu süreçte herkes bir satranç oynama hassasiyeti ile bir sonraki hamleye odaklanmış durumdadır. Yalnızca Yavaş değil doğal olarak tüm adaylık için adı geçenler süreci çok yakından izliyor ve kendi artılarına dikkat çekiyorlar.

Zafer Partisi'nin oy oranı ise, yüzde 0,5 olurken, Yeniden Refah ve Memleket Partisi sırasıyla yüzde 0,4 ve 0,3 olarak ölçüldü.

Yöneylem Araştırma Genel Koordinatörü Derya Kömürcü, sosyal medya hesabı Twitter'dan söz konusu anketin sonuçlarını değerlendirdi. Kömürcü, "AKP son 3 aydır kararsızlar ve oy kullanmayacakları dağıtmadan önce yüzde 25 seviyesinin altında ölçülüyor. Dolayısıyla AKP’nin yüzde 30’un altında oy alacağı ve birinci parti olma özelliğini yitireceği bir tablonun kalıcılaşmaya başladığı söylenebilir" dedi.

Soru: Üçüncü ittifak iddiaları dile getiriliyor. Altılı masanın içindeki bazı partilerce de bu iddialar seslendirildi. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Olasılığı nedir, hangi partileri kapsayabilir?

Kulat: Altılı ittifaktan ayrılarak bir üçüncü ittifak olmasını olası görmüyorum. Bu olsa olsa ittifak içi yeni ittifaklar şeklinde olacaktır. Bunun sebebi de Türkiye’deki seçmenin geçmiş kabulleri ve seçmen geçirgenliğinin sağdan sağa, soldan sola olması nedeniyledir. Sağ ve soldan bileşenleri bulunan Millet İttifakı’nın ittifakı koruma adına benzeşmeye başlaması, kendi renklerini yitirmesine neden olmaktadır. Seçmen farklılığı fark etmediğinde taklitçi yerine asıla döner. Bu ve buna benzeyen nedenler Millet İttifakı içinde sağ / sol tandanslı iki iç ittifak oluşabilir. Bu yeni ittifak Milli Görüş referanslı olursa İYİ Parti bu iç ittifakın dışında kalır. Özetle Millet İttifakı bölünmemekte renklenmektedir.

İYİ Parti'nin oy oranı yüzde 14,9 olurken, HDP'nin oy oranı yüzde 12,4 olarak ölçüldü. Cumhur İttifakı'nın ortağı MHP'nin oy oranı ise yüzde 5,9 oldu.

Öte yandan ankette katılımcıların yüzde 68,4'ü 'Güçlendirilmiş Parlementer Sistem'den yana 'Evet' derken, yüzde 13,2'si 'Hayır', yüzde 18,4'ü 'Fikrim yok' yanıtını verdi.

Soru: Son olarak adaylık tartışmalarına ilişkin Selahattin Demirtaş da dikkat çeken açıklamalarda bulundu. HDP seçmeni Millet İttifakı'nın adayı konusunda nasıl bir tavır ortaya koyar?

Kulat: Millet İttifakı’nın adayı şüphesiz HDP’den blok oy ya da kısmen destek alabilir. Ancak HDP tabanında Cumhur İttifakı'na karşı öylesine ciddi bir rahatsızlık var ki; Millet İttifakı'na kısmen ya da toptan destekten bağımsız bu saatten sonra HDP'li seçmen Demirtaş ya da Öcalan da istese Cumhur İttifakı adayına özellikle Erdoğan’a blok oy vermeyecek gibi görünmektedir. HDP tabanının Millet İttifakı’ndan beklentisi; cumhurbaşkanı adayının kim olduğunun yanı sıra bölge insanının sorunlarını çözme konusunda ilkesel davranma beklentisidir.

Ankette DEVA Partisi'nin oy oranı yüzde 4,6'ya çıkarken, Gelecek Partisi yüzde 2,1, Saadet Partisi yüzde 1,6 olarak kayıtlara geçti.

Araştırmada Ümit Özdağ'ın genel başkanı olduğu Zafer Partisi 'sürpriz' yaparak Ali Babacan liderliğindeki DEVA Partisi ile Ahmet Davutoğlu liderliğindeki Gelecek Partisi'ni geçti. Araştırmaya göre partilerin oy oranları şöyle oldu: