Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla, satış bedeli 1 milyon 591 bin TL’nin altında kalan binek otomobiller, engellilik oranı %90 veya daha yüksek olan bireyler için 5 yılda bir kez ÖTV muafiyeti sağlıyor. Ancak, yeni vergi paketinde bu muafiyet süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarılması ve araçların miras yoluyla devrinde muafiyetli vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi gerektiği belirtiliyor.
Taslak aşamasındaki vergi düzenlemesinde, ÖTV muafiyeti ile araç satın alabilme süresinin 5 yıldan 10 yıla uzatılması ve miras yoluyla intikal eden araçlarda ÖTV muafiyetinin devam etmesi durumunda, vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi gerektiği öngörülüyor.
ENGELLİ ARAÇ HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
2024 yılında engelli araç alımlarında hesaplama süreci, aracın net fiyatı, türü ve motor silindir hacmi gibi faktörlere dayanarak ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ve KDV (Katma Değer Vergisi) indirimleriyle daha ekonomik hale getirilmektedir. İlk olarak, aracın vergiler hariç net satış fiyatı belirlenir. Bu fiyat, aracın türüne ve motor silindir hacmine bağlı olarak farklı vergisel uygulamalara tabi olabilir. Motor silindir hacmi genellikle 1.6 litreyi geçmemelidir, ancak bazı araç türlerinde bu limit değişkenlik gösterebilir.
2024 yılı itibarıyla, eğer engellilik derecesi %90 ve üzeri ise araç tamamen ÖTV muafiyeti kapsamına girer. Bu durumda, net fiyat üzerinden ÖTV hesaplanmaz ve sadece KDV uygulanır. Eğer engellilik derecesi %90'ın altındaysa, %26,3 oranında ÖTV indirimi uygulanır. Engelli araçlarda KDV oranı ise %15'tir. ÖTV indirimi sağlandıktan sonra, kalan tutara %15 oranında KDV eklenir.
Örneğin, 1.000.000 TL net fiyatlı bir araç için %100 ÖTV indirimi uygulandığında, aracın ÖTV'den muaf tutulduğu ve sadece KDV hesaplandığı durumda, KDV tutarı 150.000 TL olacaktır. Bu durumda, toplam araç fiyatı 1.150.000 TL olarak hesaplanır. Bu hesaplama süreci, engelli bireylerin araç alımlarında önemli maliyet avantajları sağlar ve vergi muafiyetlerinden yararlanmalarını kolaylaştırır.
ENGELLİ ARAÇ HESAPLAMA ARACI: EN KOLAY VE HIZLI YOL
Engelli araç hesaplama işlemi için bu formül ve değişkenlerin hiçbiriyle uğraşmadan TeklifimGelsin’in sunduğu Türkiye’deki tek engelli araç hesaplama aracı ile yüzde 40 engelli indiriminden yüzde 90 engelli araç indirimine kadar tüm hesaplama işlemlerinizi kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.
ENGELLİ ÖTV İNDİRİMİ KALKTI MI?
Hayır, engelli ÖTV indiriminin tamamen kalkması beklenmiyor. Yapılacak değişiklikler daha çok engelli araç alım şartlarını suistimal eden kişilere yönelik olacak. Daha önce engelli ÖTV indiriminde yapılması planlanan yeni değişiklikler hakkında pek çok iddia bulunmaktaydı. Bu iddialardan biri de yapılacak düzenlemeler ile ÖTV indiriminin tamamen kalkacağı yönündeydi. Ancak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, , düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu kabul ederken, engellileri mağdur edecek bir düzenlemenin uygulanmayacağını vurguladı. Engellilerden bu konuda birçok şikayet aldıklarını belirten Göktaş, "Engelli vatandaşlarımızın araç alımlarında herhangi bir olumsuzluk yaşamamaları ve hak kaybına uğramamaları için çalışmalarımıza devam ediyoruz" şeklinde konuştu. Göktaş, bu uygulamanın suistimalinin kamuoyunda rahatsızlık yarattığını da ifade etti.
ENGELLİ ÖTV İNDİRİMİNDE SON DURUM NEDİR?
2024 yılında engelli ÖTV indiriminde iki önemli değişiklik yapılması planlanıyor:
Satış Süresinin Uzatılması: Şu anda engelli ÖTV indirimi ile alınan araçların 5 yıl boyunca satılması yasaktır. Yeni düzenleme ile bu sürenin 10 yıla çıkarılması öngörülüyor. Araç sahipleri, 10 yıl boyunca araçlarını satamayacak veya satmak istediklerinde ÖTV tutarını ödemek zorunda kalacaklar.
Vefat Durumunda Mirasçıların Yükümlülükleri: Engelli birey vefat ederse, aracın mirasçılara devri mümkün oluyor. Yeni düzenlemeyle, mirasçılar aracı devralırken ÖTV tutarını ödemek zorunda olacaklar; ancak 5 yıl beklemelerine gerek kalmayacak.
ÖTV indiriminin tamamen kaldırılması ve bunun yerine nakit desteği verilmesi önerisi, Cumhurbaşkanı tarafından veto edilerek paket dışı bırakıldı. Bu nedenle, mevcut ÖTV indirim oranları ve düzenlemenin devamlılığıyla ilgili bir değişiklik yapılması beklenmiyor. Yapılan değişikliklerin amacı, suistimallerin ve haksız kazançların önüne geçmek olarak ifade ediliyor.
YÜZDE 90 ENGELLİ ARAÇ ALIM ŞARTLARI NELERDİR?
Yüzde 90 engelli raporuna sahip bireylerin araç alımı için şu şartları yerine getirmeleri gerekmektedir:
- Engellilik Raporu: Araç alımında ÖTV muafiyeti sağlanabilmesi için, tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmış ve engellilik oranını %90 veya daha yüksek olarak belirten bir sağlık raporu gereklidir.
- Araç Bedeli: Satış bedeli 1 milyon 591 bin TL’nin altında olan binek otomobiller, ÖTV muafiyetinden faydalanabilir. Bu limit, yıllık değişiklik gösterebileceğinden güncel bilgilerin kontrol edilmesi önemlidir.
- Araç Durumu: Araç sıfır kilometre olmalıdır. İkinci el araç alımı, ÖTV muafiyeti kapsamında değerlendirilmez.
- Satış Yasağı: ÖTV muafiyeti ile alınan araçlar, 5 yıl boyunca satılamaz. Bu süre zarfında satılması durumunda, vergi avantajı kaybolur ve ödenmesi gereken ÖTV devlete geri ödenir.
- Motor Silindir Hacmi: Araç motor silindir hacmi 1.6 litreyi geçmemelidir. Bu sınır, araçların ÖTV muafiyetinden yararlanabilmesi için belirlenen bir kuraldır.
- Özel Plaka: Araç, engellilere özel plaka ile tescil edilmelidir.
- Vergi Ödemeleri: Engelli raporu ile alınan araçlarda, satın alım sırasında ÖTV muafiyeti uygulanır. Ancak, araç satışı yapıldığında ÖTV ödenmesi gerekebilir.
- Sigorta ve Kasko: Araç sigortası ve kasko işlemleri yapılmalıdır. Bu işlemler, araç alım sürecinin bir parçasıdır.
Bu şartları yerine getiren bireyler, engelli araç alımında vergi avantajlarından yararlanabilirler.
YÜZDE 40 ENGELLİ ARAÇ ALIM ŞARTLARI NELERDİR?
Yüzde 40 engelli raporu ile araç alımı için aşağıdaki şartlar yerine getirilmelidir:
Engellilik Raporu: Araç alımı için %40 veya daha yüksek oranda engellilik raporu, tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmalıdır. Bu rapor, engellilik oranının resmi olarak belgelenmesini sağlar.
- Araç Bedeli: Satış bedeli, vergi muafiyeti veya indirimi için belirlenen limitler çerçevesinde olmalıdır. 2024 yılında, bu limitler genellikle 1 milyon 591 bin TL’nin altında olan araçlarla sınırlıdır, ancak güncel vergi düzenlemelerini kontrol etmek önemlidir.
- Araç Durumu: Araç sıfır kilometre olmalıdır. İkinci el araçlar genellikle ÖTV indirimi kapsamına girmez.
- Motor Silindir Hacmi: Araç motor silindir hacmi genellikle 1.6 litreyi geçmemelidir. Bu, ÖTV indiriminden yararlanmak için geçerli bir kuraldır.
- Satış Yasağı: Araç, ÖTV indirimi ile alındıysa, 5 yıl boyunca satılamaz. Satış yapılması durumunda, ÖTV ödenmesi gerekebilir ve bu durumda vergi avantajı kaybolur.
- Özel Plaka: Araç, engellilere özel plaka ile tescil edilmelidir.
- Vergi İndirimi: %40 engelli raporu ile araç alımı, genellikle %26,3 oranında ÖTV indirimi sağlar. Ancak, bu oranlar vergi düzenlemelerine göre değişebilir.
- Sigorta ve Kasko: Araç alımı sırasında sigorta ve kasko işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Bu işlemler, aracın sigorta kapsamını belirler.
Bu şartları yerine getiren engelli bireyler, araç alımlarında belirli vergi avantajlarından yararlanabilirler. Engelli raporunun geçerliliği ve vergi düzenlemelerinin güncel durumu hakkında en doğru bilgiyi almak için ilgili vergi dairesi veya sosyal hizmetler kurumu ile iletişime geçmek faydalı olacaktır.
ENGELLİ ARACI KİMLER KULLANABİLİR?
Engelli araç alımlarında, %90’ın altında engellilik oranına sahip bireylerin araçlarını kendileri kullanmaları gerekmektedir; bu durumda aracın tertibatlı veya otomatik vitesli olup olmaması dikkate alınmaz. Ancak, engellilik oranı %90 ve üzerinde olan bireyler için araç kullanım kuralları daha esnektir. Bu durumda, engelli bireylerin araçlarını eşleri, çocukları, kardeşleri, yakın akrabaları veya onlara hizmet eden bir kişi kullanabilir. Bunun yanı sıra, aracı kullanacak kişinin engelli birey ile aynı şehirde ikamet etmesi şartı aranmaktadır. Bu düzenleme, araç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılamak ve araç kullanımını daha erişilebilir hale getirmek amacıyla yapılmıştır.