Egehan Erkün / TELE1
Sosyalleşmek ve yeni insanlarla tanışıp vakit geçirmek için kullanılan flört uygulamalarına son dönemde ilgi arttı.
Birçok kullanıcı, burada oluşturduğu sosyal profiller ile yeni insanlarla tanışıyor, hatta bazıları hayatını birleştirme kararı dahi alıyor. Ancak sosyal medyadaki çoğu platformda olduğu gibi, dolandırıcılar, bu uygulamalara da el attı.
Burada tanıştığı kişiyle sohbet eden bir genç, internette herkesin kolayca erişebildiği sızıntı kişisel veriler ile korkunç bir şantaj sürecinin mağduru oldu.
Avukat Tuğrul Aysu, flört uygulamaları üzerinden dolandırıcılık ve şantaj vakalarının sayısının arttığını belirtirken, siber güvenlik uzmanı Osman Demircan ise kullanıcıların alabileceği önlemleri tele1.com.tr'ye anlattı. İşte herkesin başına gelebilecek olan flört uygulaması dolandırıcılığının ayrıntıları...
DOLANDIRICILAR KABUSU YAŞATTI
Flört uygulamasında tanıştığı kişinin, dolandırıcı olduğunu fark etmeyen bir kullanıcının hayatı deyim yerindeyse kabusa döndü.
Platformda sahte kadın profili oluşturan kişiyle tanışıp, sonrasında WhatsApp üzerinden konuşmaya devam eden genç, sohbetin ilerleyen kısmında özel görüntülerini de paylaştı.
Genç kullanıcı, karşılıklı müstehcen görüntülerin paylaşılmasının ardından aldığı mesaj ile şoke oldu.
ŞANTAJCILARIN EN BÜYÜK SİLAHLI SIZDIRILAN KİŞİSEL VERİLER
Dolandırıcı, gençten para talep edip, parayı göndermemesi durumunda özel görüntülerinin aile üyeleri ile paylaşılacağını söyledi.
Şantajcılar, ailesi ve akrabalar ile de sınırlı kalmayacaklarını, SGK dökümlerini çıkararak görüntülerin iş arkadaşlarına da gönderileceğini iletti.
Mağdur, mesajı önce dikkate almadı ancak karşısındaki kişinin aile üyelerinin bilgilerini kendisine iletmesinin ardından durumun ciddiyetini fark etti.
Buna rağmen talep edilen parayı göndermedi.
ÖZEL GÖRÜNTÜLERİNİ AİLE ÜYELERİNE GÖNDERDİLER
Şantajcılar, söz konusu tehditlerin ardından müstehcen görüntüleri mağdurun ailesine ve akrabalarına iletti.
Mağdur, özel görüntülerinin paylaşılması nedeniyle yaşadığı üzüntü ve utancın ardından yargı yoluna başvurdu.
Ancak mağdur, dolandırıcıların olayı daha da büyütebileceği korkusuyla savcılık aşamasındaki şikayet sürecini sonlandırdı.
AVUKATI SÜRECİ TELE1'E ANLATTI
Mağdurun avukatı Tuğrul Aysu, son dönemde flört uygulamaları üzerinden artan dolandırıcılık ve şantaj vakalarına ilişkin ayrıntıları tele1.com.tr'ye anlattı.
Aysu, şunları söyledi:
-Müvekkilim, bir tanışma platformu üzerinden yabancı isimli bir şahısla tanışıyor. Kendisinin platform üzerinde onaylı (verified) diye adlandırdığımız bir onay tiki de var. O yüzden gerçek olduğunu düşünüyor. Sohbetin devamında karşı taraf, numarasını istiyor ve WhatsApp üzerinden konuşmaya davet ediyor. Müvekkilim numarasını da paylaşınca karşısındaki kişinin gerçek olduğuna daha da fazla inanıyor.
-WhatsApp'ta cinsel içerikli sohbet ediyorlar. Akabinde karşı taraftan 2 adet müstehcen fotoğraf gönderiliyor. Bunun karşılığında müvekkilimden bir fotoğraf isteniyor. Müvekkilimin gönderdiği fotoğraf akabinde, aile üyelerinin bilgilerine ulaşıldığı mesajı atılıyor. Belli bir ücret ödemesi karşılığında bu fotoğrafların, sohbetin paylaşılmayacağını söylüyor. Müvekkilim para ödeyerek bundan kaçamayacağını fark ettiği için para göndermiyor.
-Sabah tüm ailesine; anneannesi, babaannesi, halası, kuzenleri olsun, bu fotoğraf ve konuşmalar gidiyor. Bu nedenle müvekkilim manevi zarara uğradı. Savcılık aşamasındaki şikayetinden bile vazgeçti. Çünkü belli bir korku içinde. Daha fazla kişiye ulaşmasından korkuyor. Şantajı yapan kişi SGK kayıtlarına da ulaştığını da söyleyerek, bu görüntüleri iş arkadaşlarıyla dahi paylaşabileceğini söylüyor.
"KİŞİSEL VERİLERE ULAŞMANIN BU KADAR KOLAY OLMASI MAĞDURİYETLERE YOL AÇIYOR"
-Şantaj evet kötü bir suç. 18 yaşının altındaki mağdurlar da bununla karşılaşabiliyor. Bu konuda tabii ki önlem alınmalı ancak bu suçun işlenişi bakımından, kişisel verilere ulaşmanın bu kadar kolay olması daha fazla mağduriyete yol açıyor.
-Günümüzde portal diye adlandırılan bazı internet siteleri var. Belli bir ücret karşılığında üye olduğumda, istediğim kişilerin, tüm akraba bilgilerine, mal varlıklarını, adreslerini ve cep telefonu numaralarını öğrenebilirim. Mağdurların şantaja uğramasının yanı sıra ceza konusunda da birbiriyle husumeti olan taraflar için de büyük bir tehdit aslında bu. Sizin bir hasmınız vardır, benim bir hasmım vardır. Bir kan davası güdülmesi durumunda, hedefi bulmak için aslında suçun işlenişini kolaylaştıran bir açık. Bu portalların, bu şekilde suça yardımcı olması bence önemli bir konu ve bu konuda bir düzenleme yapılmalı.
"PARA GÖNDERİLDİĞİNDE TEKRAR PARA TALEP EDİLİYOR"
-Bana bu konu ile ilgili sosyal medya üzerinden en az 5-6 kişi ulaştı. Para gönderenler de olmuş. Korkup bu parayı göndermiş ancak daha sonra tekrar para talep edilmiş. Bazı mağdurlar bakımından bu durumun sürekliliği var. Öğrendiğim kadarıyla, portal bilgileri dışında Instagram'daki takipçilerden aile üyelerine ulaşanlar da var. Bir nevi bir dolandırıcılık çetesi kurulmuş diyebiliriz. Belli bir ağa iştirak ediyor.
"TELEFON NUMARALARI, BANKA HESAPLARI KİRALIK"
-Dolandırıcıların şöyle bir avantajı var: Telefon numaraları kiralık, parayı istedikleri banka hesapları kiralık, onlara ait her türlü bilgi kiralık. Ne yaparsanız, başlarının yanmayacağını ve bunlara güvendiklerini iddia ediyorlar.
-Son 4-5 ay içinde kendi çevrimde en az 2-3, sosyal medya üzerinden 5-10'dan fazla mağdurla karşılaştım. Önüne geçilmediği takdirde giderek artacak.
DOLANDIRICILIKTAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, söz konusu dolandırıcılık yöntemlerinden korunmak için, sosyal medya kullanıcılarının alması gereken önlemleri sıraladı.
Demircan, yeni tanışılan biriyle kişisel verilerin paylaşılmaması gerektiğine dikkat çekerken, hızlı bir şekilde ilerleyen ilişkilere ise şüpheci yaklaşmak gerektiğini vurguladı.
Demircan'ın uyarıları şöyle:
-Tanımadığımız kişilerle; adres, telefon, finansal ya da kişisel bilgiler paylaşmamalıyız.
-Görüşme başlattıysak doğrudan o uygulama üzerinden sağlamak da önemli. Çünkü başka platformlarda bu iletişim apayrı bir hale geliyor. Davalık bir konu olduğunda da birden fazla platformdan veri alınması sorun olabiliyor.
-Çok hızlı ilerleyen ilişkilerden uzak durmak gerekiyor. Bir ilişkinin yapısal olarak süreci vardır. Burada dikkatli olmak gerekiyor.
-Para taleplerine karşı çok uyanık olmak lazım. İnternette tanıştığımız birinin bizden para talep etmesi normal bir davranış değil. Ne kadar yazılı ya da görüntülü görüşme yapsak da o insanları tanımıyoruz.
-Özellikle en kritik nokta, video paylaşımları. Mahrem fotoğraf ve videoların kesinlikle paylaşılmaması gerekiyor. Görüntülü aramalarda da mahrem görüntüler olmaması lazım. Çünkü karşı taraf arkadan bunu kayıt altına alıyor olabilir.
Demircan, konuyla ilgili ayrıca şu bilgileri verdi:
-Burada gelebilecek çok ciddi tehlikeler var. Bunların başında sahte profil oluşturmayla başlıyor her şey. Buna 'catfishing' deniliyor. Burada dolandırıcı, çekici ve gerçekçi gözüken sahte profiller oluşturuluyor. Kullanıcılarla iletişime geçtikten sonra platform değiştiriliyor. Doğrudan mesajlaşma uygulamasına geçilmesi tercih ediliyor. Bunun nedeni de şu: Özellikle Instagram'da konuşmaların gidişatını yapay zekayla tespit ediyor olması. Bunu tüm kullanıcılar için yapmıyorlar. Rastgele seçilmiş kullanıcılar. Topluluğu korumak için yapıyorlar. Dolandırıcılığa ya da çocuk tacizine giden bir konuşma varsa o profili doğrudan engelliyorlar.
-Ana amaç duygusal bir bağ kurmak. Daha sonra farklı bahaneler ile para talep ediliyor. O kişiden kişisel bilgiler talep ediliyor. Panellerden eğer isim ve memleketi bilirseniz panellerden doğrudan kişisel verilere, hatta ailesine de ulaşabiliyorsunuz.
-Diğer yöntemde de mahrem görüntü göndermeye ikna ediyorlar. İkna ettikten sonra da "Bu görüntüleri ailene göndereceğim" diyerek tehdit ediyorlar.
-Bunların dışında bot profillerle kimlik avı diye bir yöntem de var. Doğrudan yapay zeka kullanılıyor. Botlar, iletişime geçtiğinde konuşan yapay zeka oluyor. Burada da ana amaç doğrudan bir linke tıklatmak. Kişi linke tıklarsa, telefonun tüm kontrolü onların eline geçebiliyor. Zaten kontrolün onların elin geçiyor olması demek, SMS verilerine de erişiyorlar demek. SMS, bizde en önemli doğrulamalardan bir tanesi. Eğer SMS'lere erişebilirseniz, bankacılık işlemi başta olmak üzere sosyal medya platformları da olmak üzere her şeyinizi kaybedebilirsiniz. Hatta kredi kartınızı, hesabınızı boşaltıp, adınıza kredi başvurusu yapabilirler.
PROFİL DOĞRULAMASINI NASIL ATLATIYORLAR?
-Bu uygulamalarda, profil doğrulamalarını atlatmak kolay değil ama imkansız da değil. Yapay zekanın doğrudan insan yüzünü birebir taklit edebiliyor olması, teknik olarak bu tarz doğrulamalardan da geçilebileceğini gösteriyor. Bir sistem açığı bularak, böyle bir atlatma yapmış olabilirler. Ama en sık kullanılan yöntem, doğrulanmış gerçek profillerin hesaplarının çalınması. Hesap, dolandırıcılar tarafından ele geçirilmiş bir hesap olabilir.
-Telefon numaraları ile ilgili ise iki konu var. Bir tanesi IP telefonlar. Dünyanın dört bir yanından IP telefon satın alınabiliyor, kiralanabiliyor. Bunlar da sosyal medyada doğrulama için kullanılabiliyor. SMS bilgileri de alınabiliyor. Dolandırıcılar bu numaraları kullanmayı tercih ediyorlar.
-İkinci yöntem, kendi ülkeleri dışındaki telefon numaralarını kullanıyor olmak. Bizim ülkemizde de +44'lü, +33'lü, +41'li telefon hatları el altından çok kolay bir şekilde satılabiliyor. Yurt dışında buna turist hattı deniliyor. Bu turist hatları, yurt dışına gidenler tarafından Türkiye'ye getirilip, satışları çok yüksek fiyatlara gerçekleştirilebiliyor. Türk operatörler olmuyor ama Türkiye'de çalışabiliyor.