Doğrulama Kuramları
ABD’de başkanlık seçimi.. Gazetelerdeki yazılardan öğrendim. Bu seçim şaşırtıcı olmuş. İşçilerin hele kadınların desteklemesi, ama olmuş. Beklenmedik sonuçlar da olsa demokratik seçim deniyor.
Şimdi soru şu. Demokratik denen seçimde, devleti yönetme hakkı neye dayanıyor, bu dayanak doğru mu. O zaman doğruluk kuramlarına bakalım. Felsefede dört doğruluk kuramı var. Şimdi bunları görelim.
Uygunluk kuramı: Bir önerme nesnel gerçekliğe uygunsa o önerme ya da eylem doğrudur. Uymuyorsa doğru değildir. Örnek, AK Parti erki işçi sınıfını gözetmez. Ama uygunluk önermesinin yanlışlığı erki bozmaz... Çünkü AK Parti uygunluk kuramına göre erke gelmedi.
Tutarlılık Kuramı: Önermeler arasında karşıtlık yoksa bu önerme dopğrudur. Karşıtlık varsa önerme doğru değildir. Örnek, AK Partiucuzluk getirmek için erke çıktı. Ama ucuzluk getirmedi. Ama bu AK Parti’nin erkini bozmaz. Çünkü tutarlılık kuramına göre erke gelmedi.
Pratik Kuram: İnsanın işine gelen doğrudur bu kurama göre.Ama Ak Parti bu kuramla erke gelmedi, dolayısıyla erke bozulmaz.
Tümel Uzlaşım Kuramı: Çoğunluğun doğru dediği doğrudur.. Demokrasi bu kurama dayanır. Çoğunluğun oyunu alan parti erke gelir. Örnek Ak parti çoğunluğun oyunu aldı, erke geldi. Ak Parti ya da bir başka parti, diyelim, CHP oyçokluğuyla erke geldi. Bu gerçektir, ama doğru mudur.
Doğruluk –Gerçeklik Sorunu
Doğrulukla gerçeklik çok sık karıştırılır. Gerçeklik nesneldir, doğru ya da yanlış değildir. Örnek vermek gerekirse güneş gerçekliktir. Yanlış ya da doğru değildir. Güneşle kurulan ilişki doğru ya da yanlıştır. Demokrasiden örnek, (x) parti gerçektir. Ama çoğunluğun oyunu alması doğru olduğunu göstermez.
Aptalca Bir Eylem
2500 yıl önce Sokrates çoğunluğun oyuyla erke gelmenin aptalca bir eylem olduğunu söyledi, “Devleti yönetecek ve devletin sağlığını koruyacak insanları, bu biçimde çok daha aptalcaydı.”(1) Sokrates böyle dedi. Burjuva demokrasisini savunamadılar Sokratese karşı. Bir suç giydirip karlettiler Sokrates’i.
Nitelik Sorunu
Sinan Çiftyürekli, burjuva demokrasisi için şöyle dedi, “Demokrasi sınıflı toplumlarda mülkiyet sahibi sınıf ve erkek egemen olarak doğdu. Antik çağda mülk sahibi yurttaşlar için baskı ve sömürü rejimiydi. Burjuvazinin iktidara gelişiyle birlikte şekillenen modern demokrasilerde de sınıfsal egemenlik ve sömürüye dayalı niteliği özü itibarıyla değişmedi.”(2)
“Evet Sabah Olacaktır”
Oy çokluğuyla demokrasiyi savunan burjuva, işine gelmedi mi, kendi savını çürütüyor. Oy çokluğuyla iş başına gelmiş belediye başkanlarını görevden alıyor, oy çokluğuyla milletvekili olanları da milletvekili saymıyor. Gecenin karanlığında orasını burasını eziyor insan haklarının... Tevfik Fikret düşüyor usuma, “Evet sabah olacaktır, sabah olursa, geceler/Geçer,kıyametede dek sürmez, en sonunsa bu gök/ Bu mavi gök size bir gün acır, usanma sakın”(3)
- Lazsio Versenyi, Sokratik Hümanizma, Çeviren:Ahmet Cevizci, Sentez Yayıncılık, Bursa, 2007, y-156
- Sinan Çüftyürek, Demokrasi, Kavram Sözlüğü, Özgür Üniversite Kitaplığı, Ankara, 2007, Y-128
- Tevfik Fikret, Kırık Saz, Türkçeleştiren: Ahmet Muhip Dıranas, Adam Yayınları, İstanbul , Y121