Ekonomist Jesse Colombo’dan Türkiye yorumu

Yerel seçimlerde önemli büyük kentlerin muhalefetin eline geçmesi ile ekonomik krizin derinleşebileceği belirtiliyor. Türkiye’de yaşanan seçim sürecini değerlendiren analizlerin biri de ekonomi dergisi Forbes’te yayınlandı. 2008’de ABD’de yaşanan finansal krizi önceden görebilen tek analist olarak ünlenen ve sosyal medyada yüz binlerce takipçisi bulunan Jesse Colombo imzalı makalede “Türkiye balonu patladı” denildi.

Colombo son 5 yılda Türk ekonomisinde tehlikeli bir kredi balonu oluştuğuna dikkat çekerek “Son derece düşük faizlerle kredi bolluğu yaşandı ve bu yapay bir ekonomik balon oluşturdu. Birçokları bunu meşru ve kalıcı gelişme sandı. Ancak 2018 başından beri Türk Merkez Bankası, TL’nin düşüşünü engellemek için faiz oranlarını gözle görünür biçimde arttırmak zorunda kaldı” değerlendirmesini yaptı.

Colombo, o dönemde yazdıklarını anımsatarak “Herkesi uyarmıştım, bu saldırgan biçimdeki artışlar Türk kredi balonunun bataklığı olacağını söylemiştim” dedi ve bunun doğrulandığını vurguladı.

2000’li yılların başında

Colombo, kredi balonunun Türkiye’de 2000’li yılların başında şişmeye başladığını, özel sektör kredilerinin 2003 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yüzde 15’i iken 2016’da yüzde 70’e çıktığını söyledi. Özel sektör borçlanmasının 2010’dan 2018’e kadar geçen sürede 6 misli arttığının altını çizdi.

Türkiye’de faizlerin 2009 ile 2018 arasında tarihte ilk kez düştüğünü belirten Colombo, bunun kredi balonunun iyice şişmesini sağladığını dile getirdi. Düşük faizler çağının 2018’de bittiğini, bunun da balonu patlattığını belirten Colombo, böylece krizin geldiğini ve kredi durgunluğunun başladığını belirtti.

YILLARIN BİRİKİMİ VAR

Colombo, Türk hükümetinin ve çok sayıda yorumcunun Türkiye’deki ekonomik krizden ABD Başkanı Donald Trump’ı ve yabancı spekülatörleri sorumlu tutmalarını çok yanlış olarak nitelendirerek Türkiye’nin yıllardan beri yapılan hatalarla çökme ve batma kıvamına çoktan getirilmiş olduğunu ileri sürdü. Colombo’ya göre 15 yılın (2003-2018) birikimi olan kriz 6 ayda bitmeyecek. Uzun bir çöküş döneminden sonra yeniden yapılanmanın başlaması çok uzun bir zaman alacak. Jesse Colombo