Türkiye'de ekonomi yönetimi enflasyonu düşürmek için giriştiği sıcak para arayışı yurttaşların omzuna yüklenirken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül 2024 kısa vadeli dış borç istatistiklerini açıkladı. TCMB'nin raporuna göre kısa vadeli dış borç stoku, eylül sonu itibarıyla 2023 sonuna göre yüzde 0,1 artışla 176,4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 15,5 artarak 79 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 3,9 azalarak 59 milyar dolara düştü.
BANKALARIN KISA VADELİ BORCU 20.3 MİLYAR DOLARA ÇIKTI
Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, 2023 sonuna göre yüzde 60,8 artarak 20,3 milyar dolara çıktı. Banka hariç yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı yüzde 1,2 azalarak 19,8 milyar dolara indi, yurt dışı yerleşik bankaların mevduatı ise yüzde 4,4 düşüşle 19,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları geçen yıl sonuna göre yüzde 26,8 artışla 19,2 milyar dolara yükseldi.
Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2023 yıl sonuna göre yüzde 5,7 azalarak 51,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
ÖZEL SEKTÖRÜN BORCU 98,4 DOLAR
Tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2023 yıl sonuna göre yüzde 14,8 artarak 39,6 milyar dolara çıkarken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu yüzde 3,3 yükselerek 98,4 milyar dolar oldu.
Bu dönemde, özel alacaklılar başlığı altındaki parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar yıl sonuna göre yüzde 1,4 azalarak 94,2 milyar dolar, parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar yüzde 3,2 azalarak 76,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
2023 sonunda 1,7 milyar dolar olan kısa vadeli tahvil ihraçları, 2024 Eylül sonu itibarıyla 6 milyar dolar, resmi alacaklılara olan kısa vadeli borçlar 47 milyon dolar oldu.
Kısa vadeli dış borç stokunun döviz kompozisyonuna bakıldığında, yüzde 47,3’ü dolar, yüzde 22,4’ü avro, yüzde 14,8’i TL ve yüzde 15,5’i diğer döviz cinslerinden oluştu.
Aynı dönemde, orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku, 233,1 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu stokun 21,4 milyar dolarlık kısmını, Türkiye’de yerleşik bankaların ve özel sektörün yurt dışı şubeleri ile iştiraklere olan borçlarından oluşturdu.
Borçlu bazında değerlendirildiğinde, toplam stok içinde kamu sektörünün yüzde 23,7, Merkez Bankasının yüzde 16,5, özel sektörün ise yüzde 59,8 paya sahip olduğu görüldü.
